Chiến lược phát triển kinh tế vùng nhìn từ dự án đường Vành đai 3

Đường Vành đai 3 thúc đẩy kinh tế toàn diện cho vùng

Tuyến đường Vành đai 3 liên quan đến các địa phương gồm: TP Hồ Chí Minh, tỉnh Đồng Nai, Bình Dương và Long An, nếu được các đại biểu Quốc hội khóa XV thông qua trong kỳ họp lần thứ 3 (diễn ra từ ngày 23/5/2022 - 17/6/2022), sẽ giải quyết được hàng loạt vấn đề quan trọng; đó là: Hình thành mạng lưới giao thông huyết mạch của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, thúc đẩy giao thương giữa các tỉnh, thúc đẩy kinh tế toàn diện cho các vùng và là điểm sáng thu hút các nhà đầu tư tới những dự án liền kề Vành đai 3.

Hệ thống vành đai, cao tốc, quốc lộ vùng TP Hồ Chí Minh.

Việc xây dựng tuyến đường cũng có thế rút ngắn thời gian đi lại từ TP Hồ Chí Minh đến các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai, Long An, các tỉnh Tây Nam Bộ tới khu vực phía Bắc và ngược lại.

Ngoài ra, việc hình thành đường Vành đai 3 còn giúp kết nối các khu đô thị vệ tinh, các khu công nghiệp tới vùng cốt lõi của khu vực Đông Nam Bộ; Giúp đẩy mạnh sự phát triển kinh tế, mở ra hướng phát triển đô thị mới của khu vực TP Hồ Chí Minh và các TP vệ tinh; tăng cường cơ hội và khả năng hợp tác đầu tư giữa các tỉnh Đông Nam Bộ. Bên cạnh đó, giúp phân luồng giao thông quá cảnh qua TP Hồ Chí Minh, giảm ách tắc, tai nạn giao thông, nâng cao đời sống xã hội và kinh tế của nhân dân TP Hồ Chí Minh nói riêng và Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam nói chung.

Ông Từ Lương - Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông TP Hồ Chí Minh cho biết, tổng chiều dài của tuyến đường Vành đai 3 khoảng 76,34km. Trong đó, đoạn đi qua TP Hồ Chí Minh khoảng 47,51km (đi qua TP Thủ Đức, huyện Củ Chi, Hóc Môn và Bình Chánh - PV). Đoạn qua tỉnh Đồng Nai khoảng 11,26km (huyện Nhơn Trạch), qua tỉnh Bình Dương khoảng 10,76km (địa bàn các TP Dĩ An, TP Thủ Dầu Một và TP Thuận An) và đoạn đi qua tỉnh Long An khoảng 6,81km (huyện Bến Lức).

Để thực hiện dự án tuyến đường Vành đai 3, có khoảng 3.863 hộ dân bị ảnh hưởng, trong đó khoảng 1.476 hộ dự kiến phải bố trí tái định cư (TĐC). Cụ thể, TP Hồ Chí Minh 741 hộ, tỉnh Đồng Nai 100 hộ, tỉnh Bình Dương 515 hộ và Long An 120 hộ.

Các địa phương đã có phương án sơ bộ tổ chức thực hiện công tác TĐC theo quy định, như: Chuẩn bị các địa điểm, số lượng nền, căn hộ để bố trí TĐC đảm bảo quyền lợi của người dân bị ảnh hưởng. Riêng tỉnh Bình Dương, dự kiến áp dụng chính sách hỗ trợ bằng tiền để người dân tự lo nơi ở mới.

Dự kiến quỹ đất dành cho TĐC tại TP Hồ Chí Minh, với khoảng 741 hộ, sẽ bố trí tại TP Thủ Đức (228 trường hợp), huyện Củ Chi (36 trường hợp), huyện Bình Chánh (452 trường hợp), huyện Hóc Môn (25 trường hợp). TP Hồ Chí Minh đã dự kiến bố trí đủ số lượng nền, căn hộ phục vụ TĐC cho dự án. Tỉnh Đồng Nai bố trí TĐC tại dự án Khu TĐC ở huyện Nhơn Trạch. Tỉnh Long An bố trí TĐC tại dự án Khu TĐC huyện Bến Lức.

Về kinh phí bồi thường, hỗ trợ, TĐC cho người dân với số tiền ước tính sơ bộ khoảng 41.589 tỷ đồng, trong đó TP Hồ Chí Minh 25.610 tỷ đồng, Bình Dương 13.528 tỷ đồng, Đồng Nai 1.284 tỷ đồng, Long An 1.168 tỷ đồng.

Giai đoạn I quy mô 4 làn xe, tốc độ tối đa 80km/giờ

Theo UBND TP Hồ Chí Minh, tổng mức đầu tư của tuyến đường Vành đai 3 khoảng 75.378 tỷ đồng, gồm: Chi phí xây lắp và thiết bị 25.945 tỷ đồng; Chi phí quản lý dự án, tư vấn và chi phí khác 3.113 tỷ đồng; Chi phí dự phòng 4.730 tỷ đồng; Chi phí bồi thường, hỗ trợ, TĐC 41.589 tỷ đồng.

Dự án đường Vành Đai 3 ảnh hưởng tới 3.863 hộ dân, tổng số tiền bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khoảng 41.589 tỷ đồng.

Trong đó, ngân sách Trung ương 38.741 tỷ đồng (TP Hồ Chí Minh: 24.011 tỷ đồng, Đồng Nai: 1.934 tỷ đồng, Bình Dương: 9.640 tỷ đồng; Long An: 3.156 tỷ đồng). Ngân sách địa phương là 36.637 tỷ đồng (TP Hồ Chí Minh: 24.011 tỷ đồng, Đồng Nai 1.934 tỷ đồng, Bình Dương: 9.640 tỷ đồng, Long An: 1.052 tỷ đồng).

