Cháo cá vạt giường: Đặc sản tên lạ phải thử ở Quảng Trị

Hương vị dân dã làm nên danh tiếng ẩm thực Quảng Trị

Cháo cá vạt giường là một trong những đặc sản nổi tiếng nhất của vùng đất Hải Lăng, Quảng Trị. Món ăn này từng được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (Vietkings) bình chọn vào Top 100 món ăn đặc sản Việt Nam giai đoạn 2020-2021. Dù được chế biến từ những nguyên liệu quen thuộc như bột gạo và cá lóc, món ăn gây ấn tượng mạnh mẽ nhờ hương vị độc đáo và cái tên lạ tai.

Tên gọi "vạt giường" xuất phát từ hình dáng của sợi bột gạo. Bột được cán mỏng và thái thành từng sợi dài, gợi liên tưởng đến những thanh tre trên chiếc vạt giường truyền thống. Món ăn còn được biết đến với các tên gọi khác như bánh canh cá lóc hay cháo bột Hải Lăng.

Cháo cá vạt giường còn có tên gọi khác là bánh canh cá lóc, cháo bột Hải Lăng. Ảnh: Hoài An

Bí quyết từ những nguyên liệu được chọn lọc kỹ càng

Sự hấp dẫn của cháo cá vạt giường đến từ sự kết hợp hài hòa giữa hai thành phần chính: sợi bột thủ công và cá lóc đồng tươi ngon.

Sợi bột gạo dai mềm

Để làm ra sợi bột đạt chuẩn, người đầu bếp phải chọn loại gạo ngon, không quá dẻo cũng không quá khô. Gạo được vo sạch, ngâm nước trong vài giờ rồi xay nhuyễn. Phần bột sau khi được ép ráo nước sẽ được nhào kỹ lưỡng bằng tay. Đây là công đoạn quyết định độ dai và mềm của sợi bột khi nấu.

Sau khi nhào, bột được cán mỏng bằng ống tre hoặc chai thủy tinh rồi thái thành sợi. Theo chị Thanh Mai, một chủ quán tại xã Diên Sanh (Quảng Trị), "Công đoạn nhào bột được xem là yếu tố quan trọng quyết định chất lượng món cháo. Muốn cháo ngon thì sợi bột phải ngon, có độ dai nhất định, không quá ướt hoặc quá khô".

Phần bột làm bánh canh được chọn từ gạo ngon, nhào kỹ để khi nấu có độ dẻo, dai, không bị nát hay đứt. Ảnh: Châu Ngọc Nguyễn

Thịt cá lóc đồng ngọt thanh

Nguyên liệu chính tạo nên vị ngọt cho nước dùng và phần nhân là cá lóc đồng. Cá phải là loại tươi sống, kích thước vừa phải, thịt chắc. Cá được làm sạch vảy, sơ chế cẩn thận. Điểm đặc biệt là phần lòng cá được giữ lại, làm sạch, tẩm ướp và xào qua để tăng thêm vị béo ngậy cho món ăn.

Thịt cá sau khi hấp chín sẽ được gỡ xương cẩn thận. Công đoạn này đòi hỏi sự tỉ mỉ để loại bỏ hết xương nhỏ. Thịt cá sau đó được tẩm ướp với các gia vị đặc trưng như củ nén (hành tăm), hành tím, tỏi, ớt rồi rim săn lại. Phần xương cá được giã nhuyễn, lọc lấy nước cốt để nấu nước dùng, tạo nên vị ngọt thanh tự nhiên mà không cần dùng xương heo.

Cá lóc được tuyển chọn và sơ chế kỹ càng, đảm bảo món cháo có hương vị thơm ngon, ngọt dịu nhất. Ảnh: O Hiền

Trải nghiệm hương vị trọn vẹn

Khi có khách gọi, đầu bếp mới cho sợi bột vào nồi nước dùng đang sôi. Cháo được múc ra tô nóng hổi, bên trên là phần thịt cá đã rim đậm đà và lòng cá. Thực khách sẽ cảm nhận được vị ngọt của nước dùng, vị đậm đà của cá, sợi bột dai mềm hòa quyện cùng vị cay nồng của tiêu và ớt.

Người dân địa phương thường thưởng thức cháo cá vạt giường khi còn bốc khói, ăn kèm với củ nén thái nhỏ, hành phi và không thể thiếu chút ớt bột hoặc tiêu tươi. Chị Mỹ Hạnh (du khách Hà Nội) chia sẻ: “Mặc dù cháo nóng cùng ớt cay khiến mồ hôi toát ra nhưng mình vẫn thích thưởng thức như vậy cho đúng kiểu và cảm nhận được trọn vẹn hương vị món ăn. Món này càng hấp dẫn hơn khi ăn vào những ngày trời se lạnh”.

Cháo cá ngon, chuẩn vị nhất khi ăn cùng củ nén, bột ớt khô. Ảnh: Hằng Lê

Thông tin cho du khách

Cháo cá vạt giường có thể được thưởng thức vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày và quanh năm. Dù là một đặc sản nổi tiếng, món ăn này có giá rất bình dân, chỉ từ 20.000 đồng một bát. Đây là một trải nghiệm ẩm thực không thể bỏ lỡ khi du khách có dịp ghé thăm Quảng Trị.

CTVX