Chảy máu cam mùa đông, có nên lo lắng hay không?

Mùa đông nào cũng vậy, mỗi sáng thức dậy tôi nhận được rất nhiều tin nhắn của cha mẹ, ông bà của những trẻ mà tôi đã từng chăm sóc mỗi khi ốm đau: “Bác sĩ ơi! Con tôi/cháu tôi chảy máu mũi nhiều quá, phải làm gì bây giờ?”.

Vì sao chảy máu cam?

Chảy máu cam vào mùa đông thường do không khí nóng và khô từ lò sưởi, điều hòa nóng, bếp lửa… hút hơi ẩm ra khỏi niêm mạc mũi. Các vết nứt nhỏ hình thành, gây ngứa và khó chịu. Trẻ dụi hoặc ngoáy cái mũi ngứa ngáy của mình và gây chảy máu cam.

Sau khi máu mũi chảy, cơ chế tự cầm máu của cơ thể sẽ tự cầm máu bằng cách tạo ra các cục máu đông, nhưng cục máu đông không bao giờ chắc bằng mạch máu nguyên vẹn. Vì vậy, trẻ em thường bị chảy máu mũi một vài lần liên tục trong vài ngày do chúng tiếp tục dụi mũi khô ngứa. Nếu chỉ có vậy thì không đáng lo ngại.

Tuy nhiên, cha mẹ cần đảm bảo rằng không có biểu hiện nào khác đi kèm như chảy máu dưới da, chảy máu lợi…; hoặc nếu gia đình có tiền sử các bệnh lý về máu (như giảm tiểu cầu, suy tủy, ung thư máu…), thì cần xét nghiệm máu để phát hiện các bệnh lý của hệ mạch máu mà một trong các biểu hiện là chảy máu mũi. Nhưng nhìn chung, thật may mắn là hầu hết các trường hợp chảy máu cam chỉ là chảy máu cam thông thường.

Chảy máu mũi có thể ít nhưng đôi khi có thể chảy rất nhiều máu, thậm chí làm ướt khăn trải giường hoặc khăn tắm.

Cần làm gì khi bị chảy máu cam?

Trước hết, không nên lo lắng để khiến con bạn hoặc những người đang bị chảy máu mũi cũng hoảng sợ. Hãy cho họ ngồi dậy, tư thế hơi nghiêng người về phía trước. Bóp cánh mũi lại một cách nhẹ nhàng, không cần bóp mạnh, giữ khoảng 3-5 phút.

Nếu máu vẫn chảy, bạn nên giữ lâu hơn vào lần sau. Giữ 5 phút và nếu cách đó không hiệu quả hãy thử lại 10 phút. Có thể đặt một ít đá lên sống mũi để làm co mạch, giảm lưu lượng máu.

Cách xử trí ban đầu khi bị chảy máu mũi

Nếu thực hiện bóp cánh mũi liên tục 3 lần, mỗi lần khoảng 5-10 phút mà máu vẫn không cầm, bạn phải cho người bệnh đến cơ sở y tế.

Phòng chảy máu mũi

Cần giữ cho không khí càng ẩm càng tốt bằng cách sử dụng máy hóa hơi hoặc máy tạo độ ẩm, đặc biệt là máy phun sương.

Dặn người bệnh không nên dụi mũi hoặc ngoáy mũi, tất nhiên phải xử lý cho người bệnh biểu hiện khô mũi, ngứa mũi. Có thể làm ẩm mũi bằng cách nhỏ vào mũi người bệnh nước muối sinh lý 0,9% ấm hoặc gel chống khô vào mũi trước khi đi ngủ.

Nếu hiện tượng chảy máu cam diễn ra thường xuyên và các biện pháp tự chữa tại nhà như hướng dẫn trên không giúp được gì, thì nên đến khám bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng để nội soi nhằm phát hiện các nguyên nhân cụ thể của mũi để xử trí (như đốt các điểm mạch chảy máu, bôi thuốc, khí dung thuốc, sử dụng thuốc uống…)./.

PGS TS BS Phạm Thị Bích Đào BV ĐH Y Hà Nội