Chính sách giảm thuế giá trị gia tăng: Cú hích cho tiêu dùng và phục hồi kinh tế

Việc tiếp tục giảm thuế GTGT nằm trong chuỗi giải pháp tài khóa quan trọng mà Chính phủ triển khai nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh và kích thích tổng cầu. Theo Bộ Tài chính, chính sách lần này được thiết kế cẩn trọng, có trọng tâm, trọng điểm và đảm bảo tính khả thi cao.

Cụ thể, thuế suất GTGT được giảm 2%, từ 10% xuống còn 8% áp dụng cho nhóm hàng hóa, dịch vụ đang chịu mức thuế 10%, không bao gồm các nhóm hàng hóa không chịu thuế, hàng xuất khẩu (thuế suất 0%), hay các mặt hàng đang áp dụng mức thuế 5%. Đây là cách tiếp cận có chọn lọc, nhằm tối ưu hiệu quả chính sách trong khi vẫn đảm bảo cân đối thu ngân sách.

Chính sách này đã được triển khai trong giai đoạn 2022-2024 và bước đầu cho thấy tác động tích cực: Chi phí đầu vào của doanh nghiệp giảm đáng kể, sức mua nội địa được cải thiện, hàng hóa tiêu thụ tốt hơn, qua đó góp phần duy trì việc làm và ổn định thị trường lao động.

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến dự thảo Nghị quyết mới của Quốc hội, đề xuất kéo dài thời gian giảm thuế đến hết ngày 31/12/2026, tức 18 tháng, bắt đầu từ 1/7/2025. Theo cơ quan này, đây là bước đi cần thiết để tạo dư địa phục hồi cho doanh nghiệp, đồng thời là tiền đề vững chắc cho giai đoạn tăng trưởng bền vững 2026-2030.

Chính sách giảm thuế GTGT lần này không áp dụng một cách đại trà mà hướng đến các lĩnh vực đang cần hỗ trợ thực sự. Theo đó, ba nguyên tắc chính được đặt ra.

Thứ nhất, giảm 2% thuế GTGT cho hàng hóa, dịch vụ phục vụ sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng trong nước và du lịch, những lĩnh vực có tác động lan tỏa rộng.

Thứ hai, loại trừ các sản phẩm là tài nguyên khoáng sản, trừ một số trường hợp có vai trò đặc biệt trong sản xuất.

Thứ ba, không áp dụng cho các hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, ngoại trừ xăng dầu, mặt hàng có ảnh hưởng lớn đến chi phí logistics và đời sống dân sinh.

Việc đưa xăng dầu vào diện được giảm thuế nhận được sự đồng tình của dư luận. Dù xăng đang chịu thuế tiêu thụ đặc biệt và dầu thuộc danh mục khai khoáng, nhưng với vai trò là “mạch máu” của nền kinh tế, việc giảm thuế với hai mặt hàng này được kỳ vọng sẽ góp phần hạ giá thành vận chuyển, từ đó gián tiếp giảm giá hàng hóa tiêu dùng.

Các doanh nghiệp logistics, vận tải đánh giá cao động thái này. Theo họ, giá nhiên liệu chiếm tới 35-40% chi phí vận hành, nếu được hỗ trợ giảm thuế, giá cước có thể giảm tương ứng, giúp kích cầu cả tiêu dùng và sản xuất.

Bám sát tinh thần Công điện 22/CĐ-TTg về cải cách thủ tục và thúc đẩy tăng trưởng, Bộ Tài chính đã đề xuất mở rộng nhóm hàng hóa, dịch vụ được hưởng ưu đãi. Ngoài những mặt hàng đã được giảm thuế theo Nghị quyết 43/2022/QH15, chính sách mới bổ sung thêm nhiều nhóm ngành quan trọng như: Công nghệ thông tin; kim loại đúc sẵn; nguyên liệu đầu vào; nhiên liệu và hóa chất.

Đây đều là các nhóm hàng có vai trò thiết yếu trong chuỗi cung ứng và sản xuất công nghiệp, việc giảm thuế cho các lĩnh vực này không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, mà còn ổn định giá cả thị trường trong nước, đặc biệt là trong bối cảnh chi phí đầu vào vẫn neo ở mức cao.

Theo đó, nhiều doanh nghiệp bày tỏ kỳ vọng việc giảm thuế GTGT sẽ là một lực đẩy hữu hiệu, góp phần tăng sức mua, kích thích tiêu dùng nội địa và từ đó gián tiếp mở rộng sản xuất, tạo thêm việc làm.

Tuy nhiên, một số chuyên gia cũng cảnh báo, việc giảm thuế không đồng nghĩa giá hàng hóa sẽ giảm tương ứng. Doanh nghiệp có thể không điều chỉnh giá bán mà giữ lại phần lợi nhuận gia tăng. Vì vậy, cần có cơ chế giám sát để đảm bảo lợi ích chính sách đến đúng đối tượng, đặc biệt là người tiêu dùng.

Ngoài ra, các nhóm hàng hóa như bất động sản, viễn thông, tài chính - ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán... sẽ không được hưởng ưu đãi thuế lần này, do đặc thù tăng trưởng ổn định hoặc không chịu thuế GTGT. Tương tự, các mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt như rượu, bia, thuốc lá và xe hạng sang cũng bị loại khỏi danh mục nhằm kiểm soát tiêu dùng, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và gìn giữ cân đối ngân sách.

Việc giảm thuế GTGT thêm một lần nữa cho thấy sự linh hoạt trong điều hành chính sách tài khóa của Chính phủ, trong bối cảnh kinh tế vẫn đang trên đà phục hồi. Đây không chỉ là biện pháp kích cầu ngắn hạn mà còn là chiến lược hỗ trợ doanh nghiệp, tạo nền tảng vững chắc cho giai đoạn tăng trưởng dài hơi.

Tuy nhiên, để chính sách phát huy hiệu quả tối đa, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và địa phương trong triển khai, cũng như giám sát việc thực thi ở cấp doanh nghiệp. Chỉ khi đảm bảo được điều đó, chính sách mới thực sự lan tỏa tới người dân, đúng như mục tiêu “hỗ trợ thực chất, hiệu quả bền vững” mà Chính phủ đang hướng đến.

NH