Ông Lương Minh Phúc - Giám đốc Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP Hồ Chí Minh cho biết, điểm đầu của dự án (km0+00): Nút giao với đường cao tốc Bến Lức - Long Thành tại km38+500 (theo lý trình đường cao tốc Bến Lức - Long Thành) thuộc huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai. Điểm cuối (km91+64): Nút giao với đường cao tốc Bến Lức - Long Thành tại km0+000 (theo lý trình đường cao tốc Bến Lức - Long Thành) thuộc huyện Bến Lức, tỉnh Long An.

Đối với đoạn từ km28+383 (nút giao Tân Vạn) đến km43+680 (nút giao Bình Chuẩn): Chiều dài khoảng 15,3km (hiện đang khai thác với quy mô 6 làn xe đường đô thị. UBND tỉnh Bình Dương đang cải tạo, nâng cấp và bổ sung các nút giao khác mức (thuộc dự án đầu tư dự án cải tạo hạ tầng giao thông công cộng tỉnh Bình Dương theo quyết định 161/QĐ-TTg ngày 22/1/2020 của Thủ tướng Chính phủ) đáp ứng khai thác 80km/giờ. Do đó chưa đầu tư giai đoạn này.

Cũng theo ông Lương Minh Phúc, về quy mô theo quy hoạch chi tiết đường Vành đai 3 TP Hồ Chí Minh được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại quyết định 1697/QĐ-TTg ngày 28/9/2011, đây là tuyến đường loại A, vận tốc thiết kế 100km/giờ. Đường song hành có quy mô ít nhất 2 làn xe sẽ được đầu tư phân kỳ (không liên tục) tùy theo nhu cầu vận tải, sự phát triển đô thị hai bên.

Còn theo quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại quyết định 1454/QĐ-TTg ngày 1/9/2021, tuyến đường Vành đai 3 được quy hoạch với quy mô 8 làn xe cao tốc.

Trên cơ sở phân tích, đánh giá kỹ về ưu, nhược điểm của từng phương án, trong bối cảnh nguồn lực Nhà nước còn khó khăn, để phù hợp với khả năng cân đối nguồn vốn, bảo đảm hiệu quả đầu tư, UBND TP Hồ Chí Minh kiến nghị đầu tư phân kỳ (giai đoạn 1): Giải phóng mặt bằng theo quy mô mặt cắt ngang giai đoạn hoàn chỉnh; Đầu tư phân kỳ với quy mô phân kỳ 4 làn xe cao tốc hạn chế với bề rộng mặt cắt ngang là 19,75m (tốc độ thiết kế 80km/giờ); Các yếu tố hình học, kỹ thuật khác được thiết kế theo tiêu chuẩn đường cao tốc (tiêu chuẩn TCVN 5729:2012) với tốc độ thiết kế 100km/giờ; Đầu tư xây dựng phần đường song hành hai bên qua đô thị, khu dân cư (bố trí không liên tục) quy mô mỗi bên 2 - 3 làn xe.

Thúc đẩy phát triển đô thị vệ tinh

Theo UBND TP Hồ Chí Minh, tuyến đường Vành đai 3 có vai trò liên kết vùng và kết nối giao thông đô thị nên việc đầu tư tuyến đường này góp phần thúc đẩy phát triển đô thị, công nghiệp, thương mại, dịch vụ khu vực làm phát triển kinh tế - xã hội, kinh tế đô thị, tạo nguồn lực đầu tư phát triển cho tương lai.

Ngoài ra, khi tuyến đường được đưa vào sử dụng sẽ bảo đảm kết nối thế trận khu vực phòng thủ của các địa phương lân cận và TP Hồ Chí Minh, bao gồm: Phát triển đô thị cho các đô thị vệ tinh như Nhơn Trạch (Đồng Nai); TP Thuận An (Bình Dương); Khu đô thị Đức Hòa, Đức Huệ (Long An); Phát triển khu đô thị Tây Bắc Củ Chi, TP Thủ Đức (TP Hồ Chí Minh), và tạo điều kiện phát triển các khu vực nông thôn ở huyện Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh (TP Hồ Chí Minh) và huyện Bến Lức (Long An).

Do đó, đầu tư xây dựng đường Vành Đai 3 là mục tiêu cấp bách. Bởi vì sau hơn 16 năm kể từ thời điểm xây dựng tuyến đường bộ cao tốc đầu tiên vào năm 2004, đến nay cả nước mới có khoảng 1.163km đưa vào khai thác, chưa hoàn thành mục tiêu “đến năm 2020 hoàn thành đưa vào sử dụng khoảng 2.000km đường cao tốc” theo Nghị quyết 13-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI, trong đó tuyến Vành đai Vùng TP Hồ Chí Minh chưa được đầu tư.

Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 được Đại hội XIII của Đảng thông qua đã xác định một trong ba đột phá chiến lược là “Xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, với một số công trình hiện đại, tập trung vào hệ thống giao thông và hạ tầng đô thị lớn”, với mục tiêu “Đến năm 2030, phấn đấu cả nước có khoảng 5.000km đường bộ cao tốc” và “Kết nối đồng bộ hệ thống giao thông với các khu kinh tế, khu công nghiệp, cảng hàng không, cảng biển”.

Do đó, để hoàn thành mục tiêu đề ra, thời gian tới cần tập trung đầu tư xây dựng các công trình trọng điểm, có sức lan tỏa cao, trong đó việc đầu tư hoàn thành dự án quan trọng quốc gia đường Vành đai 3 TP Hồ Chí Minh.

Tân Tiến