Cấp bách giải quyết ngập khu vực chợ Thủ Đức

Mưa lớn là ngập, nước cuốn trôi xe

Dù đã được đầu tư các công trình chống ngập nhiều năm qua nhưng tình trạng ngập nước tại các tuyến đường quanh chợ Thủ Đức như đường Đặng Thị Rành, Dương Văn Cam, Kha Vạn Cân, Tô Ngọc Vân, Linh Đông… vẫn chưa được cải thiện, đặc biệt ở những điểm trũng, khu dân cư đông đúc.

“Mưa chừng 10 phút là phải lo kê hàng hóa lên cao. Có hôm nước chỉ đến mắt cá, nhưng mưa lớn thì ngập đến đầu gối, hàng hóa ướt hết”, chị Tuyết Hồng, tiểu thương bán quần áo ở chợ Thủ Đức, than thở. Theo chị, cứ mưa kéo dài hơn 20 phút, nhiều tuyến đường quanh chợ lại ngập sâu, nước dâng nhanh khiến giao thông hỗn loạn, tiểu thương và người dân phải bì bõm trong nước.

Chung cảnh ngộ, ông Bảy Hiền, chủ tiệm sửa xe trên đường Kha Vạn Cân, ngao ngán: “Mưa to hay nhỏ cũng ngập. Xe chết máy dắt vô tiệm thì đông, ngoài đường nước mênh mông như sông. Buôn bán kiểu này thì ai dám tới?”.

Khu dân cư gần khu vực chợ Thủ Đức bị ngập nặng sau cơn mưa ngày 5-8. Ảnh: QUỐC HÙNG

Người dân am hiểu địa hình khu vực này giải thích, chợ Thủ Đức nằm ở vùng lòng chảo, thấp trũng, nước từ nhiều hướng đổ về: phía Bắc là lưu vực đường Hoàng Diệu, Kha Vạn Cân; phía Tây Bắc nước từ Dĩ An tràn xuống theo đường ray xe lửa và suối Linh Tây; phía Đông từ ngã tư Thủ Đức chảy về rạch Cầu Ngang, rạch Thủ Đức.

Khi mưa lớn kết hợp triều cường, hệ thống thoát nước vốn đã quá tải, gần như tê liệt. Do có độ dốc lớn, nước mưa chảy, đường biến thành dòng chảy xiết, dễ cuốn trôi xe máy người đi đường. Gần đây nhất, trong cơn mưa ngày 5-8, nước chảy như thác, cuốn trôi nhiều xe máy trên đường Linh Đông. Nhiều người dân gần đó nhanh chóng ra ứng cứu người đi đường và phương tiện.

Trong khi đó, dưới góc độ cơ quan quản lý nhà nước, đại diện Sở Xây dựng TPHCM chỉ ra các nguyên nhân ngập là: địa hình bất lợi, hệ thống cống thoát nước đã xuống cấp, thiếu đồng bộ, nhiều nơi chưa có cống hoặc không kết nối mạng lưới chung. Đặc biệt, quá trình đô thị hóa làm tăng diện tích bê tông hóa, giảm khả năng thấm nước; rác thải và tình trạng lấn chiếm kênh rạch gây bít nghẽn dòng chảy.

Các dự án cải tạo thoát nước chậm tiến độ do chậm bố trí nguồn vốn và vướng giải phóng mặt bằng. Đặc biệt, nhiều công trình thi công xong nhưng chưa bàn giao, như rạch Cầu Ngang, hệ thống thoát nước dọc đường ray xe lửa phường Linh Đông, hay bờ tả sông Sài Gòn…, dẫn đến chưa phát huy hiệu quả.

Kiến nghị xây hồ điều tiết ngầm

Khu vực Thủ Đức có hơn 211km2 diện tích tự nhiên, trong đó gần 60% là vùng thấp trũng, chịu ảnh hưởng thủy triều từ sông Sài Gòn và Đồng Nai. Hệ thống thoát nước hiện có 556km cống, 216km kênh rạch, 89 van ngăn triều, 6 trạm bơm và 5 cống kiểm soát triều, nhưng đa phần đã xuống cấp, nhỏ hẹp, chưa đồng bộ.

Thống kê năm 2024 cho thấy, khu vực Thủ Đức có 24 điểm ngập, đến 8 tháng đầu năm 2025 giảm còn 19 điểm, song nhiều trận mưa lớn vẫn gây ngập diện rộng. Điển hình là cơn mưa ngày 5-8 (hơn 108mm trong gần 2 giờ) khiến 10 tuyến đường ngập sâu, chủ yếu ở chợ Thủ Đức và khu vực Thảo Điền.

Khu dân cư gần khu vực chợ Thủ Đức bị ngập nặng sau cơn mưa ngày 5-8

Theo Quyết định 202/QĐ-TTg, quy hoạch chung TP Thủ Đức (cũ) đến năm 2040, xác định sông, kênh, rạch là trục thoát nước chính, kết hợp hệ thống cống cấp I, II, công trình kiểm soát triều, trạm bơm và hồ điều hòa. Tuy nhiên, nhiều khu vực dân cư và dự án mới vẫn thiếu kết nối hạ tầng, thậm chí bị lấn chiếm kênh rạch, làm giảm khả năng tiêu thoát.

Thực hiện chỉ đạo của UBND TPHCM, Sở Xây dựng đang khẩn trương nạo vét, mở rộng kênh rạch; đẩy nhanh dự án cải tạo hệ thống thoát nước đường Thảo Điền - Quốc Hương - Xuân Thủy - Nguyễn Văn Hưởng; yêu cầu hoàn thiện các dự án dở dang như rạch Cầu Ngang, bờ tả sông Sài Gòn để sớm phát huy hiệu quả chống ngập.

Đáng chú ý, Sở Xây dựng kiến nghị UBND TPHCM cho phép thí điểm hồ điều tiết ngầm tại khu đất CLB Bóng đá Linh Tây, nhằm chống ngập chợ Thủ Đức và đánh giá hiệu quả để nhân rộng. Sở Xây dựng cũng đề xuất UBND TPHCM ưu tiên vốn cho các dự án xây dựng kè, cải tạo, nạo vét rạch Thủ Đức kết hợp xây dựng trạm bơm công suất 120.000m3/giờ (đoạn từ cầu Ngang đến sông Sài Gòn) và dự án xây dựng đường thoát nước theo mương Ngọc Thủy (phường Trường Thọ) với tổng kinh phí dự kiến khoảng 5.173 tỷ đồng nhằm giảm tải lưu lượng nước tập trung về chợ Thủ Đức và giải quyết việc tiêu thoát nước cho khu vực.

Việc giảm ngập cho Thủ Đức được xác định là nhiệm vụ cấp bách, cần sự phối hợp đồng bộ giữa các sở ngành và địa phương để sớm mang lại hiệu quả, ổn định đời sống người dân.

QUỐC HÙNG