'Chọn mặt gửi vàng' đầu tư giai đoạn II sân bay Long Thành

Công trường Cảng hàng không quốc tế Long Thành

Khởi động sớm để tránh lỡ thời cơ

Mặc dù vẫn đang rất bận rộn với Dự án thành phần 3, Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn I để có thể cơ bản hoàn thành vào ngày 19/12/2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, nhưng Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP (ACV) vẫn dành sự quan tâm đặc biệt đối với việc triển khai các hạng mục tiếp theo của đại công trình hạ tầng hàng không này.

Trong Tờ trình số 5341/TTr-TCTCHKVN gửi Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng, ACV đã đề xuất phương án triển khai đầu tư giai đoạn II, Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Cụ thể, ACV đề nghị Bộ Xây dựng quyết định chủ trương giao ACV làm chủ đầu tư giai đoạn II, Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành với quy mô bao gồm 1 đường cất hạ cánh cấu hình mở, 1 nhà ga hành khách và các hạng mục công trình đồng bộ khác để đạt công suất 50 triệu hành khách/năm, 1,5 triệu tấn hàng hóa/năm trước khi quyết định phê duyệt dự án.

ACV cũng kiến nghị cho phép ACV triển khai giai đoạn II, Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành theo phương án: tổ chức phê duyệt Dự án Đầu tư xây dựng đường cất hạ cánh thứ 3 và các công trình phụ trợ trước; sau đó rà soát, tổng hợp kết quả đã phê duyệt vào Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án Đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn II trình Bộ trưởng Bộ Xây dựng quyết định.

Được biết, thị trường hàng không Việt Nam được các tổ chức hàng không thế giới dự báo sẽ tăng trưởng 2 con số (khoảng 15%/năm), trở thành thị trường hàng không tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á giai đoạn 2025 - 2030 và tăng trưởng nhanh thứ 5 toàn cầu vào năm 2035.

Đây là tiền đề quan trọng về quy mô thị trường, giúp khai thác hiệu quả và nâng cao năng lực cạnh tranh của Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Hiện nay, ước tính sản lượng hành khách năm 2025 tại Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất đạt 42 triệu lượt khách, gồm khoảng 18 triệu khách quốc tế và 24 triệu khách nội địa. Với phương án phân chia khai thác - chuyển 80% lượng khách quốc tế và 10% lượng khách nội địa của Tân Sơn Nhất sang Long Thành - thì ngay tại thời điểm bắt đầu khai thác, Cảng hàng không quốc tế Long Thành sẽ phục vụ khoảng 17 - 18 triệu lượt khách/năm.

Như vậy, chỉ sau 2 - 3 năm đưa vào khai thác, giai đoạn I của Cảng hàng không quốc tế Long Thành sẽ nhanh chóng đạt công suất thiết kế là 25 triệu lượt khách/năm.

Do đó, ACV đánh giá việc chuẩn bị đầu tư giai đoạn II với mục tiêu nâng công suất lên mức 50 triệu hành khách/năm và 1,5 triệu tấn hàng hóa/năm ngay sau khi hoàn thành giai đoạn I là hết sức quan trọng và phù hợp với đòi hỏi thực tiễn.

“Điều này sẽ giúp Cảng hàng không quốc tế Long Thành sớm trở thành cảng cửa ngõ, trung chuyển lớn về hàng không trong khu vực, mà còn góp phần phát huy vai trò là động lực chiến lược cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đặc biệt là đối với khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam”, ông Nguyễn Tiến Việt, Phó tổng giám đốc phụ trách ACV khẳng định.

Được biết, ACV đang gấp rút triển khai thi công đồng bộ trên toàn công trường giai đoạn I, Cảng hàng không quốc tế Long Thành, bảo đảm mục tiêu hoàn thành phần xây dựng, đón chuyến bay đầu tiên ngày 19/12/2025 và đưa vào khai thác giai đoạn I vào nửa đầu năm 2026.

Như vậy, nếu tranh thủ nhân công, máy móc, thiết bị sẵn có của các nhà thầu và đang thi công hiệu quả tại giai đoạn I, Cảng hàng không quốc tế Long Thành để tiếp tục triển khai giai đoạn II ngay sau thời điểm hoàn thành phần xây dựng giai đoạn I (tháng 12/2025 - mùa khô 2025-2026), thì sẽ tiết kiệm được rất nhiều thời gian, chi phí huy động nhân sự và máy móc; tận dụng được quy trình và các bài học kinh nghiệm thực tế rút ra từ giai đoạn I để rút ngắn thời gian thi công giai đoạn II, qua đó nâng cao chất lượng và tăng hiệu quả đầu tư.

Do Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn I sẽ được đưa vào khai thác ngay từ nửa đầu năm 2026 với nhiều đường bay quốc tế.

Sau đó, sản lượng hành khách, hàng hóa cũng như số lượng dịch vụ hàng không, phi hàng không tại Cảng hàng không quốc tế Long Thành sẽ tăng dần, khiến hoạt động tại cảng và khu vực xung quanh ngày càng trở nên tấp nập. Do vậy, nếu chậm triển khai giai đoạn II thì tác động của công tác thi công tới hoạt động khai thác tại Cảng hàng không quốc tế Long Thành và khu vực xung quanh sẽ khó tránh khỏi.

“Mặc dù các tác động này có thể được hạn chế một phần bằng biện pháp tổ chức thi công hợp lý, nhưng không thể tối ưu. Trái lại, nếu triển khai sớm giai đoạn II, trong đó trước mắt là đường cất hạ cánh số 3 của Cảng hàng không quốc tế Long Thành ngay sau khi hoàn thành giai đoạn I, thì sẽ giảm thiểu tối đa các ảnh hưởng tới hoạt động khai thác”, ông Nguyễn Tiến Việt phân tích.

Cân đối đủ vốn

Cần phải nói thêm rằng, tại Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn I, ACV được