Chắp cánh ước mơ cho học sinh nghèo từ những ngôi trường nơi biên giới

Cán bộ Đồn Biên phòng Cầu Muống, BĐBP tỉnh Đồng Tháp tặng quà cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn học giỏi. Ảnh: Gia Minh

Thực trạng và những thách thức

Sau khi sáp nhập các đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền 2 cấp, dọc tuyến biên giới trên bộ của tỉnh Đồng Tháp hiện có 6 xã, phường biên giới, là nơi sinh sống của trên 28.000 hộ dân, chủ yếu làm nông nghiệp và buôn bán nhỏ lẻ. Cuộc sống của người dân nơi đây vốn dĩ còn nhiều khó khăn, chịu tác động trực tiếp từ điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, lũ lụt, sạt lở, cũng như những biến động của thị trường biên mậu.

Trong nhiều năm qua, tuy đã được Đảng, Nhà nước và chính quyền địa phương quan tâm đầu tư, từng bước nâng cao đời sống nhân dân vùng biên giới, song thực trạng cơ sở hạ tầng xã hội, đặc biệt là hạ tầng giáo dục, vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển. Ở nhiều xã biên giới, trường học còn tạm bợ, xuống cấp, phòng học chật hẹp, thiếu khu nội trú cho học sinh xa nhà. Thầy cô giáo, dù tâm huyết, vẫn phải đối mặt với điều kiện giảng dạy thiếu thốn, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng dạy và học. Bên cạnh đó, đời sống khó khăn khiến nhiều gia đình chưa thực sự coi trọng việc học của con em. Không ít học sinh phải bỏ học giữa chừng để phụ giúp gia đình mưu sinh, làm thuê, thậm chí có trường hợp trẻ em còn vượt biên sang nước bạn để làm thuê, hoặc bị bọn xấu lợi dụng làm những công việc như mang vác hàng lậu, hàng cấm... Điều đó đặt ra một thách thức lớn đối với sự nghiệp phát triển giáo dục vùng biên, vốn là yếu tố then chốt để rút ngắn khoảng cách với đồng bằng, đồng thời tạo nền tảng bền vững cho công tác an ninh, quốc phòng.

Chắp cánh ước mơ cho học sinh nghèo vùng biên

Trước thực trạng này, việc đầu tư xây dựng trường phổ thông nội trú, bán trú liên cấp tại 6 xã, phường biên giới tỉnh Đồng Tháp không chỉ giải quyết bài toán cơ sở vật chất giáo dục, mà còn chắp cánh cho những ước mơ của hàng nghìn học sinh nơi đây.

Trước hết, các em học sinh sẽ có điều kiện học tập tốt hơn với phòng học đủ sáng, thư viện, phòng chức năng, ký túc xá, nhà ăn... được xây dựng đồng bộ, giúp thầy và trò yên tâm dạy tốt, học tốt. Với mô hình nội trú, bán trú, các em không còn phải lặn lội hàng chục cây số đường đất để đến trường, không còn nỗi lo thất học vì khoảng cách địa lý. Điều này sẽ giảm đáng kể tỷ lệ bỏ học, đồng thời, nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục vùng biên. Xa hơn nữa, đầu tư cho giáo dục ở biên giới còn là đầu tư cho an ninh quốc gia. Bởi lẽ, biên giới vững mạnh trước hết phải dựa trên nền tảng vững chắc của nhân dân. Khi con em đồng bào biên giới được học hành, trưởng thành, họ sẽ trở thành những công dân có trách nhiệm, có tri thức, sẵn sàng góp sức bảo vệ biên cương. Đây chính là “thế trận lòng dân” bền chặt, gắn kết chặt chẽ giữa phát triển kinh tế-xã hội với củng cố quốc phòng, an ninh.

