Chế độ ăn cho người bệnh lao vú

Lao vú là một thể lao ngoài phổi hiếm gặp thường xảy ra độc lập với lao phổi. Nguyên nhân do vi trùng lao tấn công vào mô tuyến vú, tại đây vi khuẩn lao sinh sôi và hình thành ổ bệnh.

Lao vú thường gặp phụ nữ 19-45 tuổi, đặc biệt là phụ nữ trẻ trong độ tuổi sinh nở, đã lập gia đình, đã sinh đẻ và cho con bú. Do giai đoạn này, tuyến vú rất phát triển tạo điều kiện cho vi khuẩn lao tấn công. Thường gặp nhất tổn thương một bên vú, ít gặp bệnh cả hai bên, tỷ lệ mắc lao vú bên phải và bên trái là như nhau.

Lao vú có biểu hiện bệnh không đặc hiệu dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác ở vú như ung thư vú, áp-xe vú... Bệnh có thể điều trị khỏi hoàn toàn bằng thuốc kháng lao nhưng để lại nhiều di chứng sẹo xấu co rút ở vú. Bệnh phát hiện sớm và điều trị tốt bởi các bác sĩ chuyên khoa lao sẽ giảm thiểu biến chứng này.

Theo BSCKI. Danh Xuân Nhiên - Bác sĩ chuyên khoa Lao-Phổi Bệnh viện 30-4, lao vú chủ yếu điều trị bằng nội khoa, điều trị với thuốc kháng lao đáp ứng tốt. Công thức điều trị như lao phổi.

Căn bệnh này có thể được kiểm soát, điều trị hiệu quả bằng sự hỗ trợ y tế và chế độ ăn uống cân bằng. Người bệnh lao vú cần được chăm sóc, nghỉ ngơi tốt. Việc thực hiện ăn uống đúng cách, phù hợp sẽ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tổng thể, thúc đẩy quá trình phục hồi...

Lao vú xảy ra khi các mô tuyến vú bị vi khuẩn M.tuberculosis tấn công và gây nhiễm trùng.

1. Chế độ ăn uống ảnh hưởng thế nào đến bệnh lao vú?

Bệnh lao là một bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng do vi khuẩn gây ra, chủ yếu ảnh hưởng đến phổi nhưng có thể lan sang các bộ phận khác của cơ thể. Lao vú làm suy yếu khả năng miễn dịch, quá trình trao đổi chất, tiêu hóa, hô hấp và các quá trình khác của cơ thể. Các triệu chứng như tiêu chảy, nôn mửa cũng dẫn đến mất chất dinh dưỡng.

Mặc dù điều trị chính vẫn là dùng thuốc kháng lao theo phác đồ của bác sĩ nhưng dinh dưỡng hợp lý mang lại nhiều lợi ích thiết yếu, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình điều trị và phục hồi của bệnh nhân. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi, cung cấp các chất dinh dưỡng và năng lượng cần thiết cho cơ thể để chống lại nhiễm trùng.

Chế độ ăn uống cân bằng có thể làm giảm các triệu chứng của bệnh lao vú, giúp bệnh nhân phục hồi nhanh hơn. Việc lựa chọn các chất dinh dưỡng đa lượng và vi lượng quan trọng trong chế độ ăn uống là điều cần thiết để phục hồi sau tình trạng mất chất dinh dưỡng và xây dựng lại khả năng miễn dịch bị mất do bệnh lao.

Một cơ thể được nuôi dưỡng tốt sẽ có khả năng hấp thụ và dung nạp thuốc kháng lao tốt hơn. Dinh dưỡng đầy đủ giúp giảm nguy cơ tác dụng phụ của thuốc (như buồn nôn, chán ăn do thuốc), tăng cường hiệu quả điều trị, rút ngắn thời gian điều trị.

2. Người mắc bệnh lao vú nên ăn những thực phẩm nào?

Chế độ ăn uống đầy đủ calo, protein và các dưỡng chất cần thiết giúp duy trì cân nặng khỏe mạnh, tái tạo mô bị tổn thương ở vú, phục hồi sức khỏe tổng thể. Nguyên tắc chung là cung cấp đủ calo để duy trì cân nặng và năng lượng cho cơ thể. Người bệnh cần tăng cường protein, bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất thiết yếu trong việc tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ quá trình phục hồi.

