Châu Âu có thể là bên mất nhiều hơn trong thương chiến Mỹ - Trung
Lãi suất của Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) có thể giảm thêm nữa khi tình trạng lạm phát hạ nhiệt, thành viên hội đồng quản trị ECB Piero Cipollone cho biết, đồng thời cảnh báo rằng cuộc chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc có thể tác động bất lợi đến khu vực đồng euro gồm 20 thành viên.
ECB đã cắt giảm lãi suất năm lần kể từ tháng 6/2024 đến nay khi những lo ngại về tăng trưởng bắt đầu lấn át những lo ngại về giá cả. Giới chuyên gia dự báo sẽ có ít nhất ba lần cắt giảm lãi suất nữa trong năm nay nhằm thúc đẩy nền kinh tế đang vật lộn để phục hồi sau hai năm gần như trì trệ.
"Tất cả chúng tôi đều đồng ý rằng vẫn còn dư địa để điều chỉnh lãi suất xuống", Cipollone nói với Reuters trong một cuộc phỏng vấn. Theo ông Cipollone, giá năng lượng cao hơn và căng thẳng thương mại toàn cầu đang có những tác động lên ECB và hiện tại không có điều gì là đảm bảo.
Châu Âu có thể là bên mất nhiều hơn trong thương chiến Mỹ - Trung. Ảnh: Getty.
Tuy nhiên, nền kinh tế khu vực đồng euro về cơ bản vẫn không thay đổi kể từ tháng 12/2024, khi dự báo của ECB cho rằng sẽ có bốn lần cắt giảm lãi suất vào năm 2025, bao gồm cả một động thái đã được đưa ra trong quyết định được nhất trí vào tháng trước.
"Hiểu biết chung về hướng đi của chúng ta vẫn còn đó, các yếu tố cơ bản vẫn ổn định, vì vậy tôi không mong đợi một sự thay đổi lớn về hướng đi", Cipollone cho biết. Lạm phát đã nhích lên 2,5% vào tháng trước nhưng ECB dự kiến sẽ quay trở lại mức 2% vào một thời điểm nào đó trong mùa hè này sau bốn năm vượt mục tiêu.
Rủi ro từ nguy cơ thương chiến Mỹ-Trung
Sự bất ổn lớn hiện nay đến từ chính sách thương mại của Mỹ và điều đó có thể ảnh hưởng nặng nề đến châu Âu, ngay cả trước khi có bất kỳ rào cản thương mại trực tiếp nào đối với khối này, ông Cipollone lập luận.
"Điều khiến tôi lo ngại hơn là liệu Tổng thống Trump có tham gia vào một cuộc chiến tranh thương mại toàn diện với Trung Quốc hay không", ông Cipollone lưu ý. "Đây là mối đe dọa nghiêm trọng hơn vì Trung Quốc chiếm 35% năng lực sản xuất của thế giới".
Mỹ đã áp thuế 10% đối với tất cả hàng nhập khẩu của Trung Quốc trong tuần này, khiến Bắc Kinh phải có biện pháp trả đũa.
Theo ông Cipollone, việc bị hạn chế tiếp cận thị trường Mỹ sẽ buộc Trung Quốc phải tìm thị trường khác và có thể bán phá giá các sản phẩm sang châu Âu, hạn chế tăng trưởng và giá cả.
Các mô hình do Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, một nhóm nghiên cứu có trụ sở tại Washington, biên soạn đã kết luận rằng mặc dù việc áp thuế sẽ khiến bản thân Mỹ bị ảnh hưởng đến tăng trưởng, nhưng sẽ ít bị ảnh hưởng hơn bất kỳ mục tiêu nào họ nhắm đến.
Tuy nhiên, Cipollone dường như đã hạ thấp tác động của các mức thuế tiềm năng nhắm vào châu Âu.
Ông cho rằng các công ty có thể “hấp thụ” một số chi phí cao hơn bằng cách hy sinh lợi nhuận trong khi đồng euro không thể tránh khỏi suy yếu so với đồng USD cũng sẽ hỗ trợ khối này. Xung đột thương mại có thể khiến tăng trưởng kinh tế giảm, nhưng không đủ để gây ra suy thoái, đặc biệt là khi các bộ phận khác của nền kinh tế đang cho thấy khả năng phục hồi.
