Cát Bà lung linh qua ống kính của nghệ sĩ 9X

Nhiếp ảnh gia Nguyễn Hoài Sơn bên bức ảnh "Lễ hội Cát Bà xanh" đoạt giải Nhì Cuộc thi sáng tác mỹ thuật - nhiếp ảnh “Hải Phòng - Niềm tin và khát vọng vươn mình”. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Nguyễn Hoài Sơn lớn lên cùng sự chuyển mình mạnh mẽ của quê hương - từ một vùng đảo yên bình trở thành điểm đến du lịch nổi tiếng, mang tầm quốc tế. Nhưng giữa nhịp thay đổi ấy, anh chọn cho mình một con đường riêng: Lặng lẽ ghi lại những khoảnh khắc của Cát Bà bằng chiếc máy ảnh, như cách người con xa xứ muốn giữ lại hơi thở quê nhà trong từng tấm hình.

Nguyễn Hoài Sơn đến với nhiếp ảnh không phải từ những giấc mơ nghệ thuật lớn lao, mà từ một niềm yêu thích rất giản dị. Từ năm 2014-2015, khi trào lưu chụp ảnh bằng điện thoại đang nở rộ, anh say mê ghi lại khung cảnh biển, đảo, con thuyền, nụ cười người dân làng chài. Niềm yêu thích dần trở thành đam mê, rồi thành lẽ sống. Năm 2017, khi mua chiếc máy ảnh Canon 6D đầu tiên, anh chính thức bước vào hành trình chuyên nghiệp - hành trình mà mỗi bức ảnh là một dấu mốc trưởng thành. “Với tôi, mỗi bức ảnh là cách lưu giữ ký ức không chỉ của riêng mình mà của cả vùng đất. Khi ấn nút chụp, tôi như được sống lại trong những kỷ niệm tuổi thơ, trong tiếng sóng, tiếng gió và mùi biển mặn nồng” - Nguyễn Hoài Sơn chia sẻ.

Trong Cuộc thi sáng tác mỹ thuật - nhiếp ảnh “Hải Phòng - Niềm tin và khát vọng vươn mình” do Sở Văn hóa và Thể thao thành phố Hải Phòng tổ chức mới đây, Nguyễn Hoài Sơn đã giành giải Nhì với tác phẩm “Lễ hội Cát Bà xanh - điểm nhấn du lịch”. Bức ảnh được chụp trong dịp Lễ hội làng cá 1/4 - ngày người dân tưởng nhớ chuyến thăm của Bác Hồ về làng cá năm xưa. Từ góc máy trên cao, anh thu vào ống kính toàn cảnh trung tâm thị trấn rực rỡ sắc màu, nhộn nhịp người dân và du khách. Ánh sáng, nhịp chuyển động, bố cục và cảm xúc được anh hòa quyện hài hòa, khiến người xem như cảm nhận được không khí náo nức, rộn ràng mà vẫn ấm áp, thân thương của vùng đảo nhỏ. “Tôi muốn người ta thấy Cát Bà không chỉ đẹp vì thiên nhiên, mà còn đẹp bởi con người - những người luôn nở nụ cười, luôn đón khách như đón người thân trở về” - anh nói.

Cùng với bức ảnh đoạt giải, ba tác phẩm khác của anh: “Vùng lõi di sản thiên nhiên Cát Bà”, “Đảo Ngọc - Lan Hạ xanh” và “Bay trên vùng di sản” cũng được chọn triển lãm. Mỗi bức ảnh là một góc nhìn khác nhau, khi thì là vịnh Lan Hạ xanh biếc trong sương sớm, khi lại là cánh chim liệng trên mặt biển ngọc bích, hoặc những mái nhà dân chài nép mình dưới chân núi đá vôi. Với Nguyễn Hoài Sơn, đó không chỉ là khung cảnh thiên nhiên mà là những “tấm gương phản chiếu” sự đổi thay của quê hương. “Tôi muốn chụp Cát Bà không chỉ như một điểm đến du lịch, mà như một vùng đất có linh hồn, có câu chuyện - nơi con người và thiên nhiên cùng song hành” - anh tâm sự.

Để có được những bức ảnh khiến người xem phải dừng lại ngắm lâu, Nguyễn Hoài Sơn đã phải đi, phải sống, phải hòa mình vào từng ngóc ngách của quê hương. Anh kể, có những chuyến đi kéo dài hàng tuần, khi anh và bạn bè thuê tàu ra đảo Long Châu, mang theo máy ảnh, thức ăn, và cả niềm háo hức được “săn” khoảnh khắc. “Buổi tối, tôi chụp bầu trời sao, ánh sáng dưới mặt biển, một tay cầm máy, một tay đập muỗi. Mệt, đói, lạnh..., nhưng khi nhìn thấy cảnh tượng huyền ảo hiện ra qua ống kính, tôi biết rằng mọi vất vả đều xứng đáng” - Nguyễn Hoài Sơn kể.

