Cụ thể hóa nội hàm, cơ chế đặc thù của cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện

Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp và Quảng Ngãi thảo luận ở tổ chiều 23/10. Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN

Đầu tư cho cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện

Góp ý về quy định liên quan đến cơ quan báo chí truyền thông chủ lực đa phương tiện, đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP Hồ Chí Minh) nhận định, báo chí cách mạng Việt Nam luôn gắn bó chặt chẽ với sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. “Đây là phương tiện vô cùng quan trọng, không chỉ chuyển tải thông tin mà còn định hướng, dẫn dắt dư luận xã hội, góp phần định hướng thông tin. Báo chí cũng chính là diễn đàn của nhân dân”, đại biểu Trần Hoàng Ngân nói.

Đại biểu phân tích, khi lấy ý kiến nhân dân về dự thảo các báo cáo chính trị, dự thảo các văn kiện Đại hội XIV của Đảng, báo chí đóng vai trò tuyên truyền, phổ biến và lan tỏa thông tin, giúp tiếng nói của người dân trở thành nguồn dữ liệu quý giá để Đảng, Nhà nước ban hành các chủ trương, chính sách và chiến lược phát triển.

"Nếu đã coi báo chí là vũ khí tư tưởng, vũ khí ấy càng chuyên nghiệp, hiện đại, càng phát huy hiệu quả vai trò", đại biểu Trần Hoàng Ngân nói.

Trong bối cảnh mới, luật sửa đổi cần bổ sung các quy định phù hợp với sự phát triển của công nghệ thông tin, truyền thông đa phương tiện, khoa học công nghệ và trí tuệ nhân tạo, giúp người dân nâng cao khả năng nhận diện thông tin thật, giả. Vai trò của Hội Nhà báo Việt Nam cũng cần được đề cao hơn; đồng thời phải quy định rõ trách nhiệm và phạm vi quản lý nhà nước của các địa phương cũng như quy trình cấp phép hoạt động báo chí.

Bày tỏ đồng tình với quy định "Cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện là tổ hợp báo chí truyền thông hoạt động nhiều loại hình, nhiều dịch vụ, có vai trò nòng cốt định hướng dư luận xã hội, được có cơ chế hoạt động đặc thù", đại biểu Trần Hoàng Ngân đề xuất sớm cho phép thành lập các cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện như các đài/hãng thông tấn uy tín trên thế giới.

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Thanh Cầm (Đồng Tháp) đề nghị cụ thể hóa nội hàm, tiêu chí và cơ chế, chính sách đặc thù, giúp các cơ quan báo chí truyền thông chủ lực đa phương tiện có “đất” để phát triển, trở thành lực lượng tiên phong của nền báo chí nước nhà.

"Cần bổ sung thêm chính sách riêng đối với các cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện", đại biểu Thanh Cầm nói.

Thượng tọa Thích Đức Thiện, đại biểu Quốc hội tỉnh Điện Biên phát biểu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Thảo luận về vấn đề này, Thượng tọa Thích Đức Thiện (Điện Biên) nêu, thực tế có nhiều thông tin giả, tin xấu, độc vẫn xuất hiện trên các nền tảng số xuyên biên giới, vì vậy cần quy định cụ thể, nghiêm khắc về cam kết và trách nhiệm quản hoạt động báo chí trên không gian mạng, nhất là đối với các nền tảng số trong và ngoài nước.

"Trong bối cảnh quảng cáo giảm, báo chí truyền thống gặp khó khăn về tài chính, Nhà nước cần tiếp tục đầu tư cho các cơ quan báo chí, nhất là các cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, nhằm bảo đảm báo chí thực hiện tốt chức năng định hướng, dẫn dắt dư luận, truyền thông chính sách và giữ vững tôn chỉ, mục đích của báo chí cách mạng", Thượng tọa Thích Đức Thiện nêu.

Làm rõ khái niệm báo chí

Thảo luận tại tổ, các đại biểu bày tỏ thống nhất cao với sự cần thiết ban hành Luật Báo chí (sửa đổi) nhằm tăng cường công tác quản lý hoạt động báo chí, nâng cao chất lượng người làm báo, thúc đẩy phát triển kinh tế báo chí và điều chỉnh hoạt động báo chí trên không gian mạng phù hợp với thực tiễn.

Góp ý dự thảo Luật, đại biểu Phạm Thị Minh Huệ (Cần Thơ) đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ phần giải thích từ ngữ để bảo đảm áp dụng thống nhất, tránh gây hiểu nhầm giữa các loại hình báo chí. Việc giải thích khái niệm “báo chí” nên mang tính khái quát, còn các loại hình cụ thể cần được quy định riêng, rõ ràng để tránh trùng lặp.

