Chiến thắng của tình báo Ukraine ảnh hưởng gì đến cục diện chiến trường?

Hai người đàn ông đưa thi thể tướng Igor Kirillov lên xe buýt sau khi ông và phụ tá thiệt mạng trong vụ đánh bom ở Mátxcơva, ngày 17/12. (Ảnh: AP)

Vụ ám sát tướng Igor Kirillov trên đường phố Mátxcơva trong tuần này là kết quả từ nhiều đầu tư của tình báo Ukraine vào việc phát triển các kỹ năng, công nghệ và sự khôn ngoan cần thiết để đạt được thành công sau chiến tuyến. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng đây chỉ là chiến thắng giới hạn.

Các chuyên gia quân sự cho biết vụ ám sát vị tướng 54 tuổi chắc chắn sẽ khiến Điện Kremlin tức giận.

Theo các quan chức và chuyên gia phương Tây, vụ ám sát không giúp cải thiện vị thế của Kiev trong cuộc xung đột với Nga. Trên chiến trường, lực lượng Ukraine tiếp tục mất đi lợi thế trước đối thủ lớn hơn và được trang bị tốt hơn.

Ngày 17/12, tướng Oleksandr Syrsky, chỉ huy lực lượng Ukraine, cho biết giao tranh đang diễn ra dọc theo hơn 1.000km của tiền tuyến, nơi Nga đang triển khai các đợt tấn công lớn ở một số khu vực.

"Tôi nghĩ vụ này sẽ gây tâm lý sợ hãi rằng trong giới tinh hoa rằng (tình báo Ukraine) có thể tìm thấy họ ở bất kỳ đâu và họ không thể an toàn. Nhưng tôi không nghĩ rằng (vụ này) thực sự sẽ ảnh hưởng đến khả năng chiến đấu của họ", Douglas London, người từng là trưởng trạm CIA 3 lần trước khi nghỉ hưu năm 2019, nói về vụ ám sát.

Trên chiến trường, tình hình chưa bao giờ tuyệt vọng như vậy đối với quân đội Ukraine kể từ khi cuộc xung đột nổ ra. Các lực lượng Nga đã tiến vào vùng ngoại ô của Pokrovsk, một trung tâm vận tải đường sắt quan trọng của khu vực, và đang ngấp nghé tiến vào hai thành phố lớn Kramatorsk và Sloviansk, tất cả đều thuộc vùng Donetsk. Tình hình ở đó tồi tệ đến mức chính quyền đã ra lệnh sơ tán hơn 300.000 cư dân đang sống trong khu vực.

Đồng thời, cùng với lực lượng tăng cường từ Triều Tiên, quân đội Nga đã phát động chiến dịch phản công nhằm đẩy quân Ukraine ra khỏi nơi mà họ chiếm đóng ở tỉnh Kursk.

Với những khó khăn chồng chất đối với Ukraine trên chiến trường, những vụ ám sát và hoạt động bí mật khác như phá hoại có thể nằm trong số ít công cụ hữu ích của Ukraine, các quan chức và chuyên gia phương Tây nhận định.

Đó là những kỹ năng mà người Ukraine đã mài giũa trong nhiều năm. Trước khi chiến dịch quân sự đặc biệt nổ ra vào tháng 2/2022, Ukraine và Nga đã tham gia vào một cuộc chiến ngầm với nhiều vụ ám sát ăn miếng trả miếng.

Nhiều nhân vật cấp cao của Nga đã thiệt mạng vì bị đánh bom xe hoặc những cách khác.

Trong một vụ nổi tiếng, các đặc vụ Ukraine đã kết nối cò súng từ xa với bệ phóng tên lửa vác vai nhắm vào văn phòng của một chỉ huy quân nổi dậy được Nga hậu thuẫn và sát hại ông khi vừa bước vào tầm ngắm.

Quả bom ám sát tướng Kirillov một lần nữa cho thấy mức độ tinh vi tương tự. Nó được gắn vào chiếc xe tay ga đặt cạnh tòa nhà dân cư và phát nổ, dường như bằng điều khiển từ xa, khi vị tướng rời khỏi tòa nhà vào sáng sớm 17/12, khiến ông và phụ tá thiệt mạng.

Camera được lắp trong chiếc ô tô đỗ bên kia đường giúp các đặc vụ Ukraine quan sát hiện trường và biết khi nào vị tướng xuất hiện. Dù đã xảy ra một số vụ ám sát ở Nga kể từ khi cuộc xung đột nổ ra, nhưng chưa bao giờ một lãnh đạo quân sự cấp cao bị ám sát ở xa chiến trường như vậy. Cơ quan tình báo trong nước của Ukraine (SBU) đã nhận trách nhiệm về vụ này.

Vai trò của CIA

Đối với ông Valentyn Nalyvaichenko, vụ ám sát lần này là đỉnh điểm của công việc mà ông bắt đầu từ khi trở thành lãnh đạo của SBU năm 2014. Dưới sự lãnh đạo của ông, cơ quan này bắt đầu thanh trừng các sĩ quan được cho là có cảm tình với Nga và nhận các sĩ quan trẻ sinh ra sau khi Ukraine độc lập năm 1991.

Ông Nalyvaichenko, cùng với trợ lý lâu năm - tướng Valeriy Kondratiuk, đã thành lập một đơn vị bán quân sự mới được gọi là Tổng cục thứ năm, đơn vị được CIA đào tạo để tiến hành các hoạt động bí mật sau chiến tuyến.

Dù các quan chức Mỹ khẳng định họ không bao giờ có ý định sử dụng chương trình đào tạo vào các vụ ám sát, nhưng Tổng cục thứ năm đã đóng vai trò lãnh đạo trong các hoạt động như vậy.

"Chúng tôi đã đầu tư rất nhiều nguồn lực và thời gian. Tôi rất vui vì nó hiệu quả và tất cả những nỗ lực này đang bắt đầu mang lại kết quả", ông Nalyvaichenko cho biết trong một cuộc phỏng vấn.

SBU và cơ quan tình báo quân sự HUR đều liên quan đến một số vụ ám sát trên đất Nga và vùng lãnh thổ ở Ukraine mà Nga kiểm soát. Giới chức Mỹ tin rằng các cơ quan an ninh Ukraine đứng sau vụ ám sát bà Daria Dugina - con gái của nhà tư tưởng nổi tiếng của Nga – năm 2022.

Và tháng trước, SBU nhận trách nhiệm thực hiện vụ ám sát ông Valery Trankovsky, một sĩ quan hải quân cấp cao của Nga, người mà Ukraine cho rằng đã ra lệnh triển khai các cuộc tấn công bằng tên lửa vào Ukraine.

Bình Giang

Theo NYT