Chỉ số Buffett vượt 200%, chứng khoán Mỹ đang quá đắt đỏ?

Tỷ phú Warren Buffett phát biểu bên lề đại hội cổ đông thường niên của Berkshire Hathaway năm 2024 - Ảnh: Getty Images

Chỉ số Buffett (Buffett Indicator) là chỉ số do nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett đưa ra để đo lường mức độ đắt rẻ của thị trường chứng khoán Mỹ so với quy mô nền kinh tế.

Gần đây, chỉ số này đã tăng lên mức cao nhất mọi thời đại, làm đấy lên mối lo ngại rằng các nhà đầu tư đang một lần nữa thử thách sự hưng phấn trên thị trường.

Chỉ số Buffett đo lường tổng mức vốn hóa của thị trường chứng khoán Mỹ so với quy mô của nền kinh tế bằng cách lấy giá trị cộng gộp của toàn bộ cổ phiếu niêm yết rồi chia cho tổng sản phẩm trong nước (GDP) ước tính quý gần nhất.

Trong một bài xã luận đăng trên tạp chí Fortune năm 2001, ông Buffett nói rằng chỉ số này là "có lẽ là thước đo tốt nhất về định giá của thị trường cổ phiếu ở bất kỳ thời điểm nào". Chỉ số này cũng được nhiều nhà đầu tư nổi tiếng khác nhắc tới.

“Nếu chỉ số Buffett nằm trong khoảng 70% hoặc 80%, nhà đầu tư có thể mua cổ phiếu và đạt hiệu quả đầu tư cao. Nhưng nếu chỉ số này chạm ngưỡng 200% - như từng xảy ra vào năm 1999 và một thời gian trong năm 2000 - thì nhà đầu tư đang chơi với lửa”, ông Buffett nói trong một bài phát biểu năm 2001.

Vào năm 2000, trong thời kỳ bong bóng dotcom, chỉ số Buffett đạt mức 150%.

Hiện tại, chỉ số Buffett của thị trường chứng khoán Mỹ là 217%, vượt xa mức ghi nhận trong bong bóng Dotcom cũng như mức 190% năm 2021 trong đại dịch Covid.

Những số liệu này cho thấy thị trường chứng khoán Mỹ đang ở vùng chưa từng thấy trước đây khi giá trị vốn hóa của thị trường đang tăng nhanh hơn nhiều so với tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế. Thị trường chứng khoán tăng trưởng “nóng” với động lực chính là các cổ phiếu công nghệ vốn hóa lớn sau khi các công ty này rót hàng tỷ USD vào công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), hứa hẹn mở ra một kỷ nguyên công nghệ hoàn toàn mới.

Ngoài chỉ số Buffett, các thước đo định giá thị trường khác cũng đang phát đi tín hiệu tương tự. Theo công ty Bespoke Investment Group, tỷ lệ giá trên doanh thu (P/S) của chỉ số S&P 500 gần đây đã tăng lên 3,33, mức cao nhất mọi thời đại. Để so sánh, trong đỉnh điểm của bong bóng Dotcom năm 2000, tỷ lệ này là 2,27. Còn trong giai đoạn bùng nổ của thị trường hậu Covid, tỷ lệ này là 3,21.

Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng chỉ số Buffett có thể không còn mang lại giá trị truyền tải thông điệp về thị trường giống như trước đây. Nền kinh tế Mỹ đã có sự dịch chuyển dáng kể trong hai thập kỷ qua, theo hướng ít phụ thuộc hơn vào tài sản và dựa nhiều hơn vào công nghệ, phần mềm và sở hữu trí tuệ.

GDP và tổng sản phẩm quốc dân (GNP) có thể không phản ánh đầy đủ giá trị của một nền kinh tế được xây dựng dựa trên mạng lưới dữ liệu và đổi mới sáng tạo hơn là các nhà máy sản xuất.

Do đó, việc định giá cổ phiếu cao hơn có thể là hợp lý đối với một nền kinh tế có năng suất và mức độ đổi mới sáng tạo cao như Mỹ.

Nhiều năm qua, ông Buffett, hiện 95 tuổi, không đưa ra bình luận nào về chỉ số Buffett. Tuy nhiên, trong hai năm qua, ông duy trì khối tiền mặt khổng lồ tại Berkshire Hathaway trong bối cảnh vị tỷ phú đang chuẩn bị chuyển giao vị trí điều hành công ty này sang cho người kế nhiệm. Báo cáo tài chính quý hai cho thấy Berkshire đang nắm giữ khối tiền mặt kỷ lục 344,1 tỷ USD. Đây cũng là quý thứ 11 liên tiếp công ty này bán ròng cổ phiếu.

Dù được cho là lỗi thời, chỉ số Buffett ở mức kỷ lục như hiện tại, cùng với vị thế mua bán trên của Berkshire, cũng có thể khiến nhiều nhà đầu tư phải quan tâm và xem xét lại danh mục đầu tư của mình.

Ngọc Trang