Với anh, nhiếp ảnh không chỉ là nghệ thuật, mà còn là ký ức, là nơi anh gửi gắm tình cảm, lưu giữ những gì đang dần thay đổi bởi tốc độ đô thị hóa và phát triển du lịch. Anh chia sẻ: “Có những bãi đá, những rặng cây hay những con thuyền mà tôi từng chụp cách đây vài năm, giờ đã khác. Vì thế, tôi càng thấy mình cần ghi lại, như một cách giữ lại linh hồn của quê hương”.

Khi được hỏi điều quan trọng nhất trong nhiếp ảnh là gì, Nguyễn Hoài Sơn không ngần ngại: “Phải hội tụ đủ ánh sáng, kỹ thuật, thời tiết và khoảnh khắc, nhưng quan trọng nhất là tư duy. Cách nhìn của người chụp sẽ quyết định linh hồn của bức ảnh”. Có lẽ chính vì vậy mà trong các tác phẩm của anh, người xem luôn thấy được cái nhìn rất riêng, vừa hiện thực, vừa mơ màng. Cát Bà trong ảnh Nguyễn Hoài Sơn không chỉ là vùng di sản thiên nhiên, mà còn là nơi lưu giữ những giá trị tinh thần - nơi mỗi con thuyền, mỗi làn sương sớm đều mang hơi thở của ký ức.

Trong giai đoạn 2018-2019, anh từng tham gia dự án “Giáo dục trải nghiệm về Quốc hội” - bước ngoặt giúp anh mở rộng hướng đi về nhiếp ảnh tư liệu. Giai đoạn dịch Covid-19, dù công việc bị gián đoạn, Nguyễn Hoài Sơn vẫn kiên trì sáng tác, chuyển hướng sang ảnh phong cảnh và đường phố. Anh nói, chính khoảng thời gian trầm lắng đó giúp mình nhìn thế giới bằng ánh mắt điềm tĩnh hơn, sâu sắc hơn. Ngoài Cát Bà, Hoài Sơn đi nhiều nơi để tìm cảm hứng mới, nhưng rồi anh vẫn quay về với quê hương - nơi khởi nguồn mọi cảm xúc. “Đi xa để thấy quê hương mình đẹp đến nhường nào” - anh nói. Mỗi lần trở lại, Cát Bà trong ống kính anh lại mang diện mạo khác, hiện đại hơn, tươi mới hơn nhưng vẫn đậm hồn quê, đậm bản sắc Việt.

Với Nguyễn Hoài Sơn, nhiếp ảnh không chỉ giúp anh có thêm bạn bè, mở rộng góc nhìn, mà còn giúp anh sống tích cực, nhân văn hơn. Anh bảo: “Nhiếp ảnh dạy tôi biết chờ đợi, biết lắng nghe và trân trọng từng khoảnh khắc như cách con người học cách yêu lại chính cuộc sống mình”. Ở Nguyễn Hoài Sơn, người ta thấy hình ảnh của một nghệ sĩ trẻ kiên định, say nghề nhưng không ồn ào, luôn chọn lối đi riêng. Anh lặng lẽ gom nhặt ánh sáng, gom nhặt nụ cười, gom nhặt cả hồn quê trong từng khuôn hình như cách người con xa xứ ôm trọn quê hương trong tim.

Với niềm say mê nhiếp ảnh và tình yêu sâu nặng với quê hương vùng biển, Nguyễn Hoài Sơn đã khẳng định tên tuổi qua nhiều giải thưởng nghệ thuật đáng chú ý: Giải Nhì Cuộc thi sáng tác mỹ thuật - nhiếp ảnh “Hải Phòng - Niềm tin và khát vọng vươn mình” (2025); Giải Khuyến khích Cuộc thi ảnh nghệ thuật “Nét đẹp người chiến sĩ Biên phòng Hải Phòng trên thành phố cảng” (2024); Giải Ba Cuộc thi ảnh “Hạ Long - thành phố di sản” (2023); Giải Khuyến khích Cuộc thi ảnh “Đa dạng sinh học và cảnh quan thiên nhiên Khu dự trữ sinh quyển Cát Bà” (2023)... Bên cạnh đó, anh còn nhiều lần góp mặt trong các triển lãm ảnh về di sản và cảnh quan thiên nhiên Việt Nam, nơi mỗi tác phẩm đều là một lời tri ân dành cho vẻ đẹp quê hương.

Giữa muôn vàn câu chuyện về đất và người, Nguyễn Hoài Sơn chọn kể bằng ánh sáng. Ở đó, biển không chỉ là đường chân trời xanh biếc, mà còn là hơi thở, là ký ức; mỗi nụ cười của người dân chài như ánh lên tình yêu đời; và trong từng khung hình, người ta nhận ra nhịp tim của chính anh - người nghệ sĩ lặng lẽ gìn giữ hồn Cát Bà bằng ngôn ngữ của ánh sáng và cảm xúc.

Ngô Khiêm