Nhân vật siêu quyền lực được mệnh danh 'bộ não' của ông Trump

Ông Stephen Miller được coi là nhân vật có sức ảnh hưởng hàng đầu tới chính sách nhập cư của chính quyền Trump 2.0. Ảnh: New York Times.

Một thập niên trước, ông Stephen Miller chỉ là một trợ lý trẻ cho Thượng nghị sĩ Jeff Sessions. Những gì cánh phóng viên tại Washington ấn tượng về ông là những email vào đêm muộn để kể những câu chuyện về người nhập cư phạm tội, theo New York Times.

Giờ đây, ông Miller đã trở thành một trong những nhân vật quyền lực hàng đầu nước Mỹ trong vấn đề nhập cư. Trong chính quyền Trump 2.0, ông sẽ đảm nhận đồng thời hai chức vụ phó chánh văn phòng Nhà Trắng phụ trách chính sách đối nội và cố vấn An ninh nội địa.

Trong bốn năm ông Trump rời Nhà Trắng, ông Miller là một trong những người dành nhiều thời gian nhất để suy nghĩ về các chính sách một khi ông Trump trở lại.

Ông cũng tìm cách tăng cường ảnh hưởng cá nhân: Ông xây dựng quan hệ với các nghị sĩ, nhân vật truyền thông cánh hữu có ảnh hưởng và cả tỷ phú Elon Musk, cũng như xây dựng mạng lưới quyên góp để phục vụ một tổ chức phi lợi nhuận - ông sử dụng chính tổ chức này để tăng cường ảnh hưởng.

Năm 2025, ông Miller trở lại Nhà Trắng với “hành trang” là lòng tin lớn hơn từ tổng thống, ít đối thủ nội bộ hơn và có đội ngũ hỗ trợ đông đảo hơn.

“Tôi gọi Stephen là ‘bộ não của ông Trump’”, cựu Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy nói về ông Miller.

Lòng trung thành không lay chuyển

Sau khi ông Trump đắc cử hồi tháng 11/2024, ông Miller giữ vai trò quan trọng trong đội ngũ chuyển tiếp giữa hai chính quyền. Trong những ngày qua, ông đã bí mật lãnh đạo nhóm biên tập các sắc lệnh hành pháp hạn chế nhập cư mà ông Trump sẽ ký ngay sau khi nhậm chức.

Công việc này được tiến hành trong lặng lẽ. Thay vì gửi các dự thảo sắc lệnh hành pháp cho đội ngũ cố vấn pháp lý của Bộ Tư pháp xem xét như thông lệ, đội ngũ của ông Trump gửi cho một nhóm luật sư không thuộc Bộ Tư pháp để nhờ kiểm tra, đánh giá.

Tám năm trước, khi lần đầu tiên tham gia đội ngũ chuyển giao của ông Trump, ông Miller có vị trí tương đối khiêm tốn. Ông bắt đầu làm việc bán thời gian trong chiến dịch của ông Trump từ năm 2015 và làm việc toàn thời gian từ năm 2016.

Ông có tinh thần làm việc rất cao, đôi khi thức cả đêm để viết phát biểu cho ông Trump. Ông được coi là người có khả năng truyền tải thông điệp tốt nhất.

Trong những năm đầu tiên của ông Trump tại Nhà Trắng, ông Miller cố gắng tránh xa khỏi các tranh chấp bè phái trong phe Cộng hòa.

Ông Miller (phải) khi còn là trợ lý cho Thượng nghị sĩ Jeff Sessions. Ảnh: CQ Roll Call.

Theo những người từng làm việc với ông Miller, ông chưa từng tiêu phí vốn chính trị vào những đồng minh đã bị ông Trump ruồng bỏ. Ngay cả khi “sếp cũ” Sessions - khi đó là Bộ trưởng Tư pháp - xích mích với ông Trump, ông Miller cũng khẳng định sẽ về phe tổng thống.

Chiến lược này đã đem lại hiệu quả. Ông Miller vẫn đứng vững giữa môi trường chính trị phức tạp tại Washington. Và tầm nhìn về nhập cư của ông đã chiếm vị trí trung tâm trong chính sách kinh tế - văn hóa của ông Trump.

