Cấp cứu nhồi máu cơ tim do hút thuốc lá lâu năm

Ông N.K.A, 60 tuổi, quê Phú Quốc, đã phải nhập viện trong tình trạng đau tức ngực kéo dài, nặng ngực và mệt mỏi. Qua thăm khám và các xét nghiệm chuyên sâu, các bác sỹ chẩn đoán ông bị nhồi máu cơ tim, một cấp cứu tim mạch nguy hiểm, đặc biệt trong bối cảnh ông có tiền sử hút thuốc lá hơn 40 năm.

Tại Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, kết quả xét nghiệm men tim của ông A tăng cao, kết hợp hình ảnh siêu âm tim cho thấy tổn thương vùng cơ tim.

Thuốc lá là một trong những tác nhân gây bệnh nguy hiểm nhất đối với sức khỏe cộng đồng. Những hệ lụy về sức khỏe, kinh tế và xã hội do thuốc lá gây ra là rất lớn, đòi hỏi sự can thiệp quyết liệt từ các cơ quan chức năng và cộng đồng.

Ngay lập tức, ông được chuyển đến Trung tâm Tim mạch Can thiệp để tiến hành chụp mạch vành cấp cứu. Kết quả chụp mạch vành cho thấy cả ba nhánh động mạch nuôi tim đều bị hẹp nghiêm trọng. Đây là thể bệnh nặng, có nguy cơ gây nhồi máu cơ tim hoặc đột tử nếu không được can thiệp kịp thời.

Ê-kíp can thiệp đã ứng dụng công nghệ chụp cắt lớp quang học nội mạch (OCT) để đánh giá chính xác tổn thương trong lòng mạch, từ đó tiến hành đặt stent tối ưu cho các vùng hẹp.

Ca can thiệp thành công giúp tái thông dòng máu, giảm nguy cơ tổn thương cơ tim lâu dài và biến chứng nghiêm trọng. Sau can thiệp, ông A được chuyển về khoa Hồi sức tích cực - Chống độc (ICU) theo dõi sát sao. Bệnh nhân tiếp tục được điều trị nội khoa tích cực với các loại thuốc kháng kết tập tiểu cầu kép, thuốc hạ mỡ máu, kiểm soát huyết áp và thuốc bảo vệ tim.

Trong những ngày tiếp theo, sức khỏe ông cải thiện rõ rệt: hết đau ngực, ăn uống tốt và tinh thần ổn định. Sau 5 ngày điều trị, ông được xuất viện với lời dặn dò nghiêm ngặt về việc duy trì uống thuốc, tái khám định kỳ và thay đổi lối sống, đặc biệt là bỏ hoàn toàn thuốc lá để phòng tái hẹp mạch vành sau đặt stent.

Ông A chia sẻ, ông bắt đầu hút thuốc từ năm 19 tuổi và hiện vẫn duy trì thói quen hút một bao thuốc mỗi ngày. Theo các bác sỹ, hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân hàng đầu làm gia tăng nguy cơ đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, loạn nhịp tim, phình động mạch chủ và các bệnh mạch máu ngoại vi.

Trên toàn cầu, thuốc lá gây tử vong hơn 8 triệu người mỗi năm, trong đó có khoảng 1,2 triệu người chết do hút thuốc thụ động. Tại Việt Nam, thuốc lá làm hơn 100.000 người tử vong mỗi năm và hơn 15 triệu người đang hút thuốc, tạo gánh nặng lớn cho hệ thống y tế và xã hội.

Ths.Phạm Hoàng Trọng Hiếu, Trung tâm Tim mạch Can thiệp khuyến cáo, khi xuất hiện các dấu hiệu đau thắt ngực, khó thở, vã mồ hôi, buồn nôn hoặc choáng váng, người bệnh cần gọi cấp cứu 115 hoặc đến ngay cơ sở y tế có chuyên khoa tim mạch.

Nếu can thiệp tái thông mạch trong vòng 90 phút đầu từ khi khởi phát triệu chứng, tỷ lệ sống sót và hồi phục chức năng tim sẽ cao nhất. Bác sỹ cũng nhấn mạnh rằng sau 12 giờ, hiệu quả điều trị sẽ giảm và tổn thương cơ tim có thể không hồi phục được. Vì vậy, không nên chủ quan hoặc tự điều trị tại nhà.

