Cân nhắc lắp điện mặt trời mái nhà nếu dùng trên 300kW điện mỗi tháng

Khuyến nghị này được ông Nguyễn Lê Tân, Phó Trưởng phòng Phòng Năng lượng, Sở Công Thương TPHCM, đưa ra tại buổi Họp báo về tình hình kinh tế - xã hội TP.HCM tổ chức chiều ngày 12.6.

“Tiền điện bình quân sử dụng hàng tháng là một trong những yếu tố để các hộ dân cân nhắc lắp ĐMTMN,” ông Tân nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Lê Tân, Phó Trưởng phòng Phòng Năng lượng, Sở Công Thương TP.HCM, khuyến nghị gia đình sử dụng điện từ bậc 5 trở lên nên cân nhắc lắp ĐMTMN. Ảnh: Hương Thảo/Trung tâm Báo chí

Cụ thể, theo đại diện Sở Công Thương TP.HCM, các hộ gia đình có điều kiện và mái nhà phù hợp nên lắp đặt ĐMTMN, đặc biệt là các gia đình sử dụng điện từ giá tính của bậc 5 trở lên - trên 3.350 đồng/kWh – tương đương sử dụng từ 300kW trở nên.

Tính một cách đơn giản nếu một ngày dùng khoảng 20 kWh thì nên lắp khoảng 4 kWp ĐMTMN, bình quân phát điện khoảng 12-18kWh.

Chi phí lắp hệ thống ĐMTMN 10kW dao động từ 16 triệu -20 triệu đồng tùy thuộc vào loại và chất lượng của các thiết bị.

Trong trường hợp không sử dụng điện ban ngày mà chủ yếu tập trung vào buổi tối thì nên lắp thêm bộ tích điện lưu trữ để sử dụng vào ban đêm. Chi phí đầu tư bộ lưu trữ (pin) tùy chất lượng, giá thành từ 20-40 triệu đồng phù hợp với hộ gia đình sử dụng khoảng 20kW/ngày. Các chuyên gia cho rằng tuổi thọ của pin trung bình từ 3-5 năm, hoặc tuổi thọ có thể đạt từ 5-15 năm với giá đắt hơn.

Với một loạt chỉ tiêu đặt ra trong việc sản xuất và tiêu thụ điện năng tái tạo tại thành phố, như Chỉ thị số 20 của Thủ tướng, về tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2023-2035, và các năm tiếp theo trong đó có nội dung: “phấn đấu đến năm 2030 có 50% các tòa nhà công sở và nhà dân sử dụng điện mặt trờ mái nhà tự sản tự tiêu” và Chương trình hành động số 37 của Ban thường vụ Thành ủy TP.HCM, trong đó quy định “Tỉ lệ các nguồn năng lượng tái tạo so với công suất cực đại của hệ thống điện TP phấn đấu đạt tối thiểu 15% trong giai đoạn 2025-2030”. TP.HCM từ tháng 3.2025 đã triển khai “Đề án đầu tư lắp đặt hệ thống ĐMTMN tại trụ sở cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công, trụ sở của các cơ quan, đơn vị được xác định là tài sản công trên địa bàn TPHCM” với tổng công suất hệ thống ĐMTMN trên trụ sở công dự kiến lắp đặt trên địa bàn toàn TP là khoảng 166,357 MW trong giai đoạn 2025 – 2028.

Theo số liệu thống kê của Tổng Công ty Điện lực TP.HCM, hiện có 13.985 hệ thống ĐMTMN đăng ký hợp đồng mua bán điện mặt trời theo Quyết định số 11/2017/QĐ-TTg và Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg. Tổng công suất lắp đặt là 349,651 MWp, trong đó có 453 hệ thống có công suất từ 100 kWp với tổng công suất là 220,695 MWp.

ĐMTMN tự sản xuất, tự tiêu thụ theo Nghị định số 135/2024/NĐ-CP và Nghị định số 58/2025/NĐ-CP, theo thống kê sơ bộ, có 559 chủ đầu tư đã lắp đặt với tổng công suất là 48,55 MW.

Đối với những người ủng hộ, việc phát triển ĐMTMN là lựa chọn hiệu quả thu hút nguồn lực xã hội tham gia phát triển nguồn điện bền vững, giảm áp lực đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của hệ thống điện quốc gia, giúp giảm dần sự phụ thuộc vào nguồn năng lượng hóa thạch, tiến tới hiện thực hóa cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 của Việt Nam.

Tuy nhiên cũng có những ý kiến nghi ngại bởi các khung pháp lý khuyến khích phát triển ĐMTMN dành cho các hộ gia đình còn chưa đủ hấp dẫn.

Phía cơ quan quản lý thường lo ngại nếu việc lắp đặt ĐMTMN không kiểm soát có thể gây quá tải lên lưới, gây khó khăn cho vận hành hệ thống điện như dao động điện áp, sự thiếu cân bằng tức thời giữa nguồn và nhu cầu phụ tải, do thời tiết thay đổi đột ngột, mất nắng, quá tải đường dây, an toàn thiết bị và đồng bộ pha. Ngoài ra, trong giá cả và cách thức mua điện từ các mái sản xuất vẫn còn nhiều tranh cãi.

Việc phát triển ĐMTMN đã được đưa ra bàn thảo mấy năm nay, nhưng vẫn gặp nhiều thách thức, hiện vẫn chủ yếu do các hộ gia đình tự tính toán và quyết định theo điều kiện từng gia đình.

Các chuyên gia về năng lượng cho rằng, ĐMTMN không mang lại hiệu quả cao cho các hộ gia đình, nhưng sẽ giúp tiết kiệm lên đến 60% đối với các công trình tiêu thụ nhiều năng lượng hơn như nhà xưởng, xí nghiệp, chuồng trại.

Tại cuộc họp báo, đại diện Sở Công thương cũng khuyến cáo người dân nên truy cập website https://congthuong.hochiminhcity.gov.vn/thu-tuc-hanh-chinh của Sở để nghiên cứu và triển khai thực hiện đúng quy định về danh mục thủ tục hành chính lĩnh vực điện lực về phát triển ĐMTMN.

Lan Chi