Chính quyền Mỹ chạy đua chi tiền cho năng lượng sạch trước thềm cuộc bầu cử

Tổng thống Joe Biden phát biểu tại Công viên Rừng Prince William vào Ngày Trái đất, tại Triangle. Ông Biden công bố khoản tài trợ liên bang trị giá 7 tỷ đô la để cung cấp các dự án năng lượng mặt trời dân dụng phục vụ cộng đồng có thu nhập thấp và trung bình, đồng thời mở rộng chương trình đào tạo việc làm xanh của American Climate Corps. Ảnh: Manuel Balce Ceneta/AP

Tổng thống Biden muốn thiết lập di sản cho hành động vì khí hậu, bao gồm việc đưa ra một lộ trình để giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính của quốc gia. Cựu Tổng thống Donald Trump đã cam kết sẽ hủy bỏ các khoản tiền chưa chi trong dự luật chăm sóc sức khỏe và khí hậu mang tính bước ngoặt của chính quyền Biden, và dừng phát triển điện gió ngoài khơi nếu ông trở lại Nhà Trắng vào tháng 1 tới.

Bộ trưởng Năng lượng Jennifer Granholm nói với The Associated Press vào thứ Sáu rằng, sẽ là “hành vi sai trái về mặt chính trị” nếu hủy bỏ các ưu đãi về năng lượng sạch đang mang lại lợi ích cho mọi khu vực của Mỹ, với hầu hết các khoản đầu tư đang hướng đến các quận có mức lương trung bình hàng tuần và tỷ lệ tốt nghiệp đại học dưới mức trung bình.

“Phần lớn các khoản đầu tư đang đến với những khu vực của Mỹ từng cảm thấy bị bỏ lại phía sau. Điều này đang mang lại cơ hội cho họ”, bà nói. “Tại sao chúng ta lại lấy đi cơ hội đó? Và tại sao lại ngăn cản các quận, thành phố, người dân và các gia đình có được những công việc tương lai trong các ngành công nghiệp như năng lượng sạch mà giới trẻ rất hào hứng tham gia?”, bà hỏi.

Dù vậy, Bộ trưởng Granholm cho biết bà đang chạy đua để cam kết tài trợ và ký kết hợp đồng.

Phó Tổng thống Kamala Harris, người đã trở thành ứng cử viên của đảng Dân chủ sau khi ông Biden rút lui khỏi cuộc đua vào mùa hè này, đã tuyên bố sẽ theo đuổi chương trình nghị sự về khí hậu tương tự như của ông Biden, tập trung vào việc giảm phát thải, triển khai năng lượng tái tạo và tạo ra việc làm trong lĩnh vực năng lượng sạch.

Những thông báo về các khoản tài trợ lớn về môi trường và phê duyệt dự án đã được đẩy nhanh trong những tháng gần đây khi Phó Chánh văn phòng Nhà Trắng Natalie Quillian cho biết ông Biden đang “chạy nước rút” và thực hiện các lời hứa thúc đẩy năng lượng sạch, cũng như làm chậm quá trình biến đổi khí hậu.

Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) đã tạo ra 20 tỷ USD từ một “ngân hàng xanh” liên bang vào mùa hè này cho các dự án năng lượng sạch như máy bơm nhiệt dân dụng, trạm sạc xe điện và trung tâm làm mát cộng đồng.

Cục Quản lý Năng lượng Đại dương đã phê duyệt trang trại gió ngoài khơi lớn thứ 10 của quốc gia, Dự án Điện gió ngoài khơi Maryland, vào tháng 9, đạt được nửa chặng đường trong mục tiêu 30 gigawatt điện gió ngoài khơi của ông Biden vào năm 2030. Vào ngày 1/10, cơ quan này đã phê duyệt một dự án trang trại gió ngoài khơi khác ở New Jersey.

Chỉ trong tháng vừa qua, Bộ Năng lượng đã đưa ra 6 thông báo về các dự án trị giá từ hàng tỷ đô la trở lên, bao gồm hơn 3 tỷ USD cho các dự án sản xuất pin và khoản vay 1,5 tỷ USD để khởi động lại một nhà máy điện hạt nhân ở Michigan. Và chỉ mới tuần trước, Tổng thống Biden đã đặt ra thời hạn 10 năm để các thành phố thay thế đường ống dẫn nước bị nhiễm chì, với 2,6 tỷ USD từ EPA để hỗ trợ các cộng đồng tuân thủ.

