Chất nghi gây ung thư có trong kem trị mụn La Roche-Posay là gì?

L'Oreál vừa đưa ra yêu cầu thu hồi kem trị mụn Effaclar Duo do nghi ngờ chất gây ung thư. Ảnh: L'Oreál Finance.

L'Oreál vừa đưa ra yêu cầu thu hồi kem dưỡng trị mụn Effaclar Duo của thương hiệu La Roche-Posay tại Mỹ sau khi phòng thí nghiệm độc lập Valisure phát hiện sản phẩm có chứa benzen – một chất có thể gây hại nếu tiếp xúc lâu dài.

Sự việc này khiến nhiều người quan tâm hơn đến sự hiện diện của benzen trong các sản phẩm chăm sóc da và những rủi ro tiềm ẩn liên quan.

Nhiều sản phẩm rời kệ hàng vì chứa benzen

Trên thực tế, đây không phải là lần đầu tiên benzen bị phát hiện trong các sản phẩm chăm sóc cá nhân, dẫn đến những đợt thu hồi lớn.

Năm 2021, công ty kiểm nghiệm Valisure đã tìm thấy benzen trong một số loại kem chống nắng, ảnh hưởng đến các thương hiệu như Neutrogena, Aveeno, Banana Boat và Coppertone. Ngay sau đó, Johnson & Johnson chủ động thu hồi một số lô kem chống nắng Neutrogena và Aveeno dạng xịt để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.

Không lâu sau, đến năm 2022, các sản phẩm dầu gội khô dạng xịt cũng rơi vào tình huống tương tự khi bị phát hiện chứa benzen. Những cái tên quen thuộc như Pantene, Herbal Essences, Aussie và Waterless của P&G cũng buộc phải rời khỏi kệ hàng.

Sản phẩm kem dưỡng trị mụn Effaclar Duo (giữa) vừa được yêu cầu thu hồi tại Mỹ. Ảnh: Shutterstock.

Một thử nghiệm của Valisure năm 2024 đã gây chấn động khi phát hiện sản phẩm trị mụn phổ biến chứa benzoyl peroxide, khi được đặt trong môi trường khoảng 70°C suốt gần 17 giờ, có thể phân hủy và tạo ra lượng benzen cao gấp 1.270 lần mức giới hạn mà Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) quy định đối với nguy cơ ung thư do hít phải benzen lâu dài.

Ngược lại, các sản phẩm trị mụn không chứa benzoyl peroxide, chẳng hạn những sản phẩm có thành phần salicylic acid hoặc adapalene, không ghi nhận hiện tượng phát sinh benzen.

Trên thực tế, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) chỉ cho phép benzen ở mức tối đa 2 phần triệu (ppm) trong những trường hợp không thể tránh khỏi trong quá trình sản xuất, và chỉ khi sản phẩm thuốc đó mang lại lợi ích điều trị quan trọng. Ngoài những trường hợp đặc biệt này, bao gồm cả kem chống nắng, FDA khuyến cáo nên loại bỏ hoàn toàn benzen.

Chất có khả năng gây ung thư cao

Viện Ung thư Quốc gia Mỹ (NCI) định nghĩa benzen là chất lỏng không màu hoặc có màu vàng nhạt ở nhiệt độ phòng, được biết đến như một thành phần quan trọng trong công nghiệp hóa chất và dược phẩm.

Trong đời sống, benzen là hợp chất quen thuộc, xuất hiện trong các loại hóa chất tẩy rửa, nhiên liệu và nhiều sản phẩm công nghiệp. Tuy nhiên, việc phát hiện benzen trong mỹ phẩm đã làm dấy lên không ít lo ngại.

Phân tử benzene. Ảnh: American Society Society.

Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) đã xếp benzen vào Nhóm 1 - nhóm các chất có khả năng gây ung thư cho con người. Cục Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) cũng phân loại benzen là chất gây ung thư dựa trên bằng chứng thuyết phục từ nghiên cứu trên người và động vật.

