Cao tốc TP.HCM – Mộc Bài: Cú hích hạ tầng cho hành lang kinh tế Xuyên Á

Dự án xây dựng đường cao tốc TP.HCM - Mộc Bài giai đoạn 1, tổng mức đầu tư 2.422 tỷ đồng là một trong 10 công trình, dự án trọng điểm của TP.HCM chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

Cao tốc này có tổng chiều dài gần 51km (đoạn qua địa bàn TP.HCM dài khoảng 24,7km), tổng mức đầu tư khoảng 20.000 tỷ đồng. Cao tốc có điểm đầu kết nối với đường Vành đai 3 - TP.HCM thuộc huyện Củ Chi (cũ), điểm cuối giao với Quốc lộ 22 (Km53+850) thuộc huyện Bến Cầu (cũ), tỉnh Tây Ninh.

Nhiều năm qua, dù là tuyến đường huyết mạch kết nối giữa TP.HCM và Tây Ninh nhưng Quốc lộ 22 hiện hữu không đủ đáp ứng năng lực giao thông, nhất là vào các khung giờ cao điểm, lễ, Tết, tuyến đường này thường xuyên xảy ra tình trạng kẹt xe nặng nề. Thực trạng này không chỉ ảnh hưởng đến giao thông mà còn tác động đến tình hình phát triển kinh tế - xã hội của hai địa phương TP.HCM và Tây Ninh.

Tuyến cao tốc này có 4 dự án thành phần, ngày 19/12, dự án thành phần 2 xây dựng đường gom dân sinh và các cầu vượt ngang tuyến cao tốc TP.HCM - Mộc Bài sẽ chính thức khởi công. Dự án này sẽ đầu tư hệ thống đường gom dân sinh hai bên cao tốc, với tổng chiều dài gần 43,14km. Trong đó, đoạn qua địa bàn TP.HCM dài khoảng 19,66 km, đoạn qua tỉnh Tây Ninh dài khoảng 23,48km, mặt cắt đường rộng 5m.

Cùng với đường gom, dự án sẽ xây dựng 16 cầu vượt ngang, gồm 7 cầu trên địa bàn TP.HCM và 9 cầu trên địa bàn tỉnh Tây Ninh. Đồng thời, xây 10 hầm chui dân sinh, trong đó 7 hầm tại TP.HCM và 3 hầm tại Tây Ninh. Tổng mức đầu tư Dự án thành phần 2 khoảng 2.422 tỉ đồng, sử dụng vốn ngân sách TP.HCM.

Việc triển khai hiệu quả dự án thành phần 2 sẽ góp phần sớm hình thành tuyến cao tốc hiện đại, rút ngắn thời gian kết nối giữa TP.HCM với tỉnh Tây Ninh và cửa khẩu quốc tế Mộc Bài, đồng thời mở ra không gian phát triển mới cho kinh tế – xã hội vùng biên, thúc đẩy giao thương, logistics và liên kết vùng Đông Nam Bộ với Campuchia.

Trong hình, khu vực gần cửa khẩu Mộc Bài, có ý nghĩa quan trọng trong giao thương kinh tế, văn hóa và du lịch giữa Việt Nam và Campuchia, đồng thời là cửa ngõ kết nối khu vực phía Nam với các nước ASEAN và tuyến hành lang kinh tế Xuyên Á.

Bên cạnh dự án thành phần 2, với dự án thành phần 1: Đầu tư xây dựng cao tốc TP.HCM - Mộc Bài (giai đoạn 1) theo hình thức đối tác công tư (hợp đồng BOT), với tổng vốn hơn 10.400 tỷ đồng. Đến nay, công tác mời thầu đã hoàn tất, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP.HCM đang đánh giá năng lực, kinh nghiệm và tài chính của các nhà đầu tư, dự kiến tổ chức đấu thầu lựa chọn trong tháng 1/2026, phấn đấu khởi công vào tháng 3/2026.

Với dự án thành phần 3 liên quan đến bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đoạn qua địa bàn TP.HCM, với diện tích thu hồi khoảng 220 ha, ảnh hưởng đến hơn 2.100 hộ dân, tổng kinh phí ước tính hơn 4.334 tỷ đồng. Hiện các địa phương và đơn vị liên quan đang tiếp tục vận động, chi trả cho các trường hợp còn lại, đặt mục tiêu hoàn tất giải ngân toàn bộ chi phí bồi thường trong tháng 1/2026.

Còn dự án thành phần 4 là hạng mục bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đoạn tuyến đi qua địa bàn tỉnh Tây Ninh, với tổng vốn đầu tư khoảng 3.749 tỷ đồng. Vừa qua, tại Kỳ họp thứ 6 HĐND TP.HCM khóa X, nhiệm kỳ 2021-2026, HĐND TPHCM thông qua chủ trương hỗ trợ 1.806 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách thành phố để hỗ trợ tỉnh Tây Ninh thực hiện giải phóng mặt bằng tuyến cao tốc TP.HCM - Mộc Bài.

Theo kế hoạch, cao tốc TP.HCM - Mộc Bài dự kiến hoàn thành và đưa vào khai thác cuối năm 2027. Khi hoàn thành, tuyến không chỉ có ý nghĩa về giao thông mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành chuỗi công nghiệp - đô thị Mộc Bài - TP.HCM - Cảng Cái Mép - Thị Vải, gắn với hành lang kinh tế Xuyên Á, qua đó thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của TP.HCM, Tây Ninh và toàn vùng Đông Nam Bộ. Đồng thời, góp phần tăng cường kết nối giữa Việt Nam với Campuchia và các nước ASEAN, nâng cao hiệu quả hợp tác kinh tế khu vực.

Về lâu dài, tuyến mang ý nghĩa chiến lược trong bảo đảm quốc phòng, an ninh, giữ vững ổn định khu vực biên giới, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của TP.HCM và các địa phương. Qua đó, tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy giao thương, thu hút đầu tư, phát triển công nghiệp, du lịch và logistics dọc hành lang biên giới.

Hoàng Da - Kim Sáng