Chính sách tài khóa 'bệ đỡ vững vàng' cho tăng trưởng kinh tế

Đến năm 2025, quy mô nền kinh tế Việt Nam sẽ đứng thứ 3 Đông Nam Á. Ảnh tư liệu

GS.TS HOÀNG VĂN CƯỜNG - ỦY VIÊN ỦY BAN TÀI CHÍNH, NGÂN SÁCH CỦA QUỐC HỘI: Hỗ trợ doanh nghiệp đón đầu xu thế phục hồi

Năm 2024, là một năm rất nhiều thách thức, khó khăn đến ngay từ đầu năm khi tiêu dùng chậm, sản xuất kinh doanh ảm đạm. Trong bối cảnh đó, Chính phủ đã có quyết định về vĩ mô rất sáng suốt, và táo bạo. Đó là quyết định đặt mục tiêu ưu tiên số một của năm 2024 không phải là ổn định vĩ mô, mà là tăng trưởng. Tất nhiên, vẫn phải giữ ổn định kinh tế vĩ mô nhưng không phải hy sinh tăng trưởng để giữ ổn định vĩ mô, điều này khác với các năm trước.

Với việc đặt mục tiêu như vậy, chúng ta đã có rất nhiều giải pháp để khuyến khích thúc đẩy tăng trưởng. Cụ thể như tiếp tục thực hiện các chính sách về giảm, giãn thuế vốn chỉ thực hiện trong giai đoạn dịch Covid-19. Trong khi ở các nước xu hướng lãi suất cao là phổ biến thì Việt Nam gần như tiên phong theo hướng giảm lãi suất, đồng thời liên tục giãn, hoãn các khoản nợ.

Từ đó, tiêu dùng, đầu tư được thúc đẩy, doanh nghiệp được tạo các điều kiện tốt để phục hồi. Thay vì thực hiện thắt chặt tài khóa, chính sách tài khóa được tiếp tục mở rộng như vậy với quyết tâm nhất quán, nền kinh tế sau đó đã phục hồi tích cực trở lại, tháng sau khá hơn tháng trước, mỗi quý đều tiếp tục đi lên dần.

Chính nhờ quyết định đúng đắn, kiên trì và thực hiện từ sớm như vậy, chúng ta đã đón trước được xu thế phục hồi của kinh tế thế giới. Khi nhu cầu hàng hóa của thế giới bắt đầu phục hồi, tăng ồ ạt trong quý II, quý III thì các doanh nghiệp đã có sự chuẩn bị sẵn sàng, có sự hỗ trợ tốt để chớp kịp thời chứ không bị động. Do đó, xuất khẩu trong quý II, quý III tăng rất mạnh, đặc biệt là quý III.

Tôi cho rằng thành công lớn của chúng ta trong năm 2024 chính là có quyết tâm nhất quán ngay từ đầu, sẵn sàng đón trước để đón đầu sự phục hồi của kinh tế thế giới và đất nước ta đã được hưởng thành quả đó.

Thanh Mai (ghi)

TS. CẤN VĂN LỰC - CHUYÊN GIA KINH TẾ TRƯỞNG BIDI, THÀNH VIÊN HỘI ĐỒNG TƯ VẤN CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH - TIỀN TỆ QUỐC GIA: Chủ động, đồng hành cùng doanh nghiệp

Chính sách tài khóa giai đoạn 2020 - 2024 đã khẳng định vai trò chủ động, đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp, người dân phục hồi và phát triển. Khác với giai đoạn khó khăn do khủng hoảng kinh tế tài chính khu vực 2008 - 2009 hay giai đoạn khó khăn do ảnh hưởng của lạm phát cao giai đoạn 2011 - 2013, dấu ấn nổi bật của chính sách tài khóa giai đoạn này là quy mô hỗ trợ, ưu đãi lớn và các hình thức hỗ trợ linh hoạt, đa dạng, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Mặc dù quy mô hỗ trợ lớn và toàn diện song nhờ nỗ lực tăng cường kỷ luật tài khóa, thâm hụt ngân sách và nợ công vẫn trong tầm kiểm soát; các cân đối lớn được đảm bảo, góp phần duy trì xếp hạng tín nhiệm quốc gia.

