Chè Shan tuyết, sinh kế cho bà con vùng cao ở Chợ Mới

Chè Shan tuyết đem lại sinh kế cho người dân vùng cao ở Chợ Mới.

Sinh kế của người dân vùng cao

Huyện Chợ Mới hiện có 148,6ha cây chè Shan tuyết, được trồng nhiều tại các xã vùng cao phía Đông của huyện như Bình Văn, Yên Hân, Yên Cư, nơi có điều kiện đất đai, khí hậu, thổ nhưỡng và độ cao phù hợp cho cây chè Shan tuyết phát triển. Từ nhiều năm trước cây chè Shan tuyết chủ yếu mọc tự nhiên, cùng với việc thu hái phục vụ nhu cầu sinh hoạt, người dân địa phương đã khai thác, sơ chế và bán ra thị trường.

Những búp chè Shan tuyết xanh non được canh tác theo phương pháp hữu cơ.

Tuy nhiên việc chăm sóc, sơ chế chủ yếu thủ công, chưa có sự đầu tư nên giá trị cây chè Shan tuyết không cao, người dân chủ yếu bán lẻ tại chợ địa phương. Giá trị của cây chè Shan tuyết chỉ được nâng cao kể từ khi các hợp tác xã (HTX) trên địa bàn đứng ra liên kết với các hộ dân trồng, chế biến, bước đầu tạo nên thương hiệu trong và ngoài tỉnh, góp phần tăng thu nhập cho người dân.

Những diện tích chè Shan tuyết được canh tác theo phương pháp hữu cơ.

Nhận thấy tiềm năng, lợi thế của địa phương, đầu năm 2023 HTX Nông nghiệp Bản Mộc, xã Yên Hân được thành lập với ngành nghề kinh doanh chính là trồng, chế biến sản phẩm chè Shan tuyết. Hiện nay, HTX liên kết với 20 hộ dân để cung cấp nguyên liệu cho hoạt động chế biến chè, qua đó giúp các hộ dân có thu nhập ổn định, yên tâm đầu tư vào chăm sóc nâng cao năng suất, chất lượng. Sản phẩm chè Shan tuyết Bản Mộc đạt OCOP 3 sao cấp tỉnh và được chứng nhận là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp tỉnh năm 2024. Đây là cơ hội để HTX hoàn thiện, nâng cao chất lượng, xây dựng thương hiệu cho sản phẩm.

Các xã phía Đông của huyện có khí hậu phù hợp cho cây chè Shan tuyết phát triển.

Anh Ma Văn Dương, người dân thôn Bản Mộc, xã Yên Hân cho hay: "Gia đình tôi có 7.000m2 chè Shan tuyết, trước đây chủ yếu bán ở các chợ truyền thống nên giá thành không cao. Những hoạt động của HTX Nông nghiệp Bản Mộc đã góp phần giúp cây chè Shan tuyết nâng cao giá trị. Hiện HTX thu mua 20.000 đồng/kg búp chè tươi, giúp gia đình tăng nguồn thu nhập".

Anh Ma Văn Thống, Giám đốc HTX Nông nghiệp Bản Mộc cho biết: "Việc liên kết với các hộ dân vừa giúp HTX bảo đảm ổn định nguồn nguyên liệu phục vụ chế biến, vừa giúp người dân tiếp cận với quy trình kỹ thuật trong canh tác giúp cây chè Shan tuyết phát triển bền vững và có thu nhập ổn định".

Để cây chè Shan tuyết phát triển bền vững

Để giúp người dân vươn lên phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững, Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Chợ Mới đã ban hành Nghị quyết số 04-NQ/HU ngày 15/12/2020 về phát triển sản xuất theo chuỗi một số nông, lâm sản chủ lực của huyện Chợ Mới để nâng cao đời sống khu vực nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025, trong đó xác định cây chè là một trong những cây trồng chủ lực.

Những cây chè Shan tuyết trên đỉnh núi cao có hương vị đặc trưng.

Theo đó, huyện Chợ Mới đã và đang đẩy mạnh khuyến khích các hợp tác xã, hộ sản xuất tập trung canh tác cây chè theo hướng hữu cơ, bảo đảm an toàn với sức khỏe người tiêu dùng. Đồng thời, triển khai các chương trình, dự án, huy động nguồn lực từ các chương trình mục tiêu quốc gia để hỗ trợ người dân, hợp tác xã thực hiện thâm canh, cải tạo, nâng cao giá trị cây chè Shan tuyết.

Chế biến sản phẩm chè Shan tuyết tại HTX Nông nghiệp Bản Mộc, xã Yên Hân.

Giai đoạn 2022 - 2024, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ thực hiện Dự án trồng mới, thâm canh cây chè Shan tuyết theo hướng hữu cơ. Đến nay toàn huyện đã thực hiện thâm canh, cải tạo được 40ha, trong đó nhiều diện tích được thâm canh và chứng nhận đạt tiêu chuẩn nông nghiệp sạch VietGAP, nông nghiệp hữu cơ.

Hoạt động xúc tiến thương mại giúp người tiêu dùng biết đến sản phẩm chè Shan tuyết của huyện Chợ Mới.

Ông Bùi Nguyên Quỳnh, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Chợ Mới cho biết: Huyện đang thực hiện lồng ghép các nguồn lực để hỗ trợ người dân, thâm canh, cải tạo, hỗ trợ nhà xưởng, hỗ trợ dây chuyền chế biến, thiết kế bao bì cho các HTX để nâng cao chất lượng cũng như giá trị sản phẩm. Đồng thời hỗ trợ các tổ chức, cá nhân đưa sản phẩm tham gia các hội chợ thương mại nhằm quảng bá, giới thiệu sản phẩm chè Shan tuyết của địa phương đến với đông đảo khách hàng./.

Hà Thanh