Cho vay mua nhà: Sẽ có định hướng phù hợp với thu nhập của người dân

Bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế - Ngân hàng Nhà nước. Ảnh: BTC

“Sự phối hợp với các địa phương và tạo điều kiện từ đòn bẩy tài chính ngân hàng sẽ mang tới ‘an cư lạc nghiệp’ cho người dân. NHNN đang chủ trì, phối hợp địa phương để có các định hướng phù hợp với thu nhập của người dân.

Lãi suất hiện thấp hơn 1,5 - 2% lãi suất bình thường

Theo bà Hà Thu Giang, NHNN đã hoàn thiện các văn bản pháp lý như Ban hành Thông tư 22 sửa đổi Thông tư 41 quy định đảm bảo tỷ lệ an toàn áp dụng cho các khoản vay từ 20 - 50%, tạo điều kiện tài chính tín dụng có dư địa cho đối tượng có nhu cầu.

Hiện có 9 ngân hàng thương mại (NHTM) tham gia gói tín dụng 145.000 tỷ đồng, lãi suất thấp hơn 1,5 - 2% lãi suất bình thường. “Lãi suất cho vay mới nhất hiện 5,9%/năm. Với người trẻ dưới 35 tuổi, NHNN có lãi suất ưu đãi với thời gian 5 năm đầu thấp hơn 2%, 10 năm thấp hơn 1% so với lãi suất bình quân trung dài hạn của nhóm ngân hàng lớn”, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế thuộc NHNN cho biết.

Thế hệ trẻ đã và đang là nguồn lao động lớn cho Việt Nam, tạo điều kiện cho họ được mua nhà là hết sức cần thiết. “Phía NHNN nhận thấy, khó khăn lớn nhất hiện là xác định dự án có mức giá phù hợp với đối tượng này, để phù hợp với khả năng chi trả”, bà Hà Thu Giang cho biết.

Bà Đặng Thu Thủy, Phó Trưởng Ban Khách hàng cá nhân Agribank.

Đề cập gói tín dụng ưu đãi cho người trẻ mua nhà quy mô hàng nghìn tỷ, bà Đặng Thu Thủy, Phó Trưởng Ban Khách hàng cá nhân Agribank cho biết, Agribank đã triển khai Chương trình cho vay ưu đãi mua nhà ở xã hội (NOXH) dành riêng cho khách hàng cá nhân là người trẻ dưới 35 tuổi. Chương trình này triển khai từ ngày 30/5/2025 đến hết ngày 31/12/2030 có quy mô 10.000 tỷ đồng kéo dài đến hết năm 2030.

Theo đó, khách hàng được hưởng lãi suất ưu đãi 6,1%/năm, kỳ hạn vay lên tới 15 năm, tài sản đảm bảo linh hoạt (có thể dùng chính căn hộ mua làm tài sản thế chấp), mức cho vay lên đến 100% nhu cầu vốn, thủ tục đơn giản.

Agribank cũng đang triển khai thêm 2 gói tín dụng lớn khác. Đó là gói vay ưu đãi theo Nghị quyết 33 năm 2023 của Chính phủ dành cho dự án NOXH, nhà ở công nhân, cải tạo chung cư cũ với quy mô 30.000 tỷ đồng, lãi suất 6,1%/năm trong 5 năm. Đến nay, Agribank đã cho vay 7 chủ đầu tư và 312 khách hàng là người mua nhà với tổng số tiền giải ngân lũy kế từ đầu chương trình gần 1.300 tỷ đồng.

“Từ tháng 4/2025, Agribank triển khai gói vay mua nhà ở thương mại dành cho công chức, viên chức, người lao động dưới 35 tuổi với quy mô 10.000 tỷ đồng. Lãi suất ưu đãi từ 5,5%/năm cố định trong 3 năm đầu, thời gian vay tối đa 40 năm, ân hạn gốc đến 60 tháng, kèm theo nhiều ưu đãi về phí dịch vụ ngân hàng. Đặc biệt, nếu vợ chồng đồng vay vốn, chỉ cần một người dưới 35 tuổi vẫn được vay gói tín dụng ưu đãi này”, bà Đặng Thu Thủy cho biết. Đến nay, doanh số cho vay gói này đạt gần 1.600 tỷ đồng với 710 khách hàng trẻ tuổi vay vốn.

“Khát” gói tín dụng ưu đãi thời gian dài

Ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng).

Theo ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), các khảo sát thị trường bất động sản gần đây cho thấy, người trẻ (khoảng 22 - 40 tuổi) đang trở thành nhóm khách hàng chủ lực trên thị trường nhà ở, thay thế dần nhóm trung niên.

Nhu cầu sở hữu nhà của người trẻ tại Việt Nam đang ở mức rất cao, cả về số lượng lẫn tỷ trọng trong cơ cấu người mua nhà. Tuy nhiên, mức tăng thu nhập của người dân chưa theo kịp đà tăng của giá nhà ở, dẫn đến khả năng sở hữu thực tế của đa số người trẻ còn rất hạn chế.

