Cần bổ sung cơ chế bảo vệ thông tin cá nhân của người khiếu nại, tố cao

Có cơ chế bảo vệ người khiếu nại, tố cáo

Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10 có nhiều điểm mới nổi bật. Theo đó, về thủ tục hành chính trong Luật, dự kiến trong quá trình xây dựng Nghị định, Thông tư để quy định chi tiết Luật, sẽ cắt giảm 20 thủ tục hành chính, chỉ còn quy định tổng số 48 thủ tục hành chính, so với Luật hiện hành là 68 thủ tục. Đơn giản hóa, giảm điều kiện, giảm thời gian giải quyết, giảm chi phí tuân thủ thủ tục hành chính 20 thủ tục hành chính so với hiện hành.

Đại biểu Trần Thị Hoa Ry (Đoàn ĐBQH Cà Mau) phát biểu.

Đại biểu Trần Thị Hoa Ry (Đoàn ĐBQH Cà Mau) cho biết, qua nghiên cứu về dự thảo Luật Báo chí, bà Hoa Ry đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc thêm một số vấn đề sau:

Về vị trí, chức năng, nhiệm vụ của báo chí, mặc dù trong dự thảo Luật đã nêu rất rõ báo chí của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là báo chí cách mạng gắn liền với công cuộc giải phóng dân tộc, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, hoạt động theo hướng chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại. “Tôi vẫn mong muốn Luật cần thể hiện rõ hơn vị trí, vai trò của báo chí trong phát triển đất nước cũng như trong thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước. Nội dung này cần phải được khẳng định trong dự thảo luật”, Đại biểu Trầ Thị Hoa Ry nhấn mạnh.

Liên quan đến Khoản 3, Điều 6 về Quyền tự do ngôn luận trên báo chí của công dân về “Góp ý kiến, phê bình, kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo trên báo chí đối với các tổ chức của Đảng, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp và các tổ chức, cá nhân khác”; đại biểu Hoa Ry cho rằng về khiếu nại, bà Hoa Ry cơ bản đồng tình rất cao nhưng về tố cáo đại biểu Hoa Ry đề nghị cân nhắc bởi trong thực tiễn, tố cáo có đúng, có sai, nhất là trong thời điểm chuẩn bị Đại hội Đảng. Trong khi nội dung tố cáo chưa được kiểm chứng, khi đăng lên báo, ai sẽ giải trình? Nếu trường hợp tố cáo sai thì ai chịu trách nhiệm, cơ quan báo chí đã đăng tải sẽ xử lý như thế nào?

Cũng theo đại biểu Hoa Ry, khi đăng như vậy sẽ tạo dư luận, hướng dư luận, khi xác minh cá nhân hoặc tổ chức đó không vi phạm thì việc đăng tải đó ai chịu trách nhiệm, đại biểu Hoa Ry đề nghị cần làm rõ điều này. “Tôi đề nghị Ban soạn thảo có giải trình và cân nhắc thêm với quy định khoản 3 Điều 6 cần hết sức thận trọng”, đại biểu Hoa Ry đề nghị.

“Tôi cũng đồng tình, báo chí đăng tải về những vấn đề tố cáo nhưng khi có trả lời của các cơ quan có thẩm quyền, cần thẩm định kỹ vấn đề này sẽ phù hợp hơn. Chúng ta nên quy định chặt chẽ tránh việc đăng tràn lan khi có vấn đề tố cáo”, đại biểu Hoa Ry đề nghị.

Nhìn ở góc độ khác khi góp ý vào Điều 6 của dự thảo luật, đại biểu Nguyễn Thị Minh Trang (Đoàn ĐBQH Vĩnh Long) cho rằng: “Điều 6 về quyền tự do ngôn luận trên báo chí của công dân, tôi thấy quy định rất cụ thể, có nhiều khoản. Tuy nhiên, căn cứ vào tình hình thực tế tại địa phương, tôi đề xuất cơ quan chủ trì soạn thảo cần bổ sung cơ chế bảo vệ thông tin cá nhân của công dân khi tham gia góp ý kiến phê bình, kiến nghị”.

