Cảnh báo nguy cơ sốt rét ác tính từ người đi nước ngoài về

Bệnh nhân nam quốc tịch Nigeria mắc sốt rét do ký sinh trùng

Bệnh nhân sinh năm 1982, có tiền sử tăng huyết áp và viêm dạ dày, nhập viện trong tình trạng mệt mỏi, sốt cao liên tục 40-41°C, tiêu chảy, nôn nhiều, mất nước nặng, huyết áp tụt (88/54 mmHg), kèm tổn thương gan và thận cấp tính.

Đáng chú ý, trước khi khởi phát bệnh, bệnh nhân vừa trở về Việt Nam sau chuyến thăm quê nhà tại Nigeria - quốc gia có tỷ lệ lưu hành Plasmodium falciparum trên 95%.

Trước đó, bệnh nhân tự test COVID-19 và cho kết quả dương tính, tự điều trị hạ sốt tại nhà nhưng không đỡ, sau đó nhập viện tuyến dưới. Khi được chuyển đến Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, các bác sĩ ghi nhận nhiễm trùng nặng (CRP 221 mg/L, Procalcitonin 7.62 ng/mL), tổn thương thận cấp (creatinin 116 µmol/L), tổn thương gan cấp (bilirubin TP 37 µmol/L), và rối loạn tiêu hóa rõ rệt.

Khai thác yếu tố dịch tễ cùng kết quả xét nghiệm máu xác định ký sinh trùng sốt rét Plasmodium falciparum thể tư dưỡng dương tính, bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân mắc sốt rét ác tính có tổn thương gan, thận và rối loạn tiêu hóa.

Ngay lập tức, tập thể y bác sĩ Khoa Bệnh lây đường hô hấp đã hội chẩn và triển khai điều trị tích cực theo phác đồ: thuốc diệt ký sinh trùng sốt rét, kiểm soát bệnh nền, bù nước điện giải và hỗ trợ chức năng gan thận. Sau 3 ngày, bệnh nhân hết sốt, ăn uống tốt, các chỉ số sinh tồn phục hồi bình thường, chức năng gan thận cải thiện rõ rệt, và xét nghiệm máu âm tính hoàn toàn với ký sinh trùng sốt rét.

TS.BS Vũ Viết Sáng - Viện trưởng Viện Lâm sàng các bệnh truyền nhiễm, Chủ nhiệm Khoa Bệnh lây đường hô hấp, cho biết: "Plasmodium falciparum là loài ký sinh trùng sốt rét nguy hiểm nhất trong 4 loại ký sinh trùng gây bệnh ở người, vì có thể gây biến chứng nặng như hôn mê, suy đa tạng, đái huyết cầu tố, thiếu máu nặng và tử vong nếu không điều trị kịp thời".

Bệnh sốt rét thường khởi phát với cơn sốt cao thành chu kỳ gồm ba giai đoạn: rét run – nóng – vã mồ hôi. Ngoài cơn sốt, người bệnh có thể sinh hoạt bình thường, nhưng gan và lách thường to, dễ thiếu máu. Trường hợp nặng, bệnh có thể gây rối loạn ý thức, hôn mê, co giật, suy gan, suy thận, rối loạn đông máu và tử vong.

Theo thống kê của Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương, Việt Nam đã giảm mạnh số ca sốt rét trong hơn hai thập kỷ qua – từ hàng trăm nghìn ca xuống còn vài trăm ca mỗi năm.

Tuy nhiên, bệnh chưa được loại trừ hoàn toàn. Nguy cơ tái xuất hiện vẫn hiện hữu do: Người đi lao động, du lịch, công tác ở các nước châu Phi hoặc Đông Nam Á mang mầm bệnh về. Biến đổi khí hậu làm thay đổi vùng phân bố muỗi Anopheles. Một số chủng P. falciparum kháng thuốc xuất hiện rải rác tại Đông Nam Á.

Thùy Dung