Châu Âu cắt giảm 1/4 nhu cầu khí đốt để tránh phụ thuộc vào Nga

EU đang tìm cách để "cai" khí đốt từ Nga. Ảnh: Blommberg.

Theo Financial Times, các nước thuộc Liên minh châu Âu (EU) đã cắt giảm 1/4 nhu cầu khí đốt trong tháng 11 ngay cả khi nhiệt độ ngày càng giảm xuống. Đây là bằng chứng mới nhất cho thấy các quốc gia tại “lục địa già” đang dần bớt phụ thuộc vào nguồn cung năng lượng từ Nga.

Sự nỗ lực của toàn châu Âu

Công ty phân tích thị trường ICIS cho biết nhu cầu khí đốt của EU vào tháng 11 đã giảm 24% so với mức trung bình cùng kỳ trong 5 năm trở lại đây.

Các nước châu Âu đã nỗ lực tìm cách cắt giảm sự phụ thuộc vào khí đốt và dầu mỏ của Nga bằng cách tìm các nguồn thay thế hoặc thực hiện các thay đổi để hạn chế nhu cầu sử dụng.

Những nỗ lực của EU được hậu thuẫn bởi thời tiết khi mùa thu năm nay ấm áp hơn mọi năm. Tuy nhiên, mọi thứ đã thay đổi trong hai tuần trở lại đây, nhiệt độ đã giảm xuống gần mức trung bình hàng năm.

Nhu cầu tiêu thụ khí đốt của châu Âu đã giảm mạnh. Ảnh: FT.

Theo dữ liệu của ICIS, tại Đức và Italy, hai quốc gia tiêu thụ khí đốt lớn nhất trong EU, nhu cầu đã giảm lần lượt 23% và 21% trong tháng 11. Đối với Pháp và Tây Ban Nha, nhu cầu khí đốt giảm hơn 1/5. Tại Hà Lan, mức giảm được ghi nhận là hơn 1/3.

“Vốn là lĩnh vực sử dụng nhiều khí đốt nhất, sản xuất công nghiệp lại là lĩnh vực cắt giảm tiêu thụ khí đốt nhiều nhất hiện nay”, ông Tom Marzec-Manser, phân tích viên tại ICIS, chia sẻ. Ngoài ra, ông cũng nhấn mạnh rằng giá khí đốt tăng cao đã gây ra sự suy giảm nhu cầu tiêu thụ trên khu vực.

Vào năm 2021, Liên minh châu Âu đã nhập khẩu 155 tỷ mét khối khí đốt tự nhiên từ Nga, tương đương 45% lượng khí đốt nhập khẩu và gần 40% tổng mức tiêu thụ khí đốt của EU.

Bên cạnh đó, châu Âu cũng đã áp đặt các hạn chế mới đối với hoạt động xuất khẩu dầu mỏ của Nga. Lệnh cấm Nga vận chuyển dầu bằng đường biển của EU đã chính thức có hiệu lực từ ngày 5/12.

Ngoài ra, nhóm 7 nước có nền kinh tế công nghiệp phát triển (G7) cũng đã nhất trí áp giá trần 60 USD/thùng với dầu thô vận chuyển bằng đường biển của Nga. Cơ chế áp giá này nhằm mục đích hạn chế doanh thu xuất khẩu dầu của Nga những vẫn duy trì dòng chảy dầu từ quốc gia này ra thị trường thế giới nhằm tránh tình trạng thiếu hụt nguồn cung.

Nhọc nhằn giải bài toán năng lượng

Tuy nhiên, các giám đốc điều hành và nhà phân tích trong ngành đã cảnh báo rằng nếu nhu cầu không giảm và lượng khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) nhập khẩu tăng, tình trạng thiếu khí đốt có thể kéo dài trong nhiều năm ở châu Âu.

“Nhu cầu tiêu thụ sẽ cần thấp hơn mức trước khi cuộc chiến giữa Nga và Ukraine nổ ra. Như vậy mới có đủ lượng dự trữ cho mùa đông tới. Câu hỏi đặt ra là nhu cầu sẽ phải giảm bao nhiêu và nó sẽ gây tổn thất như thế nào?”, ông Alex Tuckett, trưởng bộ phận kinh tế tại Tập đoàn CRU, cho biết.

Một con tàu chở khí đốt hóa lỏng ngoài khơi EU. Ảnh: Reuters.

Tuy nhiên, các nhà điều hành doanh nghiệp và nhà phân tích trong lĩnh vực dầu lửa đã cảnh báo rằng nếu nhu cầu tiêu thụ khí đốt ở châu Âu không giảm thêm và khu vực này không tăng cường nhập khẩu khí đốt hóa lỏng (LNG), tình trạng thiếu khí đốt trong khu vực có thể kéo dài nhiều năm.

Theo dữ liệu từ Cơ quan Hạ tầng Khí đốt châu Âu (GIE), các nỗ lực cắt giảm nhu cầu sử dụng đã giúp EU lấp đầy 95% kho năng lượng dự trữ chiến lược vào giữa tháng 11, gần mức cao nhất mọi thời đại. Không chỉ vậy, việc EU nhập khẩu lượng LNG lớn kỷ lục cũng là một yếu tố quan trọng giúp nguồn dự trữ được củng cố.

Tuy nhiên, khi thời tiết chuyển lạnh hơn trong những tuần gần đây làm gia tăng nhu cầu khí đốt để sưởi ấm, mức dự trữ khí đốt của châu Âu đã giảm còn 93% công suất.

Đồng thời điểm đó, giá khí đốt cũng đã tăng lên. Hợp đồng tương lai khí đốt tự nhiên trên sàn TTF của Hà Lan đang dao động gần mức 150 euro/MWh, tương đương 157 USD/MWh. Đây là mức giá cao nhất được ghi nhận trong hơn 1 tháng qua dù chỉ bằng một nửa so với mức kỷ lục 300 euro/MWh, khoảng 315 USD/MWh, được thiết lập hồi tháng 8.

Giá khí đốt tăng cao là gánh nặng đối với các hộ gia đình và doanh nghiệp ở châu Âu. Tuy nhiên, điều này cũng cho phép EU thu hút một lượng LNG lớn kỷ lục nhờ sự chênh lệch giá so với các khu vực khác.

Dữ liệu của ICIS cho thấy châu Âu và Anh nhập 11,14 triệu tấn LNG trong tháng 11, mức nhập kỷ lục trong 1 tháng. Dự kiến, con số này sẽ tăng thêm thành 12,2 triệu tấn LNG trong tháng 12.

Ông Marzec-Manser đã đưa ra cảnh báo về kế hoạch áp trần giá khí đốt của châu Âu. “Bất cứ việc áp trần giá khí đốt bán buôn nào ở châu Âu cũng gây nguy hiểm cho khả năng đảm bảo nguồn cung LNG của khu vực. Nếu châu Âu không trở thành thị trường tiêu thụ khí đốt với giá cao, nguồn nhập khẩu khí đốt vào EU sẽ giảm sút vào đúng lúc khu vực cần khí đốt nhất”, ông Marzec-Manse phân tích.

Thanh Vũ