Chính phủ 'muốn' thu ngân sách nhà nước năm 2026 đạt trên 2,5 triệu tỷ đồng

Báo cáo về dự toán ngân sách nhà nước, phân bổ ngân sách Trung ương, kế hoạch đầu tư công năm 2026 và giai đoạn 5 năm 2026 – 2030, Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc cho hay, thu ngân sách nhà nước 9 tháng năm 2025 đạt khoảng 96,7% dự toán. Ước cả năm đạt khoảng 2.388,8 nghìn tỷ đồng, tăng 16,9% so thực hiện năm 2024, tăng 21,5% so dự toán giao. Chính phủ sẽ tiếp tục phấn đấu thực hiện vượt 25% so dự toán.

Chi ngân sách nhà nước 9 tháng đạt khoảng 63,1% dự toán. Ước cả năm đạt dự toán, phấn đấu giải ngân 100% kế hoạch đầu tư công; đã bổ sung khoảng 116 nghìn tỷ đồng thực hiện các chế độ, chính sách cho người nghỉ việc do sắp xếp tổ chức bộ máy theo các Nghị định số 178/2024/NĐ-CP và Nghị định số 67/2025/NĐ-CP; dành đủ 3% tổng chi ngân sách nhà nước cho Nghị quyết 57-NQ/TW; cơ bản hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát; đã bố trí 10 nghìn tỷ đồng từ nguồn tăng thu ngân sách Trung ương năm 2025 và chủ động tiết kiệm chi để xây dựng các trường nội trú liên cấp ở vùng sâu, vùng xa, biên giới trong năm 2025;...

Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc.

Về bội chi ngân sách nhà nước ước cả năm khoảng 3,6% GDP, thấp hơn dự toán (3,8%GDP).

Về dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương, kế hoạch đầu tư công năm 2026, theo Phó thủ tướng, thu ngân sách nhà nước đạt khoảng 2.529,4 nghìn tỷ đồng, tăng 5,9% so với ước thực hiện năm 2025. Trong đó, thu nội địa từ sản xuất, kinh doanh tăng 11,1% và thu từ hoạt động xuất nhập khẩu tăng 6% (tính cùng mặt bằng điều chỉnh chính sách các tháng cuối năm 2025), là mức phấn đấu cao hơn các năm gần đây.

Bội chi ngân sách nhà nước là 605,8 nghìn tỷ đồng, tương đương 4,2% GDP. Trong đó, bội chi ngân sách Trung ương là 583,7 nghìn tỷ đồng, bằng 4% GDP và bội chi ngân sách địa phương là 22,1 nghìn tỷ đồng, bằng 0,2% GDP

Chi ngân sách nhà nước khoảng 3.159,1 nghìn tỷ đồng. Dự kiến phân bổ theo nguyên tắc ưu tiên chi đầu tư phát triển phục vụ mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số; ưu tiên thực hiện các kết luận của Bộ Chính trị (trong đó bố trí đủ 3% tổng chi ngân sách nhà nước cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; đảm bảo thực hiện các đột phát phát triển giáo dục, các chính sách khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe nhân dân; xây dựng và thi hành pháp luật...); ưu tiên các nhiệm vụ chính trị, tổ chức Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 14, bầu cử Quốc hội và Đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ mới, quốc phòng, an ninh, an sinh xã hội, các nhiệm vụ quan trọng cần thiết.

Trong đó, chi đầu tư phát triển khoảng 1.120,2 nghìn tỷ đồng, bằng 35,5% tổng chi ngân sách nhà nước, gồm: 430 nghìn tỷ đồng đầu tư công của ngân sách Trung ương (trong đó, dự kiến: các CTMTQG là 25 nghìn tỷ đồng, các dự án thực hiện NQ 57-NQ/TW là 20 nghìn tỷ đồng, còn lại bố trí cho các dự án chuyển tiếp đã bố trí NSTW trong giai đoạn 2021-2025; nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư, nhiệm vụ quy hoạch; các nhiệm vụ, đề án, dự án, công trình quan trọng giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn đến năm 2045 thuộc dự thảo văn kiện trình Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV.); 40 nghìn tỷ đồng chi đầu tư phát triển khác của ngân sách Trung ương (như: xử lý bù giá dự án Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn, các nhiệm vụ hỗ trợ đầu tư, bổ sung vốn điều lệ một số ngân hàng) và 650,2 nghìn tỷ đồng chi đầu tư phát triển của ngân sách địa phương.

Chi thường xuyên khoảng 1.808,9 nghìn tỷ đồng, bằng 57,3% tổng chi ngân sách nhà nước; chi dự trữ quốc gia là 1,95 nghìn tỷ đồng; chi trả nợ lãi khoảng 121,1 nghìn tỷ đồng; chi viện trợ là 6,3 nghìn tỷ đồng; dự phòng ngân sách nhà nước khoảng 100,4 nghìn tỷ đồng, chủ động cho các tình huống đột xuất, cấp bách phát sinh trong năm.

Về dự toán ngân sách nhà nước, phân bổ ngân sách Trung ương năm 2026, thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính nêu rõ, năm 2026 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng là điểm khởi đầu, tạo đà cho giai đoạn phát triển mới, là năm đầu tiên thực hiện các kế hoạch 5 năm giai đoạn 2026-2030 với những yêu cầu về phát triển kinh tế-xã hội ở mức cao so với giai đoạn trước. Việc xây dựng dự toán thu, chi, bội chi ngân sách nhà nước, nợ công được xây dựng gắn với mục tiêu tăng trưởng hai con số nên có nhiều thách thức. Vì vậy, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ rà soát kỹ khả năng thu năm 2025-2026 để làm căn cứ xây dựng dự toán ngân sách nhà nước năm 2026 tích cực, sát với thực tế, phù hợp với mục tiêu tăng trưởng kinh tế ở mức hai con số.

Về chi ngân sách nhà nước, Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhận định, cơ cấu chi ngân sách nhà nước đã được bố trí ở mức hợp lý hơn theo hướng chú trọng bố trí tăng chi đầu tư phát triển và bảo đảm thực hiện các nhiệm vụ an sinh xã hội, chi cho con người. Tuy nhiên, qua thẩm tra, Ủy ban Kinh tế và Tài chính lưu ý cần tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính, ngân sách nhà nước, kiểm soát chặt chẽ bội chi, nợ công; đẩy nhanh tiến độ giải ngân, siết chặt kỷ luật, kỷ cương gắn với trách nhiệm của người đứng đầu với kết quả giải ngân vốn đầu tư công.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nhấn mạnh, qua thẩm tra cơ bản nhất trí trình Quốc hội xem xét quyết định đối với các kiến nghị của Chính phủ, trong đó có một số nội dung như sử dụng tăng thu, tiết kiệm chi để thực hiện xây dựng trường nội trú, bán trú cho học sinh phổ thông vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo và trường hợp không sử dụng hết cho phép chuyển nguồn sang năm 2026 để tiếp tục thực hiện; dành nguồn để thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia…

Hải Nam