Chấn chỉnh tình trạng 'môn liên kết' tràn lan: Trả lại môi trường giáo dục đúng nghĩa

Học sinh quá tải, phụ huynh kiệt sức

Những ngày gần đây, sau khi báo chí đưa tin ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi tiếp xúc cử tri ở TP Hà Nội ngày 15/12 về việc chấn chỉnh tình trạng trường học liên kết với các công ty bên ngoài để thu tiền của phụ huynh, dư luận xã hội đã bày tỏ sự đồng tình mạnh mẽ. Trong đó, không ít phụ huynh tại TP Hồ Chí Minh cho rằng, thực trạng này đã tồn tại nhiều năm nay không chỉ ở Hà Nội mà cả ở TP Hồ Chí Minh và các tỉnh thành khác trên cả nước, âm ỉ gây bức xúc, báo chí và phụ huynh đã nhiều lần lên tiếng nhưng chưa được xử lý dứt điểm.

Học sinh một trường tiểu học tại TP Hồ Chí Minh học môn liên kết học ngoại ngữ thông qua môn Toán và Khoa học.

Tại nhiều trường công lập trên địa bàn TP Hồ Chí Minh, hàng loạt môn học liên kết xuất hiện dày đặc như STEM, kỹ năng sống, học ngoại ngữ thông qua môn Toán và Khoa học, tiếng Anh với giáo viên nước ngoài, tin học quốc tế (IC3)… Trên thực tế, nhiều trường xếp thẳng vào thời khóa biểu chính khóa, phụ huynh gần như không còn quyền lựa chọn.

Chị Đinh Trà Nhi, phụ huynh có con học lớp 4, năm học nào con chị cũng phải học 5 môn liên kết, năm ngoái trường còn bổ sung thêm môn tin học quốc tế IC3. “Nếu không cho học thì chẳng lẽ các bạn đều học, con mình phải ra ngoài lớp chơi đến hết giờ? Tháng nào gia đình tôi cũng phải đóng thêm hơn 2,5 triệu đồng", chị Nhi cho biết.

Chị Hương có con học tại một trường tiểu học trên địa bàn phường Hanh Thông, đầu năm học nhà trường thông báo và phụ huynh đăng ký, đóng 550.000 đồng/tháng/học sinh học ISMART (học ngoại ngữ thông qua môn Toán và Khoa học). Một hôm giáo viên không dạy, phụ huynh hỏi thì nhà trường trả lời loanh quanh và cho biết ISMART tính một tháng 4 tuần ứng với 8 tiết, tháng nào mà có tiết học rơi vào tuần thứ 5 thì cho học sinh nghỉ. Phụ huynh bức xúc cho rằng, lúc đầu giáo viên không triển khai tính theo tiết học mà cô nói học ISMART 550.000 đồng/tháng.

Nhà trường đưa ra nhiều môn liên kết làm phụ huynh choáng váng.

Môn ngoại ngữ thông qua môn Toán và Khoa học nhưng mỗi trường mỗi mức đóng khác nhau, trường thì 500 ngàn/tháng, trường thì 500 ngàn/tháng.

Không chỉ áp lực tài chính, nhiều phụ huynh lo lắng hơn là việc con em họ phải học quá nhiều môn trong một ngày, dẫn đến mệt mỏi, giảm hiệu quả tiếp thu kiến thức nền tảng, trong khi phải đóng thêm tiền cho các môn học liên kết mà không học được gì.

Nhiều phụ huynh phản ánh, học sinh tiểu học hiện nay phải học từ sáng đến chiều, tối về vẫn tiếp tục làm bài tập đến 9 - 10 giờ đêm. Trong khi đó, giáo viên than không đủ thời gian giảng dạy môn chính, học sinh “hổng” kiến thức, buộc phụ huynh phải cho con đi học thêm bên ngoài. Một vòng luẩn quẩn “học - đóng tiền - học thêm” cứ thế lặp lại, đẩy gánh nặng về phía gia đình học sinh.

Không nên đánh đổi nền tảng kiến thức

Theo phản ánh từ phụ huynh, không ít trường học hiện nay còn liên kết cả với các đơn vị du lịch, tổ chức hoạt động trải nghiệm, tham quan thu phí cao. Những hoạt động này được đưa vào kế hoạch giáo dục chung, khiến phụ huynh khó từ chối, dù nhận thấy tính giáo dục không rõ ràng.

Đây là danh sách đóng tiền của học sinh lớp 1 một trường tại TP Hồ Chí Minh, có tiền tổ chức giáo dục kỹ năng sống, STEM, học ngoại ngữ với người nước ngoài, học ngoại ngữ sử dụng phẩn mềm bổ trợ...

Nhiều phụ huynh cho rằng, khi các môn liên kết mang lại nguồn thu, nhà trường có xu hướng sắp xếp “kín” thời khóa biểu cho các môn này, trong khi các môn chính theo sách giáo khoa của Bộ GD&ĐT lại bị thu hẹp thời lượng.

Một số chuyên gia giáo dục cho rằng, chương trình giáo dục phổ thông hiện hành đã được xây dựng với mục tiêu phát triển toàn diện cho học sinh. Nếu được triển khai đúng và đủ, học sinh hoàn toàn có thể hình thành kiến thức, kỹ năng cơ bản cần thiết. Học sinh cần được học chắc kiến thức nền tảng trước, thay vì phải liên tục chuyển đổi giữa nhiều môn tích hợp, vừa khoa học, vừa ngôn ngữ, vừa kỹ năng xã hội. Điều đó dễ gây quá tải và phản tác dụng.

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh, nếu phụ huynh có nhu cầu cho con học thêm kỹ năng, ngoại ngữ hay STEM, hoàn toàn có thể chủ động đăng ký tại các trung tâm bên ngoài. Nhà trường không nên “làm thay” vai trò đó, càng không nên đưa các môn liên kết vào giờ học chính, tạo áp lực buộc phụ huynh phải tham gia.

Điểm chung trong hầu hết ý kiến của phụ huynh là mong muốn các môn liên kết thì tổ chức ở trung tâm bên ngoài nhà trường, không cho phép tận dung cơ sở vật chất của nhà nước để kinh doanh trong giáo dục.

Nguyễn Cảnh