Theo IARC, phơi nhiễm benzen có liên quan đến một số bệnh ung thư máu, bao gồm bệnh bạch cầu lymphocytic cấp tính, bệnh bạch cầu lymphocytic mạn tính, đa u tủy và u lympho không Hodgkin.

Viện Nghiên cứu Khoa học Môi trường và Y tế New Zealand chỉ ra việc tồn tại benzen trong mỹ phẩm không phải là chủ đích của nhà sản xuất mà thường xuất phát từ quá trình tinh chế nguyên liệu. Benzoyl peroxide (BPO) - một thành phần phổ biến trong sản phẩm trị mụn - có thể phân hủy thành benzen khi tiếp xúc với nhiệt độ cao hoặc ánh sáng mặt trời.

Một nghiên cứu trên Tạp chí Nghiên cứu Da liễu (Mỹ) cho thấy các sản phẩm chứa BPO có thể sinh ra mức benzen cao ngay cả ở nhiệt độ phòng hoặc dưới ánh sáng UV.

Ngoài ra, trong các sản phẩm dạng xịt như kem chống nắng hay dầu gội khô, benzen có thể bị lẫn vào từ các chất đẩy gốc dầu mỏ như butan, isobutan và propan.

Một lượng nhỏ benzen cũng có thể gây bất tỉnh

Ảnh hưởng của benzen đến sức khỏe phụ thuộc vào liều lượng, đường tiếp xúc, thời gian phơi nhiễm cũng như tình trạng sức khỏe của mỗi người.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã tuyên bố không có mức độ tiếp xúc nào với benzene trong không khí được coi là an toàn. Tuy nhiên, tiếp xúc ngắn chất này với nồng độ rất cao (10.000–20.000 ppm) trong không khí cũng có thể gây tử vong.

Ở mức thấp hơn (700–3.000 ppm), con người có thể buồn ngủ, chóng mặt, nhịp tim nhanh, đau đầu, run rẩy, lú lẫn và thậm chí bất tỉnh. Hầu hết chất chuyển hóa của benzen sẽ được đào thải qua nước tiểu trong vòng 48 giờ sau khi tiếp xúc.

Các sản phẩm mỹ phẩm chứa benzen có thể gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe người sử dụng. Benzen được hấp thụ nhanh qua da từ cả dạng lỏng và dạng hơi.

Tiếp xúc với sản phẩm chứa benzen gây hại cho sức khỏe. Ảnh: Pexels.

Tiếp xúc với chất này có thể dẫn đến nhiễm độc, gây tổn thương hệ tạo máu, hệ thần kinh trung ương. Các triệu chứng nhiễm độc cấp tính bao gồm đau đầu, chóng mặt, buồn nôn và trong trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến tử vong.

Về lâu dài, benzen có thể ảnh hưởng đến quá trình sản sinh tế bào máu, tăng nguy cơ mắc bệnh bạch cầu và các rối loạn về máu khác. Một số nghiên cứu còn cho thấy phụ nữ tiếp xúc với benzen ở nồng độ cao trong thời gian dài có thể gặp rối loạn kinh nguyệt và teo buồng trứng.

Các chuyên gia khuyến cáo nên loại bỏ các sản phẩm chăm sóc da chứa benzoyl peroxide nếu chúng từng bị để trong ô tô hoặc phòng tắm nóng, do nhiệt độ cao có thể khiến hoạt chất này phân hủy và sinh ra benzen. Hiện chưa có phương pháp bảo quản nào được chứng minh là có thể giữ benzoyl peroxide ổn định một cách an toàn.

Tuy nhiên, nhiệt độ thấp có thể làm chậm quá trình phân hủy này. Vì vậy, theo khuyến nghị của chuyên gia, những ai vẫn muốn sử dụng sản phẩm chứa benzoyl peroxide nên bảo quản chúng trong tủ lạnh để hạn chế rủi ro.

Kỳ Duyên