Cần làm rõ cơ chế bảo đảm hiệu quả, hiệu lực của hoạt động giám sát

Ngày 16-7, tại nhà Quốc hội, Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội tổ chức Hội nghị một số vấn đề lớn về việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND (sửa đổi) - Các quy định về giám sát của Hội đồng nhân dân (HĐND).

Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương phát biểu chỉ đạo tại hội nghị. Ảnh: PV

Dự hội nghị có Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương; Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình; Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga đồng chủ trì hội nghị.

Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình phát biểu khai mạc hội nghị. Ảnh: PV

Phát biểu khai mạc hội nghị, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình nêu rõ, hội nghị được tổ chức với mong muốn tiếp tục được lắng nghe ý kiến của các đại biểu, nhằm có thêm cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn và các kiến nghị, đề xuất nhằm hoàn thiện dự thảo Luật, bảo đảm thể chế hóa các chủ trương, quan điểm, đường lối của Đảng, cụ thể hóa những nội dung sửa đổi, bổ sung của Hiến pháp, tiếp tục nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát.

Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: PV

Tại hội nghị, các đại biểu tập trung đóng góp ý kiến về khái niệm, nguyên tắc, các phương thức, cơ chế phối hợp và tính hiệu quả, hiệu lực giám sát của Quốc hội, HĐND.

Theo đó, đại biểu đề nghị bổ sung nguyên tắc hoạt động giám sát là “thực hiện chuyển đổi số trong hoạt động giám sát”, bởi đây là xu hướng tất yếu để nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội và HĐND; là việc ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông để tăng tính hiệu quả trong giám sát.

Dự thảo nêu, giám sát của Quốc hội và HĐND là phương thức kiểm soát quyền lực nhà nước, khái niệm này cần được cân nhắc và xem xét đầy đủ hơn. Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Trần Minh Khương phân tích: Cũng là hoạt động xem xét, theo dõi, đánh giá nhưng mục đích của kiểm soát quyền lực khác mục đích của hoạt động giám sát, vì mục đích của kiểm soát quyền lực để ngăn chặn, kiểm soát việc cơ quan và cấp thẩm quyền không được làm trong thực thi quyền hạn và trách nhiệm được giao. Trong khi đó, mục tiêu của giám sát là nhằm khắc phục những bất cập, hạn chế và nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy Nhà nước, hoàn thiện chính sách pháp luật và xử lý vi phạm.

Đại biểu thảo luận tại hội nghị. Ảnh: PV

Đề cập đến hiệu lực, hiệu quả giám sát, Tiến sỹ Lê Thị Tươi, Học viện Hành chính và quản trị công cho rằng, cần bổ sung chế tài với những trường hợp chậm hoặc không thực hiện kết luận giám sát. Cần bổ sung rõ hơn về trách nhiệm, cụ thể hóa các biện pháp, chế tài đối với việc chậm và không thực hiện các ý kiến, kết luận giám sát của Quốc hội và HĐND cũng như các cơ quan của Quốc hội, HĐND; bổ sung chế tài xử lý người đứng đầu để xảy ra sai phạm trong hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND.

Trong khi đó, đại biểu Thạch Phước Bình, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long nhận định, dự thảo quy định cần nghiêm túc thực hiện các kiến nghị giám sát của đoàn đại biểu Quốc hội, các Ủy ban của Quốc hội, song không rõ quy định này bắt buộc hay không. Nếu không bắt buộc thì cơ quan chịu sự giám sát phản hồi rất ít, vì thế, nên thiết kế quy định ở dạng bắt buộc...

Phát biểu kết luận hội nghị, Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhấn mạnh, ban đầu, Luật chỉ sửa đổi một số điều, sau đó thay đổi sửa đổi toàn diện, trên tinh thần đổi mới tư duy xây dựng pháp luật. Thực tiễn khẳng định, hoạt động giám sát có vị trí ngày càng quan trọng, bên cạnh đó, một số nghị quyết của Trung ương và kết luận của Bộ Chính trị cũng yêu cầu phải làm rõ phạm vi, đối tượng giám sát tối cao của Quốc hội, HĐND, nâng cao chất lượng hoạt động giải trình, giám sát văn bản quy phạm pháp luật và giám sát khiếu nại, tố cáo... Vì thế, phải thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, quan điểm của Đảng, tiếp tục hoàn thiện quy định để Luật Hoạt động Giám sát của Quốc hội và HĐND (sửa đổi) phát huy hiệu quả trong thực tiễn.

Minh Thúy