Cần sớm có chính sách cho nạn nhân da cam thế hệ thứ 3, thứ 4

Quang cảnh chương trình. Ảnh: Mai Hoa

Báo cáo tổng kết do Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam Đỗ Hồng Lâm trình bày tại hội nghị ghi nhận nhiều chuyển biến rõ rệt trong việc chăm sóc, trợ giúp nạn nhân và vận động nguồn lực xã hội: Công tác lãnh đạo, quản lý nhà nước được tăng cường. Chính sách ưu đãi, giám định và chi trả trợ cấp được triển khai sâu rộng. Hoạt động đấu tranh đòi công lý và hợp tác quốc tế đạt được những kết quả tích cực.

Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam Đỗ Hồng Lâm trình bày Báo cáo tổng kết 10 năm. Ảnh: Mai Hoa

10 năm qua, hơn 252.857 người hoạt động kháng chiến và con đẻ đã được hưởng chính sách ưu đãi người có công; hệ thống Hội được kiện toàn ở cả 63 tỉnh, thành với hơn 400.000 hội viên. Đặc biệt, tổng nguồn lực xã hội hóa vận động được đạt mức kỷ lục - trên 4.265 tỷ đồng, trong đó đã chi hơn 4.162 tỷ đồng cho các hoạt động chăm sóc, xây dựng nhà tình nghĩa, hỗ trợ học bổng, phát triển trung tâm bảo trợ xã hội và trợ cấp khác. Những con số này phản ánh nỗ lực huy động sự chung tay của cộng đồng, góp phần giảm nhẹ khó khăn cho nạn nhân và gia đình.

Các đại biểu cũng nhắc tới kết quả xử lý dioxin tại những điểm ô nhiễm nặng: Việc tẩy độc tại sân bay Đà Nẵng đã hoàn thành; dự án xử lý ở sân bay Biên Hòa đang bước vào giai đoạn cuối; quan hệ đối ngoại trong vấn đề này có tiến triển khi Chính phủ Mỹ đồng ý tăng thêm 30 triệu USD vào năm 2023 để mở rộng hỗ trợ, nhận được sự ủng hộ quốc tế như Nghị quyết của Hạ viện Bỉ... Những bước tiến đó vừa là thắng lợi đối ngoại, vừa là cơ sở kỹ thuật để giảm thiểu nguy cơ phơi nhiễm cho các thế hệ tiếp theo.

Tuy nhiên, việc giải quyết hồ sơ người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc vẫn còn tồn đọng ở một số địa phương. Đời sống nhiều nạn nhân, nhất là người bệnh nặng, vẫn hết sức khó khăn. Mức trợ cấp hiện nay được đánh giá là chưa đủ để bảo đảm cuộc sống ổn định. Nhiều hoạt động cấp hội ở cơ sở đang gặp khó khăn trong vận hành…

Điểm nhức nhối lớn nhất được đại diện Trung ương Hội và nhiều đại biểu nêu rõ là “khoảng trống” chính sách đối với thế hệ thứ 3 và thứ 4 - những cháu, chắt của người hoạt động kháng chiến hoặc nạn nhân bị phơi nhiễm, đang sinh ra với các di chứng về sức khỏe, dị tật bẩm sinh hoặc các rối nhiễu khác. Hiện pháp luật về ưu đãi người có công chưa có quy định rõ ràng cho nhóm đối tượng này; do vậy, họ dễ rơi vào tình trạng không được hưởng chế độ, thiếu hỗ trợ y tế, phục hồi chức năng và sinh kế bền vững.

Từ thực tiễn 10 năm, Trung ương Hội đưa ra nhiều kiến nghị gửi tới Chính phủ và các bộ, ngành. Trong đó trọng tâm là đề nghị sớm sửa đổi, bổ sung Pháp lệnh Ưu đãi người có công bằng một Nghị định mới, làm rõ phạm vi, đối tượng và hình thức trợ giúp phù hợp cho thế hệ thứ 3, thứ 4 bị di nhiễm; đồng thời hoàn thiện thủ tục giám định, giải quyết hồ sơ để không để tồn đọng, bỏ sót.

Trung tướng Nguyễn Hữu Chính - Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam nêu lên các nhiệm vụ trọng âm trong công tác hỗ trợ nạn nhân. Ảnh: Mai Hoa

Tại chương trình, Trung tướng Nguyễn Hữu Chính -Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam đã đề ra năm nhiệm vụ trọng tâm cho giai đoạn tiếp theo, bao gồm: Hoàn thiện chính sách, đặc biệt cho các thế hệ sau; tăng cường phối hợp liên ngành và nâng cao trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền; đẩy mạnh vận động nguồn lực xã hội hóa để mở rộng các chương trình chăm sóc, phục hồi chức năng, hỗ trợ sinh kế; củng cố, kiện toàn tổ chức Hội từ trung ương đến cơ sở, bảo đảm hoạt động bền vững; mở rộng hợp tác quốc tế và kiên trì đấu tranh đòi công lý cho nạn nhân.

Trao Bằng khen tặng Trung tướng Nguyễn Hữu Chính - Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam. Ảnh: Mai Hoa

Sau 10 năm triển khai thực hiện, Chỉ thị 43-CT/TW đã đi vào cuộc sống, lan tỏa rộng rãi trong xã hội và mang lại nhiều kết quả toàn diện, bền vững. Tại chương trình, đại biểu của Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương đều đánh giá: Việc các cấp Hội đã vận động được hơn 4.265 tỷ đồng, xây dựng hàng trăm nhà tình nghĩa, tặng quà, trợ cấp, hỗ trợ sinh kế cho hàng triệu lượt nạn nhân là minh chứng cho sức mạnh của tinh thần nhân ái, là niềm tự hào của truyền thống “lá lành đùm lá rách” của dân tộc ta, được cụ thể hóa qua việc thực hiện Chỉ thị 43-CT/TW.

Khen thưởng các điển hình trong việc thực hiện Chỉ thị 43-CT/TƯ. Ảnh: Mai Hoa

Mai Hoa