Hà Nội đẩy mạnh giao thông xanh nhằm giảm ùn tắc và ô nhiễm

Xe buýt điện tuyến 03 hoạt động tại Hà Nội. Ảnh: Phạm Hùng

Trong bối cảnh tốc độ đô thị hóa tăng nhanh, giao thông đang trở thành một trong những thách thức lớn nhất đối với Hà Nội. Những con số biết nói: hơn 7,6 triệu phương tiện cá nhân, trong đó có tới 6,5 triệu xe máy và khoảng 1,1 triệu ô tô, đang tạo nên áp lực nặng nề cho hạ tầng giao thông vốn đã quá tải. Ùn tắc, ô nhiễm môi trường và tai nạn giao thông không còn là vấn đề cục bộ, mà đã trở thành câu chuyện nan giải của toàn đô thị.

Trước thực trạng đó, Hà Nội đang quyết liệt hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại, thân thiện với môi trường bằng loạt giải pháp cụ thể để từng bước hạn chế phương tiện cá nhân, đặc biệt là xe máy.

Một trong những bước đi quan trọng chính là Đề án “Tăng cường quản lý phương tiện giao thông đường bộ nhằm giảm ùn tắc và ô nhiễm môi trường”, được HĐND TP thông qua từ năm 2017, với tầm nhìn đến 2030.

Theo đó, Hà Nội sẽ từng bước tiến tới hạn chế xe máy tại các quận nội thành, hướng tới dừng hoạt động hoàn toàn vào năm 2030. Tuy nhiên, đây không phải là bài toán có thể giải một chiều. Chính vì vậy, phát triển hệ thống giao thông công cộng được xác định là trụ cột trong lộ trình chuyển đổi.

Trong những năm qua, TP đã không ngừng mở rộng mạng lưới xe buýt, đầu tư vào tuyến buýt nhanh BRT, và đặc biệt là đưa vào vận hành tuyến đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông. Các tuyến tiếp theo như Nhổn – ga Hà Nội hay Văn Cao – Hòa Lạc cũng đang được đẩy nhanh tiến độ.

Đáng chú ý, Hà Nội đang tiên phong trong việc ứng dụng công nghệ xanh vào giao thông đô thị. Xe buýt điện đã bắt đầu xuất hiện trên nhiều tuyến phố, xe đạp công cộng được triển khai tại các khu vực trung tâm, đồng thời các chính sách khuyến khích người dân chuyển sang sử dụng xe điện cá nhân cũng đang được xây dựng.

Gần đây nhất, Kế hoạch số 149/KH-UBND ngày 28/5/2025 tiếp tục củng cố quyết tâm này khi tập trung phát triển hệ thống giao thông công cộng bằng phương tiện sử dụng điện và năng lượng sạch.

Nhưng phát triển giao thông xanh không thể chỉ dựa vào hạ tầng hay phương tiện. Đó là một quá trình chuyển đổi toàn diện đòi hỏi sự tham gia đồng bộ từ chính quyền, doanh nghiệp đến người dân. Hà Nội đang thúc đẩy công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức cộng đồng, khuyến khích người dân từ bỏ thói quen sử dụng xe cá nhân và chuyển sang phương thức đi lại thân thiện với môi trường.

Việc xây dựng các khu đô thị nén, kết nối thuận lợi với giao thông công cộng, tích hợp đầy đủ tiện ích dịch vụ cũng là chìa khóa giúp người dân giảm phụ thuộc vào phương tiện cá nhân.

Từ góc độ vĩ mô, chiến lược phát triển giao thông xanh không chỉ nhằm giải bài toán giao thông nội đô mà còn là lời khẳng định trách nhiệm của Hà Nội trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Một TP văn minh, hiện đại không chỉ là nơi có những con đường rộng rãi hay phương tiện hiện đại, mà còn là nơi mỗi công dân đều cảm nhận được chất lượng sống đang được nâng cao từng ngày, không khí sạch hơn, thời gian di chuyển ngắn hơn, và cuộc sống dễ thở hơn.

Với tầm nhìn xa, quyết tâm chính trị cao và sự đồng thuận của người dân, Hà Nội đang từng bước định hình một hệ sinh thái giao thông đô thị bền vững, nơi phương tiện cá nhân không còn là lựa chọn duy nhất và giao thông xanh trở thành biểu tượng cho sự phát triển văn minh của Thủ đô. Đó không chỉ là một mục tiêu, mà là con đường Hà Nội đang kiên định bước đi.

Nguyễn Đăng