'Chìa khóa' đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường Anh

Anh đang đàm phán FTA với nhiều quốc gia cạnh tranh lớn

Tính đến hết năm 2024, Vương quốc Anh hiện là đối tác xuất khẩu (XK) lớn thứ ba của Việt Nam tại khu vực châu Âu. Trong đó, riêng năm 2024, XK của Việt Nam đạt mức tăng trưởng rất ấn tượng với mức kỷ lục 7,55 tỷ USD và tăng gần 19% so với cùng kỳ của năm trước. Còn trong 9 tháng của năm 2025, tổng trao đổi kim ngạch thương mại giữa hai nước đã đạt 6,9 tỷ USD, tăng 10,4% so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, theo ông Vũ Việt Thành - Chuyên viên chính phụ trách thị trường Vương quốc Anh (Vụ Phát triển Thị trường nước ngoài, Bộ Công Thương), mặc dù Việt Nam có lợi thế từ Hiệp định thương mại tự do (FTA) với Anh nhưng hàng hóa Việt Nam hiện nay mới chỉ chiếm chưa đến 1% thị phần tại địa bàn rộng lớn của Vương quốc Anh.

Trong bối cảnh không chỉ Anh mà hàng loạt các đối tác ở châu Âu, các nước phát triển đặt ra hàng loạt những yêu cầu, quy định tiêu chuẩn hàng rào phi thuế, quan hệ mới thì doanh nghiệp (DN) Việt cần phải chủ động thay đổi, đáp ứng theo các yêu cầu này để khai thác triệt để cơ hội từ FTA.

Tại Tọa đàm “Phát triển bền vững: “Chìa khóa” xây dựng thương hiệu và phát triển thị trường Vương quốc Anh”, tổ chức ngày 27/10/2025, ông Lê Đình Bá - Tham tán, Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Vương quốc Anh thông tin, Anh đang xúc tiến mở rộng FTA với nhiều quốc gia như Ấn Độ - một thị trường rất lớn trên thế giới và có nhiều lợi thế cạnh tranh hơn Việt Nam; hoặc đang đàm phán FTA với Thái Lan - cũng là một đối tác cạnh tranh đáng gờm. Ngoài ra, Anh cũng đang xúc tiến đẩy mạnh FTA với nhiều đối tác khác.

“Tất cả các đối tác mà Anh đang xúc tiến mạnh đều là đối tác cạnh tranh lớn, là điểm mà chúng ta phải hết sức để ý, do đó, phải làm thế nào để trong một thời gian ngắn nhất có thể xâm nhập thị trường Anh tận dụng lợi thế chúng ta đang có hiện nay” - ông Bá lưu ý.

Bà Nguyễn Thị Hồng Vân - Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Sao Thái Dương cho biết: “Tiêu chuẩn của thị trường Anh rất cao và khó tính. Tuy nhiên, chính sự khó tính của tiêu chuẩn thị trường Anh cũng là động lực giúp cho Sao Thái Dương kiện toàn lại hệ thống chất lượng. Nhưng để xây dựng tiêu chuẩn chất lượng của sản phẩm khó 1 thì tiêu chuẩn của người tiêu dùng Anh lại khó 10, bao gồm những yếu tố về phát triển bền vững; nguồn nguyên liệu như thế nào, xuất xứ ra sao và chúng tôi phải nghiên cứu cũng như phải thực hiện rất nhiều tiêu chuẩn khắt khe về phát triển bền vững”.

Tuân thủ quy định về phát triển bền vững

Ông Lê Đình Bá khẳng định, việc tuân thủ các quy định, trong đó có quy định về phát triển bền vững (PTBV), về minh bạch chỗ cung ứng hay những tiêu chuẩn về quyền con người, quyền về môi trường là xu thế không thể đảo ngược. DN Việt khi thâm nhập các thị trường phát triển, trong đó có thị trường Anh phải chú trọng những yêu cầu tiêu chuẩn trong các lĩnh vực này. Trong công tác về hội nhập, về hợp tác thương mại thì những tiêu chuẩn này đã trở thành pháp lý, tức là sẽ trở thành một phần của khuôn khổ hợp tác thương mại song phương của các FTA mà Việt Nam và Vương quốc Anh tham gia.

Ngoài những yếu tố pháp lý, theo ông Thành, những vấn đề liên quan đến PTBV cũng là xu thế, thị hiếu của khách hàng. “Khách hàng của chúng ta, người tiêu dùng của Vương quốc Anh ngày càng trở nên rất chú trọng đến những yếu tố liên quan đến vấn đề PTBV” - ông Thành nói.

Do vậy, DN cần ý thức được những câu chuyện liên quan đến các yếu tố quy định về môi trường, ví dụ các ngành hàng như cà phê, ca cao, cao su, gỗ, dầu cọ... cần chứng minh nguồn gốc nguyên liệu không liên quan đến nạn phá rừng; rồi vấn đề về giảm phát thải carbon cũng là xu thế toàn cầu; vấn đề về chuẩn mực lao động, về minh bạch chuỗi cung ứng cũng là một điểm phải quan tâm trong vấn đề XK sang thị trường Vương quốc Anh.

Từ những kinh nghiệm của Sao Thái Dương, bà Vân chia sẻ với các DN có ý định XK hàng hóa đi Anh. Theo đó, DN phải chuẩn hóa ngay từ đầu hệ thống quản lý chất lượng cũng như sản phẩm của mình để đạt những tiêu chuẩn của Anh, tránh trường hợp xuất hàng đi rồi mà phải làm lại sẽ rất mất thời gian, trong đó bao gồm có cả những tiêu chuẩn về PTBV, về môi trường, về nhân công và nguồn nguyên liệu.

Ông Vũ Việt Thành thì lưu ý, DN phải nắm bắt thông tin thị trường thật kỹ, cần chủ động tìm hiểu về thuế, cần phải tuân thủ các quy định của Anh và theo sát các quy định thay đổi rất nhanh về kiểm dịch SPS, quy tắc xuất xứ... hay những nhãn hàng hóa. “Tất nhiên sẽ có khoảng thời gian giãn cho DN tuân thủ nhưng chúng ta cũng cần theo dõi những thông tin này để tránh rủi ro hàng hóa bị trả lại, vừa mất tiền, mất công, chưa kể, mối quan hệ lâu dài giữa DN và bên nhập khẩu cũng sẽ bị ảnh hưởng” - ông Thành nói.

Nhật Thu