Để điều hành chính sách tài khóa hiệu quả thời gian tới, cần chủ động thực hiện sớm các kế hoạch đã đề ra, sáng tạo để nhân rộng các mô hình tốt, linh hoạt, hiệu quả trong ứng phó phù hợp với thay đổi của bối cảnh vĩ mô trong và ngoài nước; phối hợp chính sách tài khóa với chính sách tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác để thúc đẩy tăng trưởng, ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát. Thực hiện kỷ cương trong tiết giảm chi thường xuyên, phân cấp quản lý thu chi ngân sách nhà nước, nợ công và lập kế hoạch tài chính trung - dài hạn.

Đồng thời, tập trung phát triển công nghệ cao, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng, phát triển thị trường tín chỉ carbon, nhà ở xã hội, du lịch bền vững, đào tạo nhân lực số và công nghiệp bán dẫn… Đây chính là cách “mở rộng có chọn lọc” mà nhiều nước đang áp dụng để có thể tiên phong trong một số lĩnh vực có lợi thế và “không bị bỏ lại phía sau” trong lộ trình số hóa, xanh hóa.

Theo đó, các bộ, ngành, địa phương cần phải thực hiện tốt các chương trình, chính sách hỗ trợ tài khóa đã được ban hành, nhất là chương trình giảm thuế giá trị gia tăng 2%; chú trọng cải cách thủ tục hành chính, tận dụng cơ hội phục hồi của thị trường chứng khoán, đẩy mạnh tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, tăng thu ngân sách từ thoái vốn, thu hút đối tác chiến lược có tiềm lực.

Đối với các doanh nghiệp, bên cạnh việc sử dụng các nguồn hỗ trợ minh bạch, hiệu quả, để có thể tăng mức độ thẩm thấu chính sách, cần chủ động cơ cấu lại, nâng cao trình độ công nghệ, quản trị doanh nghiệp, chất lượng lao động, quan tâm đến các kênh huy động vốn khác như thị trường chứng khoán, trái phiếu xanh, quỹ đầu tư, tín chỉ carbon, vừa giảm phụ thuộc vào kênh tín dụng, vừa góp phần đa dạng hóa nguồn vốn.

Đức Việt (ghi)

ÔNG NGUYỄN TRÚC SƠN - TRƯỞNG ĐOÀN ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI TỈNH BẾN TRE: Giảm thuế giúp doanh nghiệp phát triển sản xuất, kinh doanh

Thời gian qua, Chính phủ, Bộ Tài chính đã thực hiện nhiều chính sách tài khóa hỗ trợ như miễn, giảm nhiều loại thuế, phí; miễn giảm tiền sử dụng đất hay gia hạn thời gian đóng thuế thu nhập doanh nghiệp. Đây là những giải pháp tác động trực tiếp đến doanh nghiệp có thêm nguồn lực để đầu tư hoặc mở rộng đầu tư cũng như cân bằng lại dòng vốn để phục vụ cho quá trình sản xuất kinh doanh. Những năm qua, chính sách tài khóa kết hợp với chính sách tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác đã góp phần rất lớn cho doanh nghiệp phục hồi, đóng góp cho tăng trưởng kinh tế.

Những năm tiếp theo, theo tôi, chúng ta cũng duy trì một cách tương đối các chính sách này. Có nghĩa là tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp bằng chính sách nhưng phải theo phương thức khác, tập trung đúng, trúng vào những lĩnh vực, những doanh nghiệp sản xuất kinh doanh cần hỗ trợ.

Vừa qua, Quốc hội đã thông qua dự án 1 luật sửa 9 luật về lĩnh vực tài chính - ngân sách nhà nước do Bộ Tài chính chủ trì soạn thảo. Những sửa đổi, bổ sung trong Luật này liên quan đến rất nhiều nút thắt, khó khăn thời gian qua. Các điểm sửa đổi, bổ sung đã đánh “trúng” vào thực tiễn của cuộc sống và đó cũng là những điều mà địa phương cũng như doanh nghiệp đang rất kỳ vọng trong thời gian tới.

Trúc Lam (ghi)

Nhóm phóng viên