Châu Á - Thái Bình Dương tìm kiếm miễn trừ thuế quan

Bộ trưởng Tài chính Canada Dominic LeBlanc tuyên bố việc áp thuế sẽ nhắm vào các sản phẩm thép của Mỹ trị giá 8,8 tỷ USD, các sản phẩm nhôm trị giá 2 tỷ USD và các mặt hàng nhập khẩu khác của nước này, trong đó có máy tính và thiết bị thể thao. Cùng ngày, Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum tuyên bố nước này sẽ đợi đến ngày 2-4 để quyết định có áp mức thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu từ Mỹ trong trường hợp quốc gia láng giềng thực thi chính sách đánh thuế tương ứng.

Nhà máy sản xuất thép Nippon ở Kashima, Nhật Bản. Ảnh: Getty Images

Cũng trong ngày 12-3, Tổng thống Donald Trump tái khẳng định, ngày 2-4 sẽ là một ngày rất quan trọng đối với Mỹ, đề cập đến kế hoạch áp thuế đối ứng với từng quốc gia xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ, dựa trên mức thuế, rào cản phi thuế quan và các yếu tố khác mà các quốc gia này áp đặt với Mỹ.

Trong bối cảnh cuộc chiến thuế quan leo thang, các đồng minh thân cận nhất của Mỹ tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương như Hàn Quốc, Nhật Bản và Australia, vốn được miễn trừ thuế quan vào năm 2018 trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, vẫn hy vọng sẽ được miễn trừ lần này.

Trong bài phát biểu ngày 12-3, quyền Tổng thống Hàn Quốc Choi Sang-mok tuyên bố “mũi tên chính sách Nước Mỹ trên hết” của Tổng thống Trump đã bắt đầu nhắm vào Hàn Quốc khi trong một bài phát biểu trước Quốc hội Mỹ tuần trước, ông Trump tuyên bố Seoul đã áp thuế cao gấp 4 lần so với Mỹ. Nhưng Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc giải thích, theo một hiệp định thương mại tự do, mức thuế thực tế của Hàn Quốc đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ là 0,79% vào năm 2024.

Trong khi đó, Nhật Bản cũng đang nỗ lực nhằm đảm bảo quyền miễn trừ. Bộ trưởng Thương mại Nhật Bản Yoji Muto đã gặp Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick, Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer và cố vấn kinh tế Nhà Trắng Kevin Hassett tại Washington ngày 12-3 để nhấn mạnh về vụ việc của Tokyo.

Tại Australia, nơi đã được miễn các khoản thuế tương tự vào năm 2018, Thủ tướng Albanese tuyên bố sẽ tiếp tục thúc đẩy vụ việc. Hai nước đã có hiệp định thương mại tự do từ năm 2005, và Mỹ từ lâu đã có thặng dư thương mại với Australia - điều mà các quan chức Australia đã nhắc lại trong nỗ lực xin miễn trừ.

Mặc dù đều rất nỗ lực nhưng thực tế, cách tiếp cận được đánh giá là khó đoán định của ông Trump cũng khiến các nhà hoạch định chính sách ở Hàn Quốc, Nhật Bản và Australia còn nhiều lo ngại. Bà Hayley Channer ở Trung tâm Nghiên cứu Mỹ tại Sydney cảnh báo, nỗi sợ lớn nhất ở Australia là ông Trump không coi trọng quan hệ đồng minh với Australia và cả Hiệp định thương mại tự do song phương đã tồn tại 2 thập kỷ; ông Trump cũng có thể tìm cách đàm phán lại khoản đóng góp tài chính của Australia cho AUKUS - thỏa thuận quốc phòng ba bên giữa Australia, Vương quốc Anh và Mỹ.

Với Nhật Bản, tuần trước, ông Trump đã gọi hiệp ước quốc phòng kéo dài hàng thập kỷ là không có đi có lại, cho rằng Nhật Bản kiếm được một khoản tiền lớn từ Mỹ về mặt kinh tế. Còn theo cựu Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc Yeo Han-koo, người đã đàm phán miễn trừ thuế quan trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, do khoảng trống lãnh đạo hiện nay, Hàn Quốc thực sự không có khả năng hành động nhanh chóng và cố gắng đạt được một số loại miễn trừ.

KHÁNH HƯNG