Theo ông Cipollone, ngay cả khi căng thẳng thương mại đe dọa kéo lạm phát xuống thấp hơn, các yếu tố khác, đặc biệt là chi phí năng lượng, đang kéo giá cả theo hướng ngược lại, do đó, rủi ro và triển vọng vẫn cân bằng, bất chấp việc một số nhà hoạch định chính sách lo ngại ECB có thể không đạt được mục tiêu của mình.
EU làm gì để tự bảo vệ mình?
Với chiến lược sử dụng thuế quan của Tổng thống Donald Trump như hiện nay, bản thân châu Âu có lẽ cũng đang phải chuẩn bị cho một kịch bản bị nhà lãnh đạo Mỹ trực tiếp nhắm đến. “Chắc chắn nó sẽ xảy ra với Liên minh châu Âu", ông Trump từng nói về kế hoạch áp thuế quan của mình và nhấn mạnh EU thực sự đã lợi dụng nước Mỹ.
Trong nhiều tháng nay, các quan chức châu Âu trả lời báo chí rằng họ đã lập danh sách các mặt hàng nhập khẩu của Mỹ để nhắm mục tiêu trong trường hợp chiến tranh thương mại xuyên Đại Tây Dương nổ ra. Robert Basedow, phó giáo sư kinh tế chính trị quốc tế tại Viện Kinh tế và Khoa học Chính trị London của Viện Châu Âu cho biết, khối này có một kho “vũ khí” lớn các biện pháp để sử dụng - nhưng chỉ khi các quốc gia thành viên thể hiện một mặt trận thống nhất chống lại Mỹ.
"EU đã ban hành một số quy định cho phép EU hành động nhanh chóng để chống lại thuế quan cưỡng bức", ông Basedow nói. "Tôi cũng mong đợi rằng một số quốc gia thành viên và EU có thể thúc đẩy các biện pháp tốn kém khác đối với các công ty Mỹ - điều tra các hoạt động chống cạnh tranh, tiêu chuẩn lao động, sửa đổi luật thuế quốc gia để nắm giữ một phần lớn hơn lợi nhuận của các công ty đa quốc gia Mỹ, các biện pháp môi trường để buộc các công ty Mỹ áp dụng các phương pháp sản xuất nghiêm ngặt hơn hoặc hạn chế quyền tiếp cận thị trường của họ... Thuế quan chỉ là một trong nhiều công cụ mà EU và các quốc gia thành viên có thể sử dụng để ứng phó".
Mặc dù vậy, các quan chức châu Âu lại cho rằng, tình hình có thể không “căng” đến mức đó. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã nhiều lần nhấn mạnh rằng bà thích đàm phán hơn là đối đầu, hy vọng rằng lời kêu gọi của Mỹ yêu cầu EU mua thêm vũ khí do Mỹ sản xuất và khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) là dấu hiệu cho thấy ông Trump – người nổi tiếng thích giao dịch chỉ đang cố gắng gây áp lực lên ban lãnh đạo của khối.
Uri Dadush, nghiên cứu viên không thường trú tại tổ chức tư vấn Bruegel của châu Âu và là giáo sư nghiên cứu tại Trường Chính sách Công của Đại học Maryland lưu ý, dù thương chiến có thực sự nổ ra hay không thì đến cuối cùng, người tiêu dùng bình thường trên toàn thế giới sẽ phải trả giá hàng ngày cho chính sách thương mại hiện nay mà Mỹ đang thực hiện.
"Một số quốc gia dễ bị ảnh hưởng bởi các đòn đánh thương mại hơn nhiều so với Mỹ - nhiều quốc gia như vậy", ông Dadush nói. “Mỹ đang tự làm bị thương chính mình, nhưng các quốc gia khác phụ thuộc nhiều hơn vào thương mại như Mexico, Canada, Đức, Hà Lan – những quốc gia đó sẽ còn bị ảnh hưởng nặng nề hơn nữa”.
