Chính phủ đề nghị tiếp tục miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đến hết năm 2030

Quang cảnh Phiên họp. Ảnh: VPQH

Sáng 15/4, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 44, UBTVQH cho ý kiến về Dự thảo Nghị quyết về kéo dài thời hạn miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp được quy định tại Nghị quyết số 55/2010/QH12 của Quốc hội về miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị quyết số 28/2016/QH14 và Nghị quyết số 107/2020/QH14. Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Doãn Anh Thơ tham dự phiên họp.

Số thuế được miễn khoảng 7.500 tỷ đồng/năm

Trình bày Tờ trình Dự án Nghị quyết, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, đánh giá chính sách thuế sử dụng đất nông nghiệp qua hơn 30 năm thực hiện cho thấy đến nay có những quy định không còn phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội hiện nay như cách xác định thuế lạc hậu, giá trị thu được thấp (thuế được tính bằng thóc, thu bằng tiền) và phần lớn các nội dung hiện không còn được áp dụng trên thực tế do thi hành chính sách miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp cho toàn bộ diện tích đến hết ngày 31/12/2025.

Chính sách thuế sử dụng đất nông nghiệp mặc dù được ban hành từ năm 1993 nhưng thực tế, từ năm 2001 đến nay, chính sách này chỉ thay đổi về quy định ưu đãi thuế (miễn, giảm) nhằm thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước trong việc khuyến khích phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Việc miễn thuế thời gian qua chưa gặp vướng mắc phát sinh.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình của Chính phủ. Ảnh: VPQH

Do đó, để tiếp tục thực hiện kết quả đạt được của việc miễn thuế SDĐNN, phù hợp với định hướng của Đảng và Nhà nước về nông nghiệp, nông dân và nông thôn; tiếp tục khuyến khích tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; góp phần chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp, nông thôn theo hướng công nghiệp hóa - hiện đại hóa, Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết của Quốc hội để kéo dài thời gian thực hiện miễn thuế SDĐNN theo quy định tại Nghị quyết số 55/2010/QH12, Nghị quyết số 28/2016/QH14 và Nghị quyết số 107/2020/QH15 đến hết ngày 31/12/2030.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, việc tiếp tục miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đến hết năm 2030 sẽ không làm giảm thu do đây là chính sách đang được thực hiện trên thực tế. Với đề xuất kéo dài thời gian miễn thuế như quy định hiện hành đến hết ngày 31/12/2030 thì số thuế được miễn khoảng 7.500 tỷ đồng/năm.

Đây sẽ tiếp tục là hình thức hỗ trợ trực tiếp tới người nông dân, là nguồn đầu tư tài chính trực tiếp cho khu vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn để đầu tư, mở rộng quy mô sản xuất nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, qua đó giúp tạo công ăn việc làm cho người nông dân, cải thiện cuộc sống, gắn bó với hoạt động sản xuất nông nghiệp, góp phần khuyến khích đầu tư, thúc đẩy kinh tế nông nghiệp phát triển bền vững - Bộ trưởng Bộ Tài chính nêu rõ.

Thiết kế chính sách miễn giảm thuế như một công cụ thúc đẩy sử dụng đất, tránh lãng phí

Thẩm tra Dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, Thường trực Ủy ban thống nhất với đề nghị của Chính phủ về việc trình Quốc hội xem xét, quyết định về Nghị quyết của Quốc hội để kéo dài thời gian thực hiện miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đến hết ngày 31/12/2030.

Việc thực hiện miễn thuế SDĐNN có ý nghĩa quan trọng, thể hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong việc hỗ trợ, khuyến khích phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn và trên thực tế không gặp khó khăn, vướng mắc.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày Báo cáo thẩm tra. Ảnh: VPQH

Bên cạnh đó, trong giai đoạn vừa qua, ngày càng có nhiều doanh nghiệp, tập đoàn lớn chú trọng đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, phát triển sản xuất các sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao. Ngoài việc đầu tư quy mô lớn, sử dụng nhiều lao động tại các vùng kinh tế có điều kiện khó khăn, các doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế đã tăng cường áp dụng khoa học công nghệ và nâng cao hiệu quả quản lý chất lượng sản phẩm nông nghiệp. Vì vậy, để bảo đảm tính ổn định của chính sách, Thường trực Ủy ban KTTC nhất trí với nội dung Dự thảo Nghị quyết như đề nghị của Chính phủ.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, việc miễn thuế SDĐNN một cách đại trà không tạo ra động lực cho việc sử dụng đất hiệu quả, tích tụ đất cho sản xuất nông nghiệp theo quy mô lớn và việc miễn thuế SDĐNN thời gian vừa qua cũng có phần dẫn đến tình trạng SDĐNN còn lãng phí, để hoang hóa.

Do đó, các ý kiến đề nghị rà soát, đánh giá thực trạng sử dụng đất nông nghiệp để có thể thiết kế chính sách miễn giảm thuế SDĐNN như một công cụ thúc đẩy hiệu quả sử dụng đất, tránh lãng phí nguồn lực đất nông nghiệp. Theo đó, chỉ miễn thuế SDĐNN đối với trường hợp sử dụng đất đúng vào mục đích sản xuất nông nghiệp để khuyến khích người dân, doanh nghiệp sử dụng đất đúng mục đích, tiết kiệm, hiệu quả; loại trừ các trường hợp miễn thuế đối với đất bỏ hoang, không sản xuất trong thời gian dài, đất sử dụng sai mục đích hoặc không có giấy tờ hợp lệ,... để tránh tình trạng đất bị bỏ hoang, gây lãng phí nguồn lực hoặc sử dụng sai mục đích.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, UBTVQH thống nhất trình Quốc hội xem xét kéo dài thời gian thực hiện chính sách miễn thuế SDĐNN theo đề nghị của Chính phủ tại Kỳ họp thứ 9.

Qua ý kiến thảo luận tại Phiên họp và ý kiến của cơ quan thẩm tra, UBTVQH đề nghị Chính phủ bổ sung đánh giá định kỳ hiệu quả của chính sách miễn thuế SDĐNN trong thời gian qua ảnh hưởng tới phát triển kinh tế nông nghiệp, đời sống người nông dân và hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp. Đồng thời, có giải pháp thiết thực để nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng đất nông nghiệp, không để xảy ra tình trạng hoang hóa, lãng phí nguồn lực đất đai.

UBTVQH cũng đề nghị Chính phủ đánh giá, tổng kết, đánh giá chính sách miễn thuế SDĐNN trong thời gian dài vừa qua; cùng với tổng kết, đánh giá Luật Thuế SDĐNN bảo đảm phù hợp với bối cảnh chung thống nhất với hệ thống chính sách thuế, chính sách về đất đai; cần thiết thì đề xuất sửa đổi Luật Thuế SDĐNN cho phù hợp với yêu cầu và thực tiễn quản lý trong giai đoạn mới.

Đ. KHOA