Chính sách thương mại khó đoán của ông Trump, Việt Nam cần hành động ra sao?

Mới đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết đã tiến hành kế hoạch áp thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico, và hàng nhập khẩu từ Trung Quốc là 10% bắt đầu từ ngày 1-2.

Chính sách khó đoán

Trả lời phỏng vấn Hãng tin Kitco, ông David Rosenberg, Chiến lược gia trưởng Rosenberg Research cho biết, chính sách thương mại bằng cách áp thuế quan với các nước trên của ông Trump tác động đến các doanh nghiệp, người tiêu dùng và thị trường tài chính.

Tuy nhiên, không phải lúc nào ông Trump cũng áp thuế quan lên mọi mặt hàng. Điển hình, ông Trump vẫn chưa quyết định đánh thuế lên dầu thô của Canada và Mexico. Hai nước này cung cấp sản lượng dầu thô rất lớn cho Mỹ, nên việc đánh thuế lên mặt hàng này tác động ngay đến kinh tế Mỹ.

Cụ thể hơn, giá dầu thô tăng cao sẽ tạo ra lạm phát lớn cho Mỹ. Điều này khiến Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) khó hành động hơn trong việc cắt giảm lãi suất.

"Chính sách thương mại khó dự đoán của ông Trump cũng đang đẩy giá vàng lên cao, và đã vượt qua mốc 2.800 USD. Điều này cho thấy, nhà đầu tư đang có phản ứng với tính bất định chính sách thương mại. Vàng vốn là tài sản trú ẩn tài sản an toàn trong tình huống này" - ông David Rosenberg nói.

Tiến sĩ Santiago Velasquez, Đại học RMIT Việt Nam cho biết, FDI và sản xuất xuất khẩu được kỳ vọng sẽ là nền tảng cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2025.

“Năm 2024, dòng vốn FDI vào Việt Nam cao gấp đôi so với các nước khác trong khu vực như Indonesia và Philippines. Việt Nam vẫn đầy sức hấp dẫn đối với các tập đoàn toàn cầu như Samsung, Apple, và Lego. Những tên tuổi mới nổi như Nvidia dự đoán cũng sẽ gia nhập, củng cố thêm vị thế của Việt Nam.

Chiến lược “Trung Quốc + 1” tiếp tục nâng cao sức hấp dẫn của Việt Nam với tư cách một trung tâm sản xuất.

Vị trí chiến lược và thị trường lao động cạnh tranh với mức lương chỉ bằng một nửa so với các khu vực ven biển Trung Quốc mang lại lợi thế đáng kể cho Việt Nam.

Sản xuất xuất khẩu cũng được hưởng lợi từ nhu cầu toàn cầu mạnh mẽ và nền kinh tế Việt Nam hiện nay phụ thuộc rất lớn vào thương mại quốc tế.

"Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào thương mại cũng khiến Việt Nam dễ bị tổn thương trước các rủi ro bên ngoài. Khả năng xảy ra một cuộc chiến thương mại mới dưới thời của chính quyền Trump nhiệm kỳ hai có thể dẫn đến mức thuế cao hơn đối với hàng tái xuất, ảnh hướng tới tăng trưởng GDP vào năm 2025” - tiến sĩ Santiago Velasquez nói.

Theo vị chuyên gia Đại học RMIT, để duy trì đà tăng trưởng, Việt Nam cần áp dụng mô hình động cơ kép cân bằng giữa thế mạnh xuất khẩu và một thị trường trong nước vững chắc.

Cả doanh nghiệp và chính phủ đều đóng vai trò then chốt trong vấn đề này. Doanh nghiệp cần đẩy mạnh chuyển đổi số, cải thiện chuỗi cung ứng và triển khai các chương trình giảm giá có mục tiêu để kích thích nhu cầu và mở rộng thị trường mới.

Chính phủ nên ưu tiên giảm thuế, như cắt giảm thuế tiêu dùng và thuế thu nhập, nhằm tăng cường sức mua của người dân. Việc đơn giản hóa các quy định và giảm bớt thủ tục hành chính cho các dự án lớn sẽ góp phần củng cố niềm tin của doanh nghiệp.

Đầu tư vào cơ sở hạ tầng, đặc biệt trong lĩnh vực giao thông và năng lượng tái tạo, là yếu tố thiết yếu cho phục hồi ngắn hạn và ổn định lâu dài.

Không quá lo ngại

Chính sách thương mại của ông Trump sẽ có tác động ít nhiều đến Việt Nam. Ảnh: PHƯƠNG MINH

Ông Michael Kokalari, Giám đốc Phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và nghiên cứu thị trường Tập đoàn VinaCapital cho biết, mục tiêu chính mà ông Trump đã công khai bao gồm việc đưa lại các công việc sản xuất vào Mỹ và thu hẹp thâm hụt thương mại của Mỹ.

Về việc đưa lại công việc sản xuất trở về Mỹ, mức lương ở Mỹ quá cao và nguồn cung công nhân lành nghề quá thấp để có thể sản xuất các sản phẩm “Made in Vietnam” ở Mỹ một cách hiệu quả về chi phí. Điều này có thể khiến chính sách thương mại về thuế quan của ông Trump sẽ không nhắm đến Việt Nam.

"Chúng tôi không quá lo ngại rằng thuế quan của ông Trump sẽ làm chệch hướng nền kinh tế Việt Nam.

Mặc dù chính quyền Trump 2.0 có thể sẽ không mang lại lợi ích như chính quyền Trump 1.0, và có thể dòng vốn FDI sẽ giảm vào đầu năm 2025 cho đến khi các nhà đầu tư có cái nhìn rõ ràng hơn về việc Trump sẽ không nhắm đến Việt Nam.

Tương tự, có thể giá trị đồng USD sẽ tăng mạnh vào đầu năm 2025 do lo ngại về thuế quan, điều này sẽ tạo sức ép giảm giá đối với tiền đồng" - ông Michael Kokalari nhận định.

PHƯƠNG MINH