Từ thực tiễn này, có thể khẳng định một điều chắc chắn rằng, đầu tư xây dựng trường học ở biên giới Đồng Tháp là quyết sách đúng đắn, kịp thời, thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng và Nhà nước. Nó không chỉ giải quyết trước mắt khó khăn về cơ sở vật chất giáo dục, mà còn đặt nền tảng lâu dài cho sự phát triển của cả một địa phương biên giới. Đó cũng là lời khẳng định rằng, dù ở biên giới xa xôi, con em của đồng bào các dân tộc vẫn được thụ hưởng quyền học tập bình đẳng, được nuôi dưỡng ước mơ và hoài bão cho tương lai.

Mỗi mùa nước lũ, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Dinh Bà, BĐBP tỉnh Đồng Tháp lại đưa đón học sinh đi học bằng xuồng. Ảnh: Gia Minh

Khi ý Đảng hợp với lòng dân

Trước yêu cầu đó, thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị về việc đầu tư xây dựng trường phổ thông nội trú, bán trú liên cấp tiểu học và trung học cơ sở tại các xã biên giới đất liền, tỉnh Đồng Tháp đã đề xuất kế hoạch xây dựng 14 trường tiểu học và trung học cơ sở (THCS) tại 6 xã, phường biên giới. Kế hoạch này được triển khai sau kết luận của Bộ Chính trị, thể hiện nỗ lực và quyết tâm của tỉnh để hoàn thành xây dựng 100 trường tại 100 xã biên giới trước ngày 30/8/2026.

Theo đó, các trường sẽ tập trung tại những địa bàn trọng điểm, gồm: Trường THCS Nguyễn Du, Tiểu học Dinh Bà, THCS Thông Bình, Tiểu học Thường Phước 1A, Tiểu học Thường Phước 1B, THCS Thường Phước 1, Tiểu học Thường Thới Hậu A1, THCS Thường Thới Hậu A, Tiểu học Thường Lạc 1, THCS Thường Lạc, Tiểu học Bình Thạnh 1, Tiểu học Bình Thạnh, THCS Bình Thạnh và THCS Tân Hội. Mỗi trường có quy mô 167 phòng học, 192 phòng chức năng, khu thể thao, khối phục vụ sinh hoạt, các hạng mục phụ trợ khác, trang thiết bị và bồi thường giải phóng mặt bằng với diện tích 186.980m².

Trước mắt, trong thời gian tới, tỉnh Đồng Tháp đặt ra mục tiêu tiếp tục xây dựng 6 trường liên cấp, mỗi xã, phường 1 trường theo thiết kế mẫu với quy mô từ 26 lớp trở lên, đáp ứng khoảng trên 1.000 học sinh, tổng diện tích đất từ gần 5ha/trường trở lên. Đồng thời, tập trung đầu tư hoàn chỉnh điều kiện cơ sở vật chất cho các trường học các cấp còn lại, đảm bảo đạt các chỉ tiêu như sau: 100% cơ sở giáo dục đạt mức tối thiểu và đạt chuẩn quốc gia mức độ 1; trong đó, giáo dục mầm non có 80% đạt chuẩn mức độ 2; giáo dục phổ thông: cấp tiểu học có 80% đạt chuẩn mức độ 2, cấp THCS có 70% đạt chuẩn mức độ 2, cấp trung học phổ thông có 100% đạt chuẩn mức độ 2; tỷ lệ cơ sở giáo dục đạt chuẩn quốc gia đạt 100%. Theo dự kiến, tổng mức đầu tư xây dựng cơ sở vật chất các xã biên giới từ năm 2026-2030 là hơn 2.097 tỷ đồng, trong đó, vốn Trung ương hơn 1.102 tỷ đồng, vốn ngân sách tỉnh trên 994 tỷ đồng. Riêng trường điểm, tổng mức đầu tư là 1.225 tỷ đồng; các trường còn lại trên địa bàn có tổng mức đầu tư trên 872 tỷ đồng. Cụ thể, trong năm 2026 đầu tư hơn 304 tỷ đồng, năm 2027 là 612 tỷ đồng, năm 2028 là 638,1 tỷ đồng, năm 2029 là 508 tỷ đồng, năm 2030 là hơn 34 tỷ đồng.

Hà Lê