Dưới đây là các nhóm thực phẩm người bệnh lao vú nên ăn thường xuyên giúp hỗ trợ quá trình điều trị:

Thực phẩm giàu protein

Protein là thành phần cấu tạo nên cơ thể con người. Chúng giúp xây dựng, phục hồi tế bào, thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển của cơ thể, đồng thời tăng cường hệ thống miễn dịch. Chất dinh dưỡng này rất quan trọng trong việc chống lại bệnh lao, ngăn ngừa mất cơ và duy trì năng lượng cho cơ thể trong suốt quá trình hồi phục.

Lựa chọn thực phẩm

Thịt nạc
Trứng, sản phẩm gia cầm
Cá
Đậu và đậu lăng
Phô mai
Đậu phụ
Đậu nành

Thực phẩm giàu calo

Một số calo bổ sung có thể giúp bệnh nhân lao vú nhanh chóng phục hồi vì cơ thể cần bù đắp lượng năng lượng và chất dinh dưỡng bị mất do bệnh lao. Thực phẩm giàu calo cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể. Tuy nhiên, những người mắc bệnh đái tháo đường hoặc các tình trạng sức khỏe khác nên cẩn thận và không tiêu thụ quá nhiều calo.

Lựa chọn thực phẩm

Quả bơ
Sữa nguyên chất
Bơ đậu phộng
Khoai tây
Cơm trắng

Chất béo lành mạnh

Chất béo lành mạnh rất cần thiết cho quá trình hấp thụ vitamin, chức năng não, sức khỏe tim mạch và phát triển khả năng miễn dịch. Ăn thực phẩm giàu chất béo lành mạnh có thể có lợi cho quá trình phục hồi, hỗ trợ nhiều chức năng khác nhau của cơ thể.

Lựa chọn thực phẩm

Dầu ô liu
Các loại hạt
Quả bơ
Cá béo
Sản phẩm từ sữa

Người bệnh lao vú nên chọn nguồn carbohydrate phức hợp

Carbohydrate phức hợp hay carbohydrate tốt, rất tốt cho cơ thể và là nguồn năng lượng chính cho cơ thể. Không giống như carbohydrate đơn giản, chúng không làm tăng đột biến lượng đường trong máu và ngăn ngừa tình trạng mệt mỏi ở bệnh nhân lao vú trong quá trình điều trị.

Lựa chọn thực phẩm

Yến mạch
Trái cây giàu chất xơ
Gạo lứt
Khoai lang
Các loại đậu
Rau

Vi chất dinh dưỡng

Chế độ ăn giàu vitamin (A, C, D, E, nhóm B), khoáng chất (kẽm, sắt, selen) và protein giúp củng cố, phục hồi chức năng hệ miễn dịch, tăng cường khả năng chống lại vi khuẩn lao và các tác nhân gây bệnh khác.

Các vi chất dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của cơ thể và thực hiện nhiều mục đích khác nhau. Sau đây là một số vi chất dinh dưỡng chính cần thiết cho quá trình phục hồi bệnh lao:

Vitamin C cần thiết để phục hồi khả năng miễn dịch bị mất trong quá trình mắc bệnh lao.
Kẽm rất quan trọng cho quá trình chữa lành vết thương và giảm sự lây lan của nhiễm trùng.
Vitamin D giúp ngăn chặn sự sinh sôi của vi khuẩn lao.
Omega-3 hỗ trợ lưu thông máu và sức khỏe tim mạch, đồng thời giảm kích ứng đường hô hấp.
Thiếu sắt là một yếu tố nguy cơ gây bệnh lao và có thể làm suy yếu khả năng miễn dịch.
Selen: hỗ trợ loại bỏ vi khuẩn lao.

Lựa chọn thực phẩm

Trái cây họ cam quýt
Hải sản (cá ngừ, cá hồi, cá thu, động vật có vỏ)
Nấm
Rau chân vịt
Các loại hạt

Bệnh nhân lao vú cần một chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, tập trung vào protein, vitamin và khoáng chất để tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ quá trình điều trị, phục hồi sức khỏe.

Thực phẩm chống viêm

Một số "siêu thực phẩm" giàu đặc tính chống viêm, kháng khuẩn và tăng cường miễn dịch, khiến chúng trở thành thực phẩm cần thiết để phục hồi bệnh lao. Chúng cũng giúp cải thiện quá trình sửa chữa và phát triển tế bào, thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn đường ruột.

