Chiến thuật dầu mỏ của ông Trump khiến Trung Quốc phải dè chừng
Hôm thứ Ba 24/6, Tổng thống Donald Trump cho biết Trung Quốc có thể tiếp tục mua dầu của Iran sau khi Israel và Iran đồng ý ngừng bắn, một động thái mà Nhà Trắng làm rõ là điều đó không có nghĩa là Hoa Kỳ sẽ nới lỏng lệnh trừng phạt.
Tàu chở dầu thô ở Chu Sơn
"Trung Quốc hiện có thể tiếp tục mua dầu từ Iran. Hy vọng họ cũng sẽ mua nhiều từ Hoa Kỳ", ông Trump cho biết trong bài đăng trên Truth Social, chỉ vài ngày sau khi ông ra lệnh cho Hoa Kỳ ném bom ba địa điểm hạt nhân của Iran.
Ông Trump muốn lưu ý rằng cho đến nay Iran chưa có nỗ lực nào nhằm đóng cửa eo biển Hormuz đối với tàu chở dầu, vì việc đóng cửa sẽ rất khó khăn đối với Trung Quốc - quốc gia nhập khẩu dầu thô Iran lớn nhất thế giới, một quan chức cấp cao của Nhà Trắng nói với Reuters.
"Tổng thống tiếp tục kêu gọi Trung Quốc và tất cả các nước để nhập khẩu dầu của Hoa Kỳ, thay vì nhập khẩu dầu của Iran, vi phạm lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ", vị quan chức này cho biết.
Sau thông báo ngừng bắn, bình luận của ông Trump về Trung Quốc là một tín hiệu tiêu cực khác đối với giá dầu, khiến giá dầu giảm gần 6%.
Bất kỳ sự nới lỏng lệnh trừng phạt nào đối với Iran cũng sẽ phản ánh mức độ thay đổi chính sách của Hoa Kỳ. Ông Trump tuyên bố vào tháng 2 rằng ông sẽ tái áp đặt sức ép tối đa lên Iran, nhằm mục đích đưa xuất khẩu dầu của nước này về mức 0, vì chương trình hạt nhân của nước này và vì Iran tài trợ cho các chiến binh trên khắp Trung Đông.
Ông Trump đã áp đặt hàng loạt lệnh trừng phạt liên quan đến Iran đối với một số nhà máy lọc dầu "teapot" và nhà điều hành cảng biển của Trung Quốc vì mua dầu của Iran.
Scott Modell, cựu sĩ quan CIA, hiện là Giám đốc điều hành của Rapidan Energy Group, cho biết: "Việc Tổng thống Trump bật đèn xanh cho Trung Quốc tiếp tục mua dầu của Iran phản ánh thái độ thực thi lệnh trừng phạt lỏng lẻo".
Ngoài việc không thực thi lệnh trừng phạt, ông Trump có thể đình chỉ hoặc miễn trừ các lệnh trừng phạt được áp dụng theo lệnh hành pháp, hoặc theo thẩm quyền mà Tổng thống được trao trong các luật do Quốc hội thông qua.
Ông Modell cho biết ông Trump có thể sẽ không từ bỏ các lệnh trừng phạt trước các vòng đàm phán hạt nhân sắp tới giữa Hoa Kỳ và Iran. Các lệnh trừng phạt này tạo ra đòn bẩy khi Tehran yêu cầu bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải bao gồm việc dỡ bỏ chúng vĩnh viễn.
Jeremy Paner, đối tác tại công ty luật Hughes Hubbard & Reed, cho biết nếu ông Trump quyết định đình chỉ lệnh trừng phạt liên quan đến dầu mỏ của Iran, sẽ cần rất nhiều nỗ lực phối hợp giữa các cơ quan.
Bộ Tài chính sẽ phải cấp giấy phép và Bộ Ngoại giao sẽ phải cấp giấy miễn trừ, và yêu cầu phải thông báo cho Quốc hội.
Từ lâu, Trung Quốc đã phản đối cái mà họ gọi là "việc lạm dụng các lệnh trừng phạt đơn phương bất hợp pháp" của Washington. Việc Trung Quốc và các nước tiêu thụ dầu khác mua nhiều dầu của Iran có thể khiến đồng minh của Hoa Kỳ là Ả Rập Xê Út - nước xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới, không hài lòng.
Tuy nhiên, tác động từ lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đối với hoạt động xuất khẩu của Iran đã bị hạn chế, kể từ chính quyền đầu tiên của ông Trump.
