Chính phủ sẽ quy định cụ thể việc xây dựng bảng giá, hệ số điều chỉnh giá đất
Bộ trưởng Trần Đức Thắng cho biết, việc áp dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất là giải pháp minh bạch hóa và đẩy nhanh tiến độ định giá, khắc phục được những tồn tại, vướng mắc đang xảy ra hiện nay.
Chiều 1/12, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai.
Công khai bảng giá đất và hệ số K sẽ tăng tính minh bạch
Tham gia góp ý kiến về bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất, ĐBQH Dương Khắc Mai (đoàn Lâm Đồng) cho rằng công tác định giá đất theo Luật Đất đai rất phức tạp vì mỗi khi giao đất, cho thuê đất, tính tiền sử dụng đất cho một dự án đều phải định giá đất cụ thể qua hội đồng thẩm định giá hoặc thuê tư vấn, dẫn đến thời gian kéo dài thường 6 - 12 tháng hoặc lâu hơn, gây ách tắc về mặt thủ tục.
ĐBQH Dương Khắc Mai (Ảnh: Phạm Thắng).
Dự thảo Nghị quyết định hướng áp dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh cho hầu hết các trường hợp tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền bồi thường thay vì định giá cụ thể nhằm khắc phục những hạn chế nêu trên.
Do đó, đại biểu đồng tình với chủ trương dùng bảng giá đất và hệ số để đơn giản hóa, tránh kéo dài thời gian.
Song theo đại biểu, cần nhìn nhận thực tế, mặt bằng giá đất ở một số khu vực mới, dự án quy mô lớn có thể chưa được phản ánh trong bảng giá đất do dữ liệu hạn chế.
Ông đề xuất bổ sung quy định trường hợp vẫn phải định giá đất cụ thể với dự án trên 100 hecta hoặc dự án ở khu vực chưa có bảng giá đất phù hợp.
Bên cạnh đó, cũng nên xem xét tới trường hợp giá đất biến động đột biến mà chưa kịp thời phản ánh dù đã được cập nhật hàng năm. Nên giao Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyền quyết định giá đất cụ thể trong những trường hợp đặc thù để đảm bảo sát với thực tế.
Song song đó, khuyến khích các tỉnh sớm hoàn thiện bảng giá đất hàng năm, phủ kín các vùng định giá.
ĐBQH Cầm Hà Chung (Ảnh: Phạm Thắng).
Tham gia ý kiến về tài chính đất đai, bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất, ĐBQH Cầm Hà Chung (đoàn Phú Thọ) cho biết đây là nội dung có tác động sâu rộng nhất và cần được thiết kế chặt chẽ nhất.
Dự thảo chuyển từ cơ chế xác định giá đất cụ thể sang áp dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất (hệ số K).
Đại biểu Chung nhất trí với chủ trương này bởi cơ chế giá đất cụ thể trong nhiều năm qua bộc lộ nhiều hạn chế như: kéo dài thời gian, nhất là thời gian thẩm định; phụ thuộc vào năng lực của từng hội đồng, tiềm ẩn nguy cơ "xin- cho"; tạo ra tình trạng hai giá đất: giá bồi thường thấp, giá chuyển nhượng cao diễn ra phổ biến ở nhiều địa phương, làm giảm niềm tin của người dân và ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường đầu tư.
Bảng giá đất và hệ số K áp dụng theo chu kỳ giúp tạo sự ổn định trung hạn, là cơ sở quan trọng cho lập kế hoạch đầu tư công, quản lý ngân sách và dự báo thị trường.
Hệ số K cho phép điều chỉnh giá đất theo năm, khu vực, vị trí, tạo tính linh hoạt cần thiết để bám sát biến động thực tế.
"Cơ chế này sẽ giảm mạnh nhu cầu phải xác định giá đất cụ thể, nhờ đó rút ngắn thủ tục hành chính, giảm chi phí thuê tư vấn và áp lực lên hội đồng thẩm định giá. Đồng thời, việc công bố công khai bảng giá đất và hệ số K sẽ tăng tính minh bạch, hạn chế không gian can thiệp tùy tiện", ông Chung nói.
Song theo đại biểu đoàn Phú Thọ, nếu việc xây dựng bảng giá đất và hệ số K không dựa trên dữ liệu đầy đủ, minh bạch thì rất dễ dẫn đến bảng giá đất mới của nhiều địa phương dự kiến sẽ tăng cao.
Nếu hệ số K tiếp tục được áp dụng ở mức lớn sẽ tạo cú sốc tài chính cho người dân và doanh nghiệp... Cùng với đó, chất lượng dữ liệu làm cơ sở xây dựng bảng giá và hệ số K ở nhiều địa phương còn hạn chế, giao dịch kê khai thấp, dữ liệu phân mảnh, thiếu cập nhật. Nếu không cải thiện dữ liệu, bảng giá và hệ số K sẽ không sát thị trường, thậm chí là chồng chất thêm bất cập.
Vì vậy, đại biểu kiến nghị, tách bạch rõ ràng giá gốc trong bảng giá đất và giá điều chỉnh thông qua hệ số K; quy định khung trần đối với hệ số K, tránh tình trạng mỗi nơi áp dụng một mức điều chỉnh khác nhau, gây chênh lệch lớn và tạo tâm lý bất an cho người dân;
Bắt buộc phải công khai dữ liệu đầu vào, phương pháp xây dựng bảng giá, hồ sơ tư vấn để xã hội giám sát; có lộ trình điều chỉnh có kiểm soát, đặc biệt đối với hộ nghèo, người yếu thế và các trường hợp đã nộp hồ sơ trước thời điểm bảng giá đất mới có hiệu lực.
Xử lý những trường hợp xác định giá đất còn dở dang
Cuối phiên thảo luận, giải trình làm rõ ý kiến các ĐBQH nêu về tài chính, đất đai và giá đất, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết, vấn đề được đại biểu quan tâm nhiều nhất là tính chính xác của bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất.
Một số ý kiến đề nghị việc định giá đất đề nghị việc định giá đất phải bảo đảm sát giá thị trường, cập nhật hệ số điều chỉnh thường xuyên để tránh thiệt thòi cho người dân, hạn chế khiếu kiện.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng (Ảnh: Phạm Thắng).
Một số ý kiến đề nghị nâng cao vai trò của Nhà nước trong việc quyết định giá đất. Ngoài ra các đại biểu cũng đề nghị quan tâm xử lý chuyển tiếp đối với các trường hợp chưa được xác định xong giá đất khi nghị quyết này có hiệu lực thi hành.
"Cơ quan chủ trì soạn thảo cho rằng, việc áp dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất là giải pháp minh bạch hóa và đẩy nhanh tiến độ định giá, khắc phục được những tồn tại, vướng mắc đang xảy ra hiện nay, đảm bảo Nhà nước quyết định giá đất theo tinh thần của Nghị quyết 18. Chính phủ sẽ quy định cụ thể việc xây dựng bảng giá, hệ số điều chỉnh giá đất, việc tính chi phí hạ tầng được trừ trong Nghị định để đảm bảo công bằng và dễ thực hiện", Bộ trưởng làm rõ ý kiến các ĐBQH quan tâm.
Ngoài ra, Bộ trưởng cho hay dự thảo Nghị quyết đã xử lý những trường hợp xác định giá đất còn dở dang tại thời điểm Nghị quyết có hiệu lực thi hành.
