Cấp xã thiếu nhân lực công nghệ thông tin cho chuyển đổi số

Ông Hồ Hồng Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Khoa học và Công nghệ, tại buổi họp báo

Ngày 8/8/2025, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành Quyết định số 2083, thành lập 12 đoàn công tác do lãnh đạo Bộ cùng lãnh đạo các cơ quan, đơn vị trực tiếp làm việc với các địa phương nhằm đánh giá việc vận hành mô hình chính quyền hai cấp.

Ngày 4/9, tại Họp báo thường kỳ tháng 8 của Bộ Khoa học và Công nghệ, ông Hồ Hồng Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, đã báo cáo kết quả triển khai các đoàn công tác.

Về hạ tầng kỹ thuật, hầu hết các tỉnh, thành phố đã hoàn tất kết nối mạng truyền số liệu chuyên dùng đến cấp xã; nhiều địa phương đã trang bị đủ 100% máy tính cho cán bộ bộ phận một cửa.

Phần mềm một cửa điện tử được đồng bộ và tích hợp với Cổng Dịch vụ công quốc gia từ 11/7/2025.

Một số tỉnh đã áp dụng Trung tâm điều hành hoặc điện toán đám mây để lưu trữ dữ liệu. Nhiều địa phương đạt tỷ lệ số hóa hồ sơ trên 90%.

Các địa phương đã bố trí cán bộ chuyên trách tại Trung tâm Phục vụ hành chính công hoặc bộ phận một cửa các cấp để thực hiện số hóa; đồng thời tuyển dụng hoặc điều động nhân sự từ đơn vị khác nhằm tăng cường lực lượng cho nhiệm vụ phân cấp; tổ chức nhiều lớp tập huấn chuyên sâu cho cán bộ cấp huyện, xã về quản lý khoa học – công nghệ và kỹ năng triển khai chuyển đổi số.

Tuy nhiên, ông Hải cũng chỉ ra một số tồn tại cần khắc phục. Hạ tầng kỹ thuật tại nhiều địa phương chưa đồng bộ, đặc biệt ở các xã, phường sau sáp nhập. Ở một số nơi, thiết bị máy tính, máy in, máy scan đã cũ, được tái sử dụng từ nhiều đơn vị khác nên chất lượng chưa bảo đảm. Nhiều xã, nhất là vùng sâu, vùng xa, miền núi vẫn thiếu máy tính và các thiết bị phục vụ công tác chuyên môn.

Ngoài ra, nhiều địa phương còn gặp khó khăn trong việc kết nối dữ liệu từ Cổng Dịch vụ công quốc gia với hệ thống phục vụ hành chính công của tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Một số trường dữ liệu quan trọng như số điện thoại, địa chỉ, ngày cấp và nơi cấp căn cước công dân chưa được đồng bộ, khiến người dân và doanh nghiệp mất nhiều thời gian khi truy cập.

Bên cạnh đó, các địa phương vẫn còn lúng túng trong xử lý tình trạng hệ thống thông tin, phần mềm và cơ sở dữ liệu chồng chéo, dôi dư hoặc bị tạm dừng hoạt động sau khi sáp nhập tỉnh.

Theo báo cáo của các đoàn công tác, tại cấp xã – đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa – vẫn thiếu nhân lực có chuyên môn về công nghệ thông tin và chuyển đổi số.

Ở một số địa phương, cán bộ phụ trách công nghệ thông tin được bố trí không đúng chuyên môn, dẫn đến hạn chế trong việc tiếp nhận và xử lý hồ sơ điện tử. Do đó, quá trình triển khai ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số còn gặp nhiều khó khăn.

Bên cạnh đó, nhiều cán bộ được giao nhiệm vụ chưa có kinh nghiệm, chưa được đào tạo, tập huấn về các lĩnh vực chuyên môn như viễn thông và Internet, tần số vô tuyến điện, sở hữu trí tuệ, tiêu chuẩn đo lường chất lượng, an toàn bức xạ hạt nhân… Tại cấp xã, tình trạng thiếu cán bộ chuyên trách về khoa học và công nghệ vẫn khá phổ biến.

Do đó, Bộ Khoa học và Công nghệ kiến nghị, đề xuất Chính phủ: Có cơ chế hỗ trợ ngân sách mục tiêu hoặc đưa vào chương trình đầu tư công trung hạn, Ban hành chính sách ưu tiên đào tạo, phân bổ biên chế và đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin, Sửa đổi, bổ sung các quy định về phân định thẩm quyền chứng thực, đồng thời xem xét ban hành hướng dẫn hoặc trình cấp có thẩm quyền quy định về tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ giải quyết thủ tục hành chính.

Ngoài ra, sớm hoàn thành và khai thác hiệu quả các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu dùng chung của cơ quan nhà nước.

Ông Hải cũng đề nghị các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ tập trung xử lý những vấn đề pháp lý đã được nêu, thông qua việc xây dựng văn bản hướng dẫn hoặc sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật còn bất cập.

Đối với những văn bản không thuộc thẩm quyền ban hành của Bộ, sẽ được chuyển đến các cơ quan có thẩm quyền để xem xét, xử lý.

Bạch Dương