Bệnh tim mạch do thuốc lá gây ra không chỉ ảnh hưởng đến người hút mà còn ảnh hưởng xấu đến những người xung quanh khi phải hít phải khói thuốc thụ động, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em. Chiến dịch môi trường không khói thuốc lá cần được phát động mạnh mẽ nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng, giảm thiểu tỷ lệ hút thuốc và bảo vệ sức khỏe toàn dân.

Việc từ bỏ thuốc lá là bước quan trọng giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh tim mạch và các bệnh nguy hiểm khác. Cùng với đó, duy trì thói quen ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ như huyết áp, cholesterol cũng góp phần bảo vệ trái tim khỏe mạnh.

Về tác hại của thuốc lá theo các chuyên gia y tế, thuốc lá chứa hàng nghìn hóa chất độc hại, trong đó có ít nhất 70 chất có thể gây ung thư.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc hút thuốc lá lâu dài làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng, như ung thư, bệnh tim mạch, bệnh hô hấp và tác hại đối với hệ thần kinh: Nicotine có tác dụng gây nghiện mạnh mẽ, làm thay đổi hệ thần kinh trung ương, dẫn đến việc nghiện thuốc và gây ra các vấn đề về tâm lý như lo âu, trầm cảm.

Ngoài những người trực tiếp sử dụng thuốc lá, những người xung quanh, đặc biệt là trẻ em và phụ nữ mang thai, cũng phải chịu tác động nặng nề từ khói thuốc.

Khói thuốc thụ động: Những người không hút thuốc nhưng phải tiếp xúc với khói thuốc vẫn có nguy cơ mắc các bệnh lý tương tự, như ung thư phổi, bệnh tim mạch và các bệnh hô hấp. Các nghiên cứu cho thấy khói thuốc thụ động cũng là nguyên nhân gây bệnh ở trẻ em, như viêm phế quản, bệnh hô hấp cấp tính, và thậm chí là suy dinh dưỡng.

Ảnh hưởng đến phụ nữ mang thai: Phụ nữ mang thai hút thuốc có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng như sinh non, thai chết lưu, và các vấn đề phát triển ở thai nhi. Trẻ em sinh ra từ bà mẹ hút thuốc có thể mắc các bệnh lý về hô hấp, giảm khả năng phát triển trí tuệ và có nguy cơ bị bệnh tim mạch cao hơn khi trưởng thành.

Việc sử dụng thuốc lá không chỉ gây tác hại về sức khỏe mà còn ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế của mỗi quốc gia như chi phí y tế: Các chi phí điều trị các bệnh liên quan đến thuốc lá rất tốn kém, bao gồm việc điều trị ung thư, bệnh tim mạch, các bệnh hô hấp và nhiều bệnh lý khác. Các bệnh này đẩy mạnh gánh nặng cho hệ thống y tế công cộng và gây tổn thất lớn về chi phí điều trị.

Mất năng suất lao động: Những người hút thuốc phải đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe, dẫn đến việc giảm năng suất lao động do bệnh tật, nghỉ phép điều trị, hoặc thậm chí tử vong sớm. Điều này có ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế quốc gia.

Bên cạnh thuốc lá truyền thống, các sản phẩm như thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đang dần trở thành vấn đề nghiêm trọng mới trong việc phòng chống tác hại thuốc lá.

Những sản phẩm này, mặc dù được quảng cáo là ít hại hơn, nhưng vẫn chứa các hóa chất gây nguy hiểm cho sức khỏe, như nicotine, formaldehyde, và các chất độc hại khác.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng không chỉ không an toàn mà còn có thể dẫn đến các bệnh lý tương tự như thuốc lá truyền thống, chẳng hạn như ung thư phổi và các bệnh tim mạch. Hơn nữa, các sản phẩm này cũng làm gia tăng tỷ lệ người trẻ tuổi bắt đầu sử dụng thuốc lá, mở rộng đối tượng gây nghiện.

Thuốc lá là một trong những tác nhân gây bệnh nguy hiểm nhất đối với sức khỏe cộng đồng. Những hệ lụy về sức khỏe, kinh tế và xã hội do thuốc lá gây ra là rất lớn, đòi hỏi sự can thiệp quyết liệt từ các cơ quan chức năng và cộng đồng.

D.Ngân