Chăm sóc bệnh nhân sau đột quỵ

Theo Bộ Y tế, mỗi năm Việt Nam có hơn 200.000 ca đột quỵ mới, và giống như các bệnh mạn tính khác, con số này vẫn đang có chiều hướng gia tăng. Đột quỵ não là căn nguyên gây tử vong, tàn phế hàng đầu, nhưng chỉ rất ít trường hợp đột quỵ ở Việt Nam đến bệnh viện trong 6 giờ đầu - thời gian vàng để cứu sống người bệnh. Phần lớn những người sống sót sau đột quỵ có di chứng về thần kinh và vận động.

Các biến chứng thường gặp ở người đột quỵ như: rối loạn vận động, yếu, liệt một phần cơ thể hoặc nửa người, liệt mặt; rối loạn nhận thức, giảm tư duy, mất trí nhớ có thể từ nhẹ đến nặng, trí tuệ sa sút; rối loạn ngôn ngữ, nói ngọng, nói lắp, âm điệu bị biến đổi, khó diễn đạt suy nghĩ bằng lời, thậm chí không nói được; rối loạn thị giác; rối loạn cảm giác, đau, tê, hoặc cảm giác nóng rát và ngứa ran, hoặc không cảm giác được một phần chi thể của mình.

Tập vật lý trị liệu giúp bệnh nhân cải thiện chức năng vận động. (Ảnh chụp tại Bệnh viện Y Dược cổ truyền - Phục hồi chức năng tỉnh Cà Mau).

Một số trường hợp rơi vào mệt mỏi, rối loạn thăng bằng, mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều… Giảm các kỹ năng xã hội, các hoạt động cá nhân hằng ngày… Các rối loạn này nếu không được điều trị lâu ngày dẫn đến hậu quả người bệnh không tự chăm sóc được bản thân, phải phụ thuộc vào người khác, làm tăng gánh nặng cho người thân và gia đình, người bệnh dễ rơi vào trạng thái trầm cảm.

Bác sĩ Huỳnh Thị Kim Liên, Phó giám đốc Bệnh viện Y Dược cổ truyền - Phục hồi chức năng, cho biết: “Có rất nhiều biến chứng và di chứng thường gặp sau đột quỵ được cải thiện theo thời gian, tùy thuộc vào mức độ của bệnh, quá trình điều trị và phục hồi chức năng. Tập vật lý trị liệu sau tai biến mạch máu não giúp bệnh nhân tăng cường lưu thông máu, phục hồi chức năng vận động và cải thiện lực cơ. Khôi phục khả năng ngôn ngữ, giữ thăng bằng, di chuyển và hỗ trợ bệnh nhân tự thực hiện các hoạt động sinh hoạt hằng ngày. Những bệnh nhân sau tai biến đến với bệnh viện trong giai đoạn sớm có thể phục hồi khả năng vận động bao gồm: ngồi, đứng, đi lại và khả năng thực hiện các hoạt động hằng ngày như: ăn uống, tắm, sử dụng nhà tiêu, chăm sóc bản thân, thay quần áo và leo bậc thang cũng được cải thiện so với trước phục hồi chức năng”.

Nhân viên y tế tại Bệnh viện Y Dược cổ truyền - Phục hồi chức năng giúp bệnh nhân sau tai biến tập vật lý trị liệu.

Bên cạnh việc tập vật lý trị liệu cho người đột quỵ, người nhà cần chú ý chế độ dinh dưỡng cho người bệnh phải đảm bảo đủ chất dinh dưỡng, nếu có các bệnh lý nền kèm theo như tăng huyết áp, đái tháo đường cần thực hiện chế độ dinh dưỡng theo hướng dẫn của bác sĩ. Đặc biệt, đối với bệnh nhân tai biến mạch máu não cần được quan tâm chăm sóc nhiều về tâm lý. Người thân trong gia đình hay người chăm sóc bệnh nhân đột quỵ cần động viên tinh thần để người bệnh lạc quan, vui vẻ hơn. Tạo điều kiện để người bệnh tự chăm sóc bản thân, chủ động thực hiện một số công việc sinh hoạt hằng ngày, sẽ giúp họ bớt cảm giác phụ thuộc, loại bỏ mặc cảm và tự ti.

Phục hồi sau đột quỵ là quá trình lâu dài, bền bỉ, cần sự hỗ trợ của người thân từ giai đoạn ở bệnh viện đến khi về nhà, đặc biệt là giai đoạn phục hồi chức năng. Đây là giai đoạn hết sức cần thiết giúp người bệnh cải thiện chức năng vận động và khả năng tự chủ trong sinh hoạt hằng ngày, giảm tối đa các di chứng, đưa bệnh nhân sớm trở lại với cuộc sống độc lập của họ trong gia đình và cộng đồng, nâng cao chất lượng cuộc sống./.

Lê Kim