Bên cạnh đó, nội dung liệt kê về hoạt động báo chí cần được rà soát, bổ sung để phản ánh toàn diện các hoạt động thực tiễn của cơ quan báo chí; chỉnh sửa một số cách diễn đạt cho phù hợp. Theo đại biểu, việc quy định “báo chí có nhiệm vụ, quyền hạn” là chưa chính xác về mặt ngữ nghĩa, cần điều chỉnh để thống nhất với các quy định về vị trí, chức năng, nhiệm vụ của báo chí; đồng thời làm rõ khái niệm “đơn vị sự nghiệp công” trong quy định “cơ quan báo chí hoạt động theo loại hình đơn vị sự nghiệp công lập hoặc đơn vị sự nghiệp công”, vì hiện chưa có văn bản pháp luật nào quy định cụ thể về loại hình này.

Đại biểu Quốc hội TP Cần Thơ Trương Thị Ngọc Ánh phát biểu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Đồng quan điểm, đại biểu Trương Thị Ngọc Ánh (Cần Thơ) đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát phần giải thích từ ngữ, bảo đảm cách gọi các loại hình báo chí được thống nhất, rõ nghĩa và phù hợp với thực tiễn, tránh chỗ dùng “báo chí in” không phù hợp với các khái niệm khác; biên tập gọn, tránh trùng lặp nội dung giữa các điểm, khoản về hành vi bị nghiêm cấm.

Về khoản thu từ quảng cáo, tài trợ hoặc người có nhu cầu đăng tin/bài..., đại biểu Trương Thị Ngọc Ánh đề xuất giao trách nhiệm cho Chính phủ hoặc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có hướng dẫn cụ thể để hạn chế trường hợp báo chí lợi dụng quy định pháp luật, gây áp lực đối với doanh nghiệp, tổ chức kinh tế.

Bày tỏ băn khoăn với quy định cấp thẻ nhà báo cho các nhà báo chuyển sang công tác quản lý, giảng dạy hoặc công tác hội, đại biểu Trương Thị Ngọc Ánh đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc kỹ để quy định chặt chẽ hơn, theo hướng thẻ nhà báo nên dành cho người tác nghiệp trực tiếp. Việc cấp cho lĩnh vực khác có thể dẫn đến lợi dụng thẻ và không phù hợp với quy định về hoạt động báo chí.

Đại biểu Trương Thị Ngọc Ánh cũng đề nghị tách hai phần riêng biệt - "những việc nhà báo phải thực hiện" và "những việc nhà báo không được thực hiện" để bảo đảm tính minh bạch và dễ áp dụng. Ví dụ, "việc được thực hiện" là cải chính, xin lỗi trong trường hợp thông tin không chính xác, chưa được kiểm chứng. Còn "cấm không được thực hiện" việc lạm dụng danh nghĩa để sách nhiễu, có những việc làm vi phạm, thông tin xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín, danh dự của tổ chức cá nhân...

Góp ý về quy định cấp, đổi, thu hồi thẻ nhà báo, đại biểu Tạ Thị Yên (Điện Biên) cho rằng, dự thảo Luật quy định người được cấp thẻ lần đầu phải có thời gian công tác liên tục từ 2 năm trở lên và "đã qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, đạo đức nghề nghiệp" do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức là chưa thật sự phù hợp.

Theo đại biểu, mục tiêu của quy định nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ người làm báo là đúng, nhưng xét về cải cách thủ tục hành chính và chủ trương cắt giảm “giấy phép con, chứng chỉ” của Chính phủ thì quy định này chưa thật sự cần thiết.

"Hiện nay, việc xét cấp thẻ nhà báo đã có hệ thống tiêu chí khá chặt chẽ. Nếu bổ sung thêm yêu cầu bắt buộc phải qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp mới được xét cấp thẻ nhà báo, tạo thêm lớp thủ tục hành chính mới, không khác một loại "giấy phép con", làm phát sinh chi phí, thời gian, thủ tục cho người làm báo", đại biểu Tạ Thị Yên nêu ý kiến.

Đại biểu Tạ Thị Yên nhấn mạnh, từ năm 2021 đến nay, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Nội vụ rà soát, cắt bỏ các chứng chỉ không cần thiết nhằm giảm các gánh nặng hành chính cũng như tiết kiệm nguồn lực xã hội. Trong bối cảnh đó, việc bổ sung thêm 1 loại chứng chỉ mới - dù là bồi dưỡng, cũng khó nhận được sự đồng thuận từ thực tiễn. Do đó, đại biểu Tạ Thị Yên đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu xem xét lại, không quy định bắt buộc nội dung này, thay vào đó là cập nhật kiến thức, đạo đức nghề nghiệp thông qua các buổi tọa đàm, sinh hoạt chuyên đề...

Diệp Trương (TTXVN)