“Để mua được một căn nhà trung bình (diện tích 70m2, giá bán 3 - 4 tỷ đồng) tại các đô thị lớn, người trẻ phải cần tới 20 - 25 năm thu nhập. Con số này cho thấy tỷ lệ giá nhà/thu nhập ở Việt Nam thuộc nhóm rất cao (rất khó tiếp cận)”, ông Hà Quang Hưng cho biết. Thực tế cho thấy, phần lớn cặp vợ chồng trẻ ở đô thị có thu nhập trung bình 20 - 30 triệu đồng/tháng đều phải thuê nhà hoặc sống cùng gia đình, rất ít người đủ tích lũy mua nhà thương mại khi chạm ngưỡng 30 tuổi, nếu không có sự hỗ trợ tài chính từ gia đình hoặc các chương trình ưu đãi.

Bên cạnh đó, nguồn cung bất động sản còn hạn chế và giá tăng cao so với khả năng chi trả của đại đa số người dân, trong đó có cả người trẻ.

Mặc dù hệ thống ngân hàng sẵn sàng cho vay mua nhà nhưng lãi suất cho vay thương mại đối với người dân, người lao động vẫn là cao, thời hạn vay chưa đủ dài so với nhu cầu. Nhiều chuyên gia cho rằng, gói tín dụng 145.000 tỷ đồng hỗ trợ cho vay mua NOXH, nhà ở công nhân, cải tạo và xây dựng lại chung cư cũ được triển khai từ nguồn vốn của các NHTM.

“Chỉ khi có các gói ưu đãi lãi suất thấp (5 - 6%) cố định thời gian dài (20 - 30 năm), người trẻ mới mạnh dạn tính chuyện vay mua nhà. Để tháo gỡ bài toán cung - cầu, giải pháp đầu tiên là phải tăng nguồn cung nhà ở. Muốn vậy, cần soát hoàn thiện thể chế, pháp luật liên quan đến nhà ở và thị trường bất động sản, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, khả thi”, đại diện Bộ Xây dựng nhấn mạnh.

Về tài chính, ông Hà Quang Hưng cho rằng, nên nâng mức giảm trừ gia cảnh tính thuế thu nhập cá nhân, cho phép khấu trừ một phần lãi vay mua nhà lần đầu khỏi thu nhập chịu thuế… để kích thích người trẻ mua nhà. Bên cạnh đó, nghiên cứu mô hình Quỹ tiết kiệm nhà ở, cho phép người lao động trích một phần lương hàng tháng vào quỹ để được vay mua nhà với lãi suất ưu đãi hoặc thưởng tiền vào tài khoản tiết kiệm nhà ở cho những người trẻ tích lũy đạt mốc nhất định.

“Cần cải thiện tiếp cận tín dụng, triển khai gói vay ưu đãi dài hạn. Cần bố trí đủ và đúng hạn nguồn vốn vay ưu đãi từ ngân sách Trung ương cấp cho Ngân hàng Chính sách xã hội để cho vay ưu đãi mua, thuê mua NOXH; đẩy mạnh giải ngân chương trình tín dụng 145.000 tỷ đồng”, ông Hà Quang Hưng đề xuất.

Chuyên gia kinh tế, TS Vũ Đình Ánh.

Để thực hiện đòn bẩy tài chính, TS Vũ Đình Ánh đã đưa ra một số điểm tựa cụ thể. Điểm tự đầu tiên là lựa chọn căn nhà phù hợp. “Với bối cảnh hiện tại, khả năng giá bất động sản giảm sâu là rất thấp. Điều quan trọng hơn cả là hãy lựa chọn một căn nhà phù hợp với nhu cầu và khả năng của bản thân, trước khi quyết định có nên sử dụng đòn bẩy tài chính hay không?”, chuyên gia Vũ Đình Ánh cho biết.

“Không ít người từng nghe chuyện đi vay 'nóng', vay tín dụng 'đen' để mua nhà nhưng vẫn có những trường hợp buộc phải vay 'nóng' để kịp thanh toán khi đến hạn, rồi không thể trả được. Khi làm việc với các tổ chức tài chính, cần xem kỹ hợp đồng: Có điều khoản gia hạn hay không? Nếu không trả kịp thì chuyện gì sẽ xảy ra? Điều gì sẽ diễn ra nếu đột nhiên có biến cố như mất việc, bệnh tật.. bởi điều này sẽ khiến người vay phải xoay xở bằng mọi cách, kể cả vay 'nóng' để duy trì nghĩa vụ trả nợ mua nhà”, chuyên gia Vũ Đình Ánh nêu.

Minh Phương/Báo Tin tức và Dân tộc