Chiến dịch Tây Nguyên: Chuyện bây giờ mới kể

50 năm sau chiến thắng ấy, những câu chuyện được người trong cuộc kể lại phần nào tái hiện tinh thần anh dũng, kiên cường của quân và dân Tây Nguyên.

Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Đoàn Sinh Hưởng. Ảnh: V.H

Mặc dù đã bước sang tuổi 76, nhưng Trung tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Đoàn Sinh Hưởng-người trực tiếp chỉ huy Đại đội xe tăng 9 (Trung đoàn 273, mũi thọc sâu đánh vào Sở chỉ huy Sư đoàn 23 ngụy tại Buôn Ma Thuột) vẫn còn nhớ như in những giây phút thiêng liêng ấy. Trò chuyện với chúng tôi, ông chia sẻ: “Trận đánh để lại trong tôi nhiều kỷ niệm và những suy ngẫm về nghệ thuật chiến dịch, nghệ thuật sử dụng tăng thiết giáp trong thực hành chiến đấu, nhất là trận tiến công vào thị xã Buôn Ma Thuột, trận then chốt thứ nhất trong Chiến dịch Tây Nguyên, mang mật danh “Chiến dịch 275”.

Theo Trung tướng Đoàn Sinh Hưởng, để chuẩn bị cho Chiến dịch Tây Nguyên, mục tiêu là đánh vào Buôn Ma Thuột, đơn vị ông đang đóng quân ở phía Bắc Tây Nguyên được lệnh bí mật hành quân sang Nam Tây Nguyên. Trong cuộc hành quân băng rừng, vượt suối ấy, ông và đồng đội luôn ghi nhớ sự bao bọc, chở che của người dân Tây Nguyên đối với đơn vị mình. “Chúng tôi hành quân bằng xe tăng, trong khi đó, máy bay trinh sát, máy bay do thám và chiến đấu của địch bay lượn trên bầu trời. Để đảm bảo bí mật, đơn vị hành quân ban đêm, đi qua khu vực nào là phải tiến hành xóa dấu vết tại khu vực đó. Cùng với đó, nhiều người dân thấy bộ đội hành quân cũng giúp đỡ để xóa dấu vết. Rồi người dân Bắc Tây Nguyên tham gia mở đường, truyền tin bộ đội giải phóng sẽ đánh lớn ở Pleiku… Chính điều này đã làm cho địch bị động, bất ngờ khi ta đánh Buôn Ma Thuột”-Trung tướng Đoàn Sinh Hưởng nhớ lại.

Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Đoàn Sinh Hưởng là người đưa ra sáng kiến tăng lượng đạn trong các xe tăng thiết giáp. Sáng kiến này sau đó được Trung đoàn 273 áp dụng trong Chiến dịch Hồ Chí Minh mang lại hiệu suất chiến đấu cao. “Trong mỗi xe tăng thiết giáp, cơ số đạn là 34 viên. Trong khi đó, mục tiêu cần tiêu diệt trong trận đánh này rất nhiều, vừa đánh địch phản công, vừa đánh co cụm, phá lô cốt và chi viện hỏa lực cho bộ binh xung phong. Xuất phát từ đó, tôi đã đưa ra sáng kiến đưa thêm 10 viên đạn vào xe (8 viên buộc phía trên, vòng quanh tháp pháo, 1 viên đạn xuyên cố định dưới sàn và 1 viên đạn nổ sẵn sàng trong nòng pháo). Chính vì thế đã nâng số đạn trong xe từ 34 viên lên 44 viên, đảm bảo bắn không hạn chế. Ngoài ra, tôi còn đề nghị chỉ huy tăng cường thêm cho mỗi xe 1 thùng lựu đạn với 20 quả. Chính những quả lựu đạn này, chúng tôi đã dùng để tiêu diệt địch khi chúng cố gắng bu bám theo xe”-Trung tướng Đoàn Sinh Hưởng kể.

Nhiều người theo dõi các kỷ vật về Chiến thắng Tây Nguyên. Ảnh: V.H

Trò chuyện với chúng tôi, nhiều đồng đội của Trung tướng Đoàn Sinh Hưởng cũng kể về câu chuyện bật đèn pha xe tăng trong chiến đấu. Theo đó, hơn 5 giờ ngày 10-3, khi pháo binh bắn chuyển làn, để xe tăng và bộ binh tiến lên chiếm cửa mở, ông đã hạ lệnh cho hàng chục xe tăng thiết giáp bật đèn, mở hết tốc lực, theo đường trinh sát đánh dấu, húc đổ cây tiến lên. Các loại hỏa lực và ánh đèn pha từ xe tăng chiếu rọi đã làm cho khí thế chiến đấu của quân ta lên cao hơn và quân địch khiếp sợ vì chúng không ngờ xe tăng của ta đã áp sát. Nói về sáng kiến bật đèn xe để uy hiếp tinh thần quân địch, ông Hưởng chia sẻ: “Trước đó, trong trận tấn công cứ điểm Đăk Pét (Kon Tum), tôi cũng đã sử dụng đèn xe và hỏa lực để uy hiếp tinh thần quân địch. Sau đó, đồng chí Đặng Vũ Hiệp-Chính ủy Mặt trận Tây Nguyên có hỏi tôi: Sao trong chỉ huy trận đánh đồng chí không sử dụng mật ngữ? Tôi trả lời: Theo quy định, trong công tác tham mưu, chỉ huy phải dùng mật ngữ. Nhưng trong chỉ huy hành động tác chiến trên chiến trường hết sức mau lẹ, khi địch biết được ý định của ta thì ta đã thực hiện xong hành động”.

Trung tướng Đoàn Sinh Hưởng cho biết thêm: Khi đơn vị hành quân từ Bắc Tây Nguyên sang Buôn Ma Thuột, nhiều máy móc thông tin liên lạc bị ẩm ướt. Vì thế, bộ đội xe tăng đã đưa ra sáng kiến dùng than củi để sấy máy thông tin liên lạc. Việc làm này vừa đảm bảo bí mật, vừa giữ ổn định hệ thống thông tin trong chỉ huy tác chiến.

VĨNH HOÀNG