Cần thống nhất ưu đãi thuế

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Thống nhất nội dung khác nhau

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Thường trực Ủy ban và cơ quan soạn thảo đã thống nhất tiếp thu ý kiến Đại biểu Quốc hội đối với một số nội dung: Về người nộp thuế; thu nhập được miễn thuế; kỳ tính thuế; các khoản chi được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế; phương pháp tính thuế; hệ thống các ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp và Thuế tối thiểu toàn cầu.

Tuy nhiên, vẫn còn một số nội dung có ý kiến khác nhau cần bàn luận, chỉnh sửa. Cụ thể, về nội dung sửa đổi cho phép các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản được bù trừ lãi từ hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản (bao gồm cả chuyển nhượng dự án) với lỗ từ các hoạt động kinh doanh khác, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính lo ngại rằng, quy định này sẽ tạo cơ chế cho các doanh nghiệp tận dụng làm giảm nghĩa vụ thuế từ hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản, chuyển nhượng dự án đầu tư thông qua việc bù trừ với lỗ của các hoạt động kinh doanh khác, trong đó không loại trừ trường hợp các hoạt động kinh doanh khác chỉ được đăng ký và hoạt động mang tính ngắn hạn, hạch toán lỗ có chủ đích. Điều này sẽ tác động trực tiếp đến số thuế thu nhập doanh nghiệp thực nộp vào ngân sách Nhà nước của các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản thời gian tới.

Các yếu tố rủi ro này chưa được cơ quan soạn thảo tính đến khi đánh giá tác động. Đối tượng thụ hưởng của chính sách này là các doanh nghiệp vừa kinh doanh bất động sản, vừa có các hoạt động kinh doanh đa ngành khác. Do đó, Thường trực Ủy ban cân nhắc thận trọng vấn đề này và nên giữ như quy định hiện hành để phòng tránh việc lợi dụng chính sách.

Đảm bảo tính nhất quán

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, đây là dự thảo Luật có nhiều nội dung khó, phức tạp, tác động trực tiếp đến hoạt động doanh nghiệp, lực lượng quan trọng thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế của đất nước.

Về việc cho phép các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản được bù trừ lãi từ hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản với lỗ từ các hoạt động kinh doanh khác, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, quan điểm của Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính có cơ sở. Doanh nghiệp có thể tận dụng chính sách, hành lang hoạt động của loại hình kinh doanh khác và chỉ mang tính ngắn hạn, nhưng được hạch toán lỗ để giảm bớt nghĩa vụ thuế từ hoạt động kinh doanh bất động sản, thông qua việc bù trừ lỗ với các hoạt động kinh doanh khác.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính phối hợp với cơ quan soạn thảo đánh giá kỹ hoạt động, tác động của quy định này, nhất là ảnh hưởng đến thu ngân sách Nhà nước, tránh xảy ra tình trạng lợi dụng chính sách để trốn thuế. Đồng thời, Ban soạn thảo cần làm rõ vì sao chỉ áp dụng với doanh nghiệp kinh doanh bất động sản?

Về khoản chi được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế, Chủ tịch Quốc hội phân tích, Nghị quyết 57-NQ/TW đặt ra yêu cầu khẩn trương sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện đồng bộ các quy định pháp luật về thuế để khuyến khích phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Do đó, Chủ tịch Quốc hội tán thành việc luật hóa Nghị quyết số 193/2025/QH15 về việc cho phép tính vào chi phí được trừ của doanh nghiệp đối với các khoản tài trợ cho nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo. Bổ sung các tổ chức khoa học công nghệ, cơ sở giáo dục đại học công lập hoạt động không vì lợi nhuận vào đối tượng miễn thuế thu nhập doanh nghiệp.

Chủ tịch Quốc hội cũng tán thành với chủ trương nghiên cứu áp dụng hình thức ưu đãi dựa trên chi phí cho trừ bổ sung đối với các chi phí nghiên cứu phát triển doanh nghiệp, đánh giá cơ chế tương tự đã được quy định tại Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù cho một số địa phương. Trường hợp có thể vận dụng, đề nghị Chính phủ quy định chi tiết về chi phí được trừ, mức chi được bổ sung, phạm vi áp dụng đối với khoản chi cho hoạt động nghiên cứu phát triển của doanh nghiệp đổi mới sáng tạo...

Về rà soát ưu đãi thuế, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, cần thống nhất ưu đãi thuế được quy định trong văn bản pháp luật về thuế, không nên lồng ghép các chính sách ưu đãi thuế trong luật chuyên ngành để bảo đảm tính tổng thể, nhất quán của hệ thống ưu đãi thuế.

Lê Vân/Báo Tin tức