Đại biểu Nguyễn Thị Minh Trang (Đoàn ĐBQH Vĩnh Long) phát biểu.

Đại biểu Nguyễn Thị Minh Trang cho rằng, cần thận trọng để bảo vệ người dân, khuyến khích người dân mạnh dạn tự do ngôn luận, nhất là trong thời đại công nghệ số khi công dân tham gia ý kiến, đặc biệt là các ý kiến liên quan đến phê bình, tố cáo, các vấn đề chống tiêu cực dễ dấn đến bị tấn công, trả thù, bị đe dọa. “Tôi cho rằng luật cần có những quy định cụ thể để công dân tin tưởng rằng họ được bảo vệ khi phát ngôn, cung cấp thông tin trung thực... Điều này giúp cho các cơ quan báo chí có thông tin chính xác, đa chiều để thực hiện giám sát hiệu quả”, đại biểu Nguyễn Thị Minh Trang kiến nghị.

Cắt giảm giấy phép con, chứng chỉ không cần thiết

Theo đại biểu Tạ Thị Yên (Đoàn ĐBQH Điện Biên), tại Điểm C, Khoản 2, Điều 29 về cấp, đổi, thu hồi thẻ nhà báo có quy định: “Đối với trường hợp cấp thẻ lần đầu, phải có thời gian công tác liên tục tại cơ quan báo chí đề nghị cấp thẻ từ 2 năm trở lên tính đến thời điểm xét cấp thẻ và đã qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, đạo đức nghề nghiệp do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức”. Theo đại biểu Yên quy định này xét về mục tiêu là hướng đến nâng cao chất lượng đội ngũ làm báo, song lại đang đi ngược với chủ trương chung của Chính phủ về cải cách hành chính và cắt giảm giấy phép con, chứng chỉ không cần thiết.

Đại biểu Tạ Thị Yên (Đoàn ĐBQH Điện Biên).

Thực tế, việc xét cấp thẻ nhà báo hiện nay đã có hệ thống tiêu chí khá chặt chẽ: Người được xét phải có thời gian công tác báo chí, được cơ quan báo chí nơi công tác đề nghị, có trình độ chuyên môn phù hợp và được cơ quan chủ quản xác nhận. Các điều kiện đầu vào của người làm báo cũng đã được kiểm soát thông qua tiêu chuẩn tuyển dụng, bằng cấp và quá trình đào tạo chuyên ngành.

Nếu bổ sung thêm quy định bắt buộc phải qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp mới được xét cấp thẻ nhà báo, vô hình trung lại tạo thêm một tầng thủ tục hành chính mới không khác gì 1 loại giấy phép con, làm phát sinh chi phí, thời gian và thủ tục cho người làm báo. Đặc biệt, từ năm 2021, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Nội vụ rà soát và bãi bỏ hàng loạt chứng chỉ không cần thiết, nhằm giảm gánh nặng hành chính, tiết kiệm nguồn lực xã hội.

Trong bối cảnh đó, việc bổ sung thêm một loại “chứng chỉ” mới - dù mang tên lớp bồi dưỡng sẽ khó nhận được sự đồng thuận từ thực tiễn. Vì vậy tôi đề nghị xem xét lại quy định này, không nên quy định bắt buộc phóng viên, biên tập viên phải “qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, đạo đức nghề nghiệp” mới được cấp thẻ mà thay vào đó là quy định cập nhật kiến thức và đạo đức nghề nghiệp cho các nhà báo khi cần thiết bằng những cách thức đơn giản hơn như tọa đảm, các buổi nói chuyện, sinh hoạt chuyên đề...

Bài, ảnh: Viết Tôn/Báo Tin tức và Dân tộc