Căn bệnh quen thuộc ở trẻ nhưng ám ảnh phụ huynh

Co giật do sốt có thể xảy ra ở trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi. Ảnh minh họa: Shutterstock.

Co giật do sốt là một loại co giật có thể ảnh hưởng đến trẻ khỏe mạnh vào khoảng thời gian bé bị sốt. Co giật có thể liên quan đến việc cứng hoặc run một phần cơ thể hoặc toàn bộ cơ thể.

Thông thường, ít cha mẹ nào giữ bình tĩnh, xử lý đúng cách khi trẻ bị sốt co giật.

Nguyên nhân gây sốt co giật

Cơn co giật do sốt xảy ra ở 3-4/100 trẻ em ở độ tuổi từ 6 tháng đến 5 tuổi, nhưng thường gặp nhất là 12-18 tháng tuổi.

Co giật thường xảy ra trong vài giờ đầu tiên của cơn sốt. Mặc dù chúng thường gặp nhất khi trẻ bị sốt từ 38,9 độ C trở lên, co giật cũng có thể xảy ra (hiếm) ở nhiệt độ thấp hơn. Dưới 5% trẻ bị co giật do sốt có thể tái phát trong tương lai.

Co giật có thể xảy ra với bất kỳ nguyên nhân gây sốt nào, chẳng hạn cảm lạnh thông thường, cúm, nhiễm trùng tai hoặc phát ban. Chúng cũng có thể xảy ra nếu con bạn mắc các bệnh liên quan nhiệt như say nắng.

Sốt co giật có xu hướng di truyền trong gia đình. Nguy cơ bị co giật kèm theo các cơn sốt khác tùy thuộc vào độ tuổi và sự phát triển của trẻ.

Trẻ em dưới 1 tuổi vào thời điểm bị co giật lần đầu tiên có khoảng 50% khả năng bị thêm lần nữa. Ngược lại, trẻ khỏe mạnh trên 1 tuổi vào thời điểm bị co giật do sốt lần đầu chỉ có 30% nguy cơ tái mắc lần hai.

Hầu hết trẻ em sẽ hết cơn co giật do sốt khi đến tuổi đi học. Chỉ một số rất ít trẻ bị co giật do sốt sẽ phát triển thành bệnh động kinh, thường có các dấu hiệu sau:

Tiền sử gia đình mắc động kinh
Khuyết tật thần kinh (chẳng hạn như bại não)
Phát triển chậm
Co giật do sốt kéo dài (hơn 15 phút) hoặc xảy ra nhiều lần trong cùng một bệnh

Co giật thường chỉ xảy ra một lần ở trẻ trong bất kỳ bệnh nào gây sốt như cảm lạnh thông thường, cúm, nhiễm trùng tai... Ảnh minh họa: Firstcry.

Sốt co giật có nguy hiểm không?

Dấu hiệu đầu tiên của cơn co giật là trẻ có thể trông kỳ lạ trong giây lát, sau đó cứng người, co giật và trợn mắt. Trẻ có thể không phản ứng trong một thời gian ngắn hoặc có những thay đổi về hơi thở hay màu da.

Sau cơn co giật, trẻ thường trở lại bình thường. Mỗi cơn thường kéo dài dưới 1-2 phút, nhưng cũng có thể dài hơn. Cơn co giật kéo dài hơn 5 phút thường là trường hợp cấp cứu y tế và cần được điều trị khẩn cấp.

Mặc dù co giật do sốt có thể rất đáng sợ, chúng thường vô hại với trẻ. Hầu hết cơn co giật do sốt đều diễn ra trong thời gian ngắn và không gây tổn thương não, các vấn đề về hệ thần kinh, tê liệt, thiểu năng trí tuệ hoặc tử vong.

Các cơn co giật kéo dài cần được điều trị bằng thuốc cấp cứu hoặc bằng các dịch vụ y tế khẩn cấp.

Cách xử lý

Khi trẻ có cơn co giật do sốt, phụ huynh hãy cố gắng giữ bình tĩnh và quan sát trẻ. Để giữ an toàn cho con bạn và ngăn ngừa thương tích do tai nạn khi lên cơn co giật, các bậc cha mẹ nên làm những điều sau:

Đặt trẻ trên bề mặt mềm, như giường
Ngăn ngừa nghẹt thở bằng cách đặt trẻ nằm nghiêng hoặc nằm sấp
Đảm bảo trẻ vẫn thở dễ dàng
Không bao giờ đặt bất cứ thứ gì vào miệng trẻ khi trẻ bị co giật
Nhẹ nhàng làm sạch nước bọt hoặc các mảnh vụn khác khỏi miệng trẻ bằng vải mềm
Nhớ kỹ thời điểm cơn co giật bắt đầu và lưu ý xem nó kéo dài bao lâu
Thực hiện phương pháp bác sĩ chỉ định để ngăn chặn cơn co giật nếu tái phát. Gọi cấp cứu nếu cơn co giật không dừng lại trong vòng 3-5 phút hoặc trẻ không tỉnh lại hoàn toàn
Khi trẻ hoàn toàn tỉnh táo, hãy cho con uống thuốc (như acetaminophen, ibuprofen) để hạ sốt

Hầu hết cơn co giật do sốt đều kéo dài dưới 3 phút. Cha mẹ nên đưa con đến bác sĩ nhi khoa để có thể tìm ra nguyên nhân gây sốt. Việc mô tả chính xác về cơn co giật của con bạn rất quan trọng để giúp bác sĩ nhi khoa đánh giá.

"Đứa trẻ nên được đánh giá để loại trừ nhiễm trùng như viêm màng não, cũng như các vấn đề về trao đổi chất như mất nước, nồng độ glucose hoặc natri thấp. Bất kỳ nguyên nhân cơ bản nào gây co giật đều phải được điều trị kịp thời", tiến sĩ Ajay Gupta, nhà thần kinh học tại Cleveland Clinic khuyến cáo.

Mai Phương