Chế độ ăn giàu axit béo omega-3 ALA có thể làm chậm tiến triển bệnh xơ cứng teo cơ một bên

Chế độ ăn giàu axit béo omega-3 ALA tốt cho người bệnh xơ cứng teo cơ một bên

Nghiên cứu do Trường Y tế Công cộng Harvard TH Chan dẫn đầu vừa được công bố ngày 21 tháng 6 năm 2023 cho biết, việc tiêu thụ axit béo omega-3, đặc biệt là axit alpha-linolenic (ALA), một chất dinh dưỡng có trong các thực phẩm bao gồm: hạt lanh, quả óc chó, hạt chia, dầu hạt cải, dầu đậu nành… có thể giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh xơ cứng teo cơ một bên.

Với nghiên cứu này, các nhà khoa học phát hiện ra rằng, trong số những người mắc bệnh xơ cứng teo cơ một bên, nồng độ ALA trong máu cao hơn có liên quan đến quá trình tiến triển bệnh chậm hơn và nguy cơ tử vong thấp hơn trong thời gian nghiên cứu.

Bệnh xơ cứng teo cơ một bên (hội chứng ALS) là một bệnh lý liên quan đến hệ thần kinh, xảy ra khi một số tế bào nơron ở não và tủy sống dần chết đi. Người bệnh ban đầu gặp những vấn đề liên quan đến cơ bắp rồi dần trở thành tàn tật. Cuối cùng, cơ hô hấp ngừng hoạt động và dẫn đến tử vong.

Cho đến nay, các phương pháp điều trị hiện không thể làm khỏi bệnh, nhưng có thể giúp làm chậm sự tiến triển bệnh, cải thiện chất lượng cuộc sống và kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân. Các phương pháp điều trị bao gồm dùng thuốc và điều trị hỗ trợ như: hỗ trợ thở, vật lý trị liệu, trị liệu chức năng, trị liệu về ngôn ngữ, hỗ trợ tâm lý, dinh dưỡng…

Bệnh xơ cứng teo cơ một bên khiến người bệnh dần trở thành tàn tật.

Các nhà nghiên cứu đã đo nồng độ axit béo omega-3 trong máu của những người tham gia vào nghiên cứu và xếp họ vào 4 nhóm, từ mức axit béo omega-3 cao nhất đến thấp nhất. Sau đó theo dõi chức năng thể chất và khả năng sống sót của các nhóm theo thử nghiệm lâm sàng trong vòng 18 tháng.

Các nhà nghiên cứu đã tính toán rằng những người tham gia có mức ALA cao nhất có nguy cơ tử vong thấp hơn 50% trong thời gian nghiên cứu so với những người tham gia có mức độ ALA thấp nhất.

Tác giả chính Kjetil Bjornevik, Trợ lý Giáo sư dịch tễ học và dinh dưỡng cho biết: "Những phát hiện này cùng với nghiên cứu trước đây của chúng tôi cho thấy loại axit béo này có tác dụng bảo vệ thần kinh có thể mang lại lợi ích cho những người mắc bệnh ALS."

Nguồn thực phẩm giàu axit béo omega-3 ALA nhất

Là một loại axit béo quan trọng cho sự phát triển và chức năng của não và hệ thần kinh, axit béo omega-3 có nhiều loại, trong đó có 3 loại quan trọng nhất là: ALA, DHA và EPA. ALA chủ yếu được tìm thấy trong thực vật, trong khi DHA và EPA chủ yếu được tìm thấy trong thực phẩm động vật như cá béo.

Mặc dù omega-3 ALA không hiệu quả bằng DHA và EPA nhưng các thực phẩm chứa omega-3 ALA còn chứa nhiều chất dinh dưỡng khác như các vitamin, khoáng chất và chất xơ rất tốt cho sức khỏe. Omega-3 ALA được tìm thấy trong các thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật như: dầu hạt cải, dầu đậu nành, bông cải xanh, rau bina, đậu Hà Lan, quả óc chó, hạt lanh, hạt chia…

Trong đó, hạt lanh và hạt chia là nguồn thực phẩm toàn phần được biết đến nhiều nhất chứa axit alpha-linolenic (ALA): hạt lanh chứa 26%; hạt chia chứa 18%; các loại khác như quả óc chó là 9%; hạt gai dầu 8%; hạt cải dầu 4%...

Hạt chia

Không chỉ giàu omega-3 ALA, đồng thời hạt chia cũng chứa hàm lượng chất xơ và protein cao. Giá trị này khiến nó trở thành nguồn dinh dưỡng tuyệt vời cho những người ăn chay.

Theo nghiên cứu thành phần dinh dưỡng, trong 28g (2 muỗng canh) hạt chia chứa đến 5g axit alpha-linolenic (ALA). Cách đơn giản nhất để ăn hạt chia là ngâm nước uống kết hợp với nước trái cây hoặc hương vị trái cây, làm sinh tố, trộn với sữa chua, ngũ cốc, yến mạch…

Hạt chia rất giàu axit béo omega-3 ALA.

Hạt lanh

Hạt lanh là một nguồn axit béo ALA tuyệt vời có thể dùng để chế biến nhiều món salad, bột yến mạch, sữa chua, đồ nướng, sinh tố… Ngoài ra, dầu hạt lanh, được tạo ra bằng cách chiết xuất các axit béo từ toàn bộ hạt lanh, cũng là một nguồn rất giàu axit alpha-linolenic. Một muỗng canh dầu hạt lanh chứa 7,26g ALA omega-3. Nó được sử dụng tốt nhất trong nước xốt, nước chấm hoặc sinh tố.

Hạt gai dầu

Khoảng 28% trọng lượng tịnh của hạt gai dầu là chất béo không bão hòa và một phần đáng kể trong số đó là omega-3 ALA. Hơn nữa, dầu hạt cây gai dầu cũng có chứa axit béo omega-6 và omega-3 theo tỷ lệ 3:1 mà một số chuyên gia coi là tỷ lệ omega-6 và omega-3 tối ưu cho con người. Cách đơn giản nhất để biến hạt gai dầu là thêm chúng vào sinh tố.

Quả óc chó

Quả óc chó không chỉ giàu axit béo omega-3 ALA mà còn chứa nhiều protein và chất chống oxy hóa, do đó rất có lợi cho sức khỏe. Ngoài việc sử dụng là món ăn nhẹ, bạn có thể thêm quả óc chó xắt nhỏ vào món salad, sinh tố, sữa chua, yến mạch, làm bánh... Ngoài ra, dùng dầu óc chó cũng là thực phẩm tốt cho sức khỏe.

Quả óc chó.

Hạt cải dầu

Hạt cải dầu là một trong những nguồn cung cấp axit béo omega-3 ALA rất tốt. Ở một số nơi, hạt cải dầu thường được sử dụng rắc lên món salad. Dầu hạt cải cũng là thực phẩm phổ biến được dùng trong nấu ăn. Bạn có thể sử dụng dầu hạt cải thay cho hầu hết các loại dầu ăn khác để cung cấp 1,28g ALA trong mỗi muỗng canh.

Quả hồ đào

Quả hồ đào có họ hàng với quả óc chó, đó là lý do quả hồ đào cũng chứa axit béo ALA. Về cách sử dụng quả hồ đào cũng linh hoạt như quả óc chó, có thể được ăn ngay như một món ăn nhẹ, kết hợp vào các món ăn sáng hoặc món tráng miệng, thêm vào món salad hoặc sinh tố.

Kim Ngân