Chất tạo ngọt có thể ảnh hưởng xấu đến não bộ

Coca-Cola và Sprite nằm trong số các loại đồ uống có ga chứa chất tạo ngọt ít hoặc không có calo. Ảnh: Getty Images

Tác động bất ngờ từ sữa chua, nước ngọt ăn kiêng

Chất tạo ngọt nhân tạo và rượu đường - thường có trong sữa chua, nước giải khát có ga, nước hương vị, món tráng miệng ít calo hay đồ uống tăng lực - từ lâu được coi là giải pháp thay thế đường an toàn. Tuy nhiên, theo kết quả nghiên cứu trên 12.772 công chức tại Brazil, với độ tuổi trung bình 52 và được theo dõi trong 8 năm, lại đưa ra cảnh báo khác.

Những người tiêu thụ nhiều nhất các loại chất tạo ngọt như aspartame, saccharin, acesulfame K, erythritol, sorbitol và xylitol có tốc độ suy giảm nhận thức nhanh hơn 62% so với nhóm tiêu thụ ít nhất. Con số này được các nhà khoa học quy đổi tương đương với việc não lão hóa thêm 1,6 năm.

Tiến sĩ Claudia Kimie Suemoto, Đại học São Paulo (Brazil), tác giả chính của nghiên cứu, nhấn mạnh: “Chất tạo ngọt ít và không calo thường được coi là lựa chọn lành mạnh thay thế đường. Tuy nhiên, phát hiện của chúng tôi cho thấy một số loại có thể gây tác động tiêu cực đến sức khỏe não bộ theo thời gian”.

Xu hướng suy giảm nhận thức do chất tạo ngọt chỉ được ghi nhận ở những người dưới 60 tuổi, cho thấy nhóm trung niên đặc biệt dễ bị ảnh hưởng.

Liên hệ với nhiều bệnh lý khác

Kết quả nghiên cứu bổ sung thêm bằng chứng vào chuỗi cảnh báo trước đó về nguy cơ của chất tạo ngọt. Một số công trình khoa học từng chỉ ra rằng chất tạo ngọt có thể làm tăng khả năng mắc bệnh tiểu đường type 2, ung thư, tim mạch, trầm cảm, sa sút trí tuệ, đồng thời gây tổn hại đến hệ vi sinh đường ruột.

Đáng chú ý, xu hướng suy giảm nhận thức do chất tạo ngọt chỉ được ghi nhận ở những người dưới 60 tuổi, cho thấy nhóm trung niên đặc biệt dễ bị ảnh hưởng.

Các nhà khoa học khuyến nghị, thay vì phụ thuộc vào chất tạo ngọt nhân tạo, người tiêu dùng có thể sử dụng tagatose - một loại tạo ngọt tự nhiên - hoặc các lựa chọn lành mạnh hơn như mật ong, siro phong.

Thay vì phụ thuộc vào chất tạo ngọt nhân tạo, người tiêu dùng có thể cân nhắc lựa chọn lành mạnh hơn như mật ong.

Ý kiến trái chiều từ ngành công nghiệp thực phẩm

Mặc dù vậy, giới chuyên gia trong ngành thực phẩm và đồ uống lại bày tỏ sự hoài nghi về kết quả nghiên cứu. Ông Gavin Partington, Tổng giám đốc Hiệp hội Nước giải khát Anh cho rằng: “Các chất tạo ngọt không đường đã được các cơ quan y tế hàng đầu thế giới xác nhận là an toàn, và vì thế được sử dụng rộng rãi trong thực phẩm, dược phẩm, nha khoa và đồ uống nhiều thập kỷ qua”.

Ông cho biết, nhờ sử dụng chất tạo ngọt thay đường, ngành sản xuất nước giải khát tại Anh đã loại bỏ gần 750 triệu kg đường ra khỏi sản phẩm kể từ năm 2015.

Tương tự, Hiệp hội Chất tạo ngọt Quốc tế (ISA) nhấn mạnh, có sự “đồng thuận khoa học rõ ràng” về độ an toàn của chất tạo ngọt. Trong tuyên bố, ISA nêu: “Đây chỉ là một nghiên cứu mang tính quan sát, có thể cho thấy mối liên hệ thống kê, chứ không chứng minh được nguyên nhân trực tiếp. Việc tiêu thụ chất tạo ngọt và sự suy giảm nhận thức không có nghĩa là yếu tố này chắc chắn dẫn đến yếu tố kia”.

Cân nhắc trước khi sử dụng

Dù nghiên cứu mới chưa đưa ra kết luận cuối cùng về mức độ an toàn của chất tạo ngọt, song đã bổ sung thêm những dấu hiệu đáng lưu ý về tác động lâu dài đối với sức khỏe nhận thức. Với người tiêu dùng, đặc biệt là lứa tuổi trung niên, việc cân nhắc giảm sử dụng chất tạo ngọt nhân tạo và ưu tiên các giải pháp tự nhiên có thể là lựa chọn thận trọng để bảo vệ sức khỏe não bộ về lâu dài.

Hồng Nhung