Lựa chọn thực phẩm

Gừng
Tỏi
Nghệ
Trà xanh
Sữa chua/ sữa chua Hy Lạp
Đinh hương

Rau lá xanh

Rau lá xanh và các loại rau khác là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, chứa nhiều loại vitamin, khoáng chất. Tiêu thụ chúng có thể giúp phục hồi lượng chất dinh dưỡng bị mất do bệnh lao và cải thiện khả năng miễn dịch.

Lựa chọn thực phẩm

Rau chân vịt
Cải xoăn
Bắp cải
Măng tây

Uống đủ nước

Giữ cho cơ thể đủ nước bằng cách uống nhiều chất lỏng là điều quan trọng trong quá trình điều trị bệnh lao. Uống đủ nước giúp ngăn ngừa tình trạng viêm và kích ứng do miễn dịch.

Lựa chọn thực phẩm

Nước dừa
Nước mía
Canh xương hầm
Trà xanh
Sữa ấm
Nước lọc

3. Những thực phẩm nào cần tránh khi điều trị bệnh lao vú?

Sau đây là danh sách các loại thực phẩm cần tránh khi mắc lao vú:

Thức ăn chiên và nhiều dầu mỡ

Người bệnh lao vú nên tránh đồ ăn có dầu mỡ và đồ chiên. Chúng chứa quá nhiều chất béo không lành mạnh, có thể gây ra các vấn đề về tim, làm giảm chức năng hô hấp, đồng thời làm giảm công dụng của thuốc và gia tăng tác dụng phụ có hại.

Thực phẩm chế biến và hương vị nhân tạo

Thực phẩm chế biến có hàm lượng muối và hương liệu nhân tạo cao, không tốt cho sức khỏe nói chung. Những thực phẩm này cũng có thể làm suy yếu khả năng miễn dịch, làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh lao.

Rượu bia

Rượu có thể ảnh hưởng đến thuốc điều trị bệnh lao, làm suy yếu thêm hệ thống miễn dịch. Người bệnh nếu có uống rượu thì nên ngừng uống rượu.

Caffeine

Caffeine được biết là có thể gây mất nước, gây mất ngủ với một số người, buồn nôn và làm trầm trọng thêm các triệu chứng hiện có của bệnh lao. Uống đồ uống này ở mức độ vừa phải hoặc tránh hoàn toàn cho đến khi hồi phục.

Thức ăn cay

Thức ăn cay gây viêm đường tiêu hóa và kích thích hệ hô hấp, thường dẫn đến ho dữ dội, ho ra máu. Hãy ăn những thức ăn nhạt và ít cay để dễ tiêu hóa cho đến khi hồi phục.

Người bệnh lao vú nên ăn các bữa nhỏ, chia làm nhiều lần trong ngày. Điều này giúp cơ thể dễ hấp thụ chất dinh dưỡng hơn và tránh cảm giác đầy bụng, khó tiêu. Luôn đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, tránh nguy cơ nhiễm trùng thêm.

Đôi khi bệnh nhân có thể mất cảm giác thèm ăn, dễ no hoặc gặp khó khăn bất thường khi nhai và nuốt. Người bệnh cũng có thể cảm thấy như mất đi hương vị. Do đó, vào những ngày có cảm giác muốn ăn, hãy tận dụng cơ hội để ăn nhiều nhất có thể để thay thế cho những lúc ăn ít hơn. Tuy nhiên, nếu không thấy thèm ăn, bệnh nhân nên ăn thường xuyên hơn nhưng không nên ăn nhiều cùng một lúc. Tùy yêu cầu và tình trạng sức khỏe của từng cá nhân, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi chế độ ăn uống nào.

Về theo dõi điều trị, BSCKI. Danh Xuân Nhiên cho biết, bệnh nhân lao vú nên tái khám mỗi tháng nếu không có diễn tiến xấu. Siêu âm lại vú mỗi 3 tháng để đánh giá, xét nghiệm lại chức năng gan nếu có biểu hiện chán ăn, ăn uống không tiêu, vàng da vàng mắt... Một số thay đổi lối sống khác như bỏ thuốc lá, tập thể dục thường xuyên, uống thuốc đúng giờ và kiểm tra sức khỏe cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi.

Thiên Châu