Kể cả trong những thời khắc khó khăn của ông Trump, ông Miller vẫn bày tỏ lòng trung thành. Ông tiếp tục ở bên ông Trump sau vụ bạo loạn ngày 6/1/2021, thường xuyên xuất hiện trên Fox News để tuyên truyền cho chính sách của chính trị gia Cộng hòa, cũng như sớm lên tiếng ủng hộ ông Trump trong cuộc đua vào Nhà Trắng vừa qua.

Ông Trump cũng cảm kích khi ông Miller không tìm cách lợi dụng quan hệ với mình để có được những hợp đồng cố vấn béo bở. Tiền lương của ông Miller tại tổ chức phi lợi nhuận của mình trong năm 2023 chỉ là 266.000 USD - con số tương đối thấp so với những gì ông đáng ra có thể kiếm được.

“Một số nhân vật thân cận với ông Trump làm điều đó để thăng tiến sự nghiệp hoặc để đánh đổi”, ông Charlie Kirk, nhà vận động bảo thủ thân cận với cả ông Trump và ông Miller, nói. “Nhưng Stephen thực sự tin tưởng vào kế hoạch của tổng thống”.

Tăng cường ảnh hưởng

Ông Miller cũng tìm cách làm quen với những nhân vật có thể có ảnh hưởng lâu dài. Ngay từ khi tân Phó tổng thống JD Vance chưa vượt qua vòng bỏ phiếu sơ bộ trong cuộc đua vào ghế Thượng nghị sĩ bang Ohio năm 2022, ông Miller đã tìm cách xây dựng quan hệ.

Ông cũng giữ quan hệ với các nhân vật truyền thông cánh hữu như Tucker Carlson, Laura Ingraham và những người làm podcast mới nổi.

Đặc biệt, trong những năm qua, ông Miller cũng xây dựng liên minh với tỷ phú Elon Musk. Dù giữ bí mật về mối quan hệ, ông tư vấn cho ông Musk về các khoản quyên góp chính trị.

Bên cạnh đó, ngay sau khi ông Trump rời Nhà Trắng năm 2021, ông Miller thành lập tổ chức phi lợi nhuận có tên “Quỹ Tư pháp Nước Mỹ trên hết”.

Tổ chức này đã góp phần ngăn chặn kế hoạch giảm nợ cho các nông dân da đen của ông Biden - chính sách bị ông Miller coi là phân biệt đối xử - cũng như đã chi tới 32 triệu USD vào hoạt động quảng cáo chống lại chính quyền Biden và phe Dân chủ.

Ông Miller trong một cuộc họp với ông Trump. Ảnh: New York Times.

Ông cũng biết cách thay đổi lập trường khi cần. Dù từng thường xuyên chỉ trích “chủ nghĩa Hồi giáo cấp tiến”, ông gần như không còn nói về chủ đề này trước cuộc bầu cử tổng thống vừa qua. Thay vào đó, ông đề xuất “lấy lòng” nhóm cử tri Hồi giáo tại Michigan, vốn thất vọng trước cách Tổng thống Biden xử lý vấn đề Ukraine.

Trong đội ngũ của ông Trump, ông Miller được mọi người tương đối ưa thích dù đôi khi sẽ dữ dội một cách bất thường và quở mắng những quan chức cản trở chính sách của ông.

Đôi khi ông Trump cũng chế nhạo ông Miller, nhất là quan điểm có phần cực đoan về nhập cư của ông. Hồi năm 2024, ông Trump từng đùa rằng nếu ông Miller được trao toàn quyền, nước Mỹ sẽ chỉ còn 100 triệu người và họ đều sẽ trông giống ông Miller.

Tuy vậy, ông không bao giờ tranh cãi với ông Trump, nhất là trước mặt người khác. Dù thường xuyên chỉ trích chương trình thị thực H-1B dành cho lao động chất lượng cao, ông không tìm cách thuyết phục khi ông Trump quyết định ủng hộ chương trình này.

Dù ban đầu ủng hộ ông Thomas Homan vào vị trí Bộ trưởng An ninh Nội địa, ông Miller cũng không có ý kiến khác khi ông Trump quyết định bổ nhiệm bà bà Kristi Noem.

“Ông ấy có lòng tin tuyệt đối từ tổng thống”, cựu Chủ tịch Hạ viện McCarthy nói. “Ông Trump phàn nàn về mọi người. Trừ ông ấy”.

Hà Thủy