Bên cạnh luật khí hậu, chính thức được gọi là Đạo luật Giảm lạm phát, ông Biden đang tìm cách chi hàng tỷ USD cho các dự án được phê duyệt theo luật cơ sở hạ tầng lưỡng đảng vào năm 2021 và Đạo luật CHIPS và Khoa học năm 2022. Luật cơ sở hạ tầng trị giá 1 nghìn tỷ USD bao gồm tiền mặt cho đường sá, cầu cống, cảng biển và nhiều thứ khác, trong khi luật CHIPS nhằm mục đích tái tạo ngành chip máy tính tại Mỹ thông qua hàng chục tỷ USD hỗ trợ của Chính phủ.

Các chuyên gia năng lượng cho biết không có gì ngạc nhiên khi có nhiều thông báo dồn dập như vậy. “Tôi chắc chắn rằng viễn cảnh thay đổi tại Nhà Trắng và sự thay đổi lãnh đạo cơ quan đang tạo ra cảm giác cấp bách hơn trong việc khởi động và triển khai các chương trình này”, Trevor Houser, đối tác tại công ty nghiên cứu Rhodium Group, cho biết.

Matt Lockwood, Phó Chủ tịch phụ trách các khu vực và tài khoản thị trường chiến lược tại DNV, cho biết có áp lực không thể phủ nhận trong việc đảm bảo càng nhiều lợi ích của quá trình chuyển đổi năng lượng càng tốt trước khi năm nay kết thúc. Đã hai năm trôi qua kể từ khi luật về khí hậu được thông qua, vì vậy các cơ quan liên bang đang bắt đầu xử lý các giao dịch này với tốc độ nhanh hơn, ông nói.

Luật về khí hậu đưa đất nước vào con đường cắt giảm khí thải nhà kính để cố gắng đạt được các mục tiêu trong thỏa thuận khí hậu Paris. Các khoản đầu tư này dự kiến sẽ cắt giảm lượng khí thải của Mỹ khoảng 40% vào năm 2030.

Theo E2, một nhóm nghiên cứu môi trường phi đảng phái, các công ty đã công bố khoảng 340 dự án năng lượng sạch lớn trên khắp cả nước trong hai năm qua. E2 cho biết 60% trong số đó, chiếm 82% các khoản đầu tư và 69% việc làm, nằm ở các khu vực quốc hội của Đảng Cộng hòa, bất chấp sự phản đối đồng loạt của Đảng này đối với luật về khí hậu.

18 Hạ nghị sĩ Đảng Cộng hòa, trong đó có một số người đang phải đối mặt với các cuộc tái tranh cử khó khăn, đã gửi thư cho Chủ tịch Hạ viện vào tháng 8, yêu cầu bảo vệ các khoản tín dụng thuế năng lượng trong luật khí hậu của ông Biden vì chúng đang tạo ra việc làm. “Các khoản tín dụng thuế năng lượng đã thúc đẩy đổi mới, khuyến khích đầu tư và tạo ra việc làm tốt ở nhiều khu vực trên cả nước – bao gồm cả nhiều khu vực bầu cử do các thành viên của Đảng chúng tôi đại diện”, các nhà lập pháp viết.

Để thực hiện quá trình chuyển đổi năng lượng sạch một cách đúng đắn, Mỹ cần phải cam kết thực hiện nó qua nhiều chu kỳ bầu cử, từ chính quyền này sang chính quyền khác, và thông qua các kỳ họp Quốc hội, theo Conrad Schneider, Giám đốc cấp cao tại Clean Air Task Force, một nhóm vận động. “Chúng tôi đang cố gắng công khai thực tế rằng năng lượng sạch thực sự có lợi cho các cộng đồng trên khắp cả nước, bất kể khu vực địa lý chính trị nào”, ông nói. “Vì vậy, chúng tôi hy vọng rằng điều này sẽ giúp các chương trình này được duy trì dù có bất kỳ kết quả bầu cử nào”, ông nói thêm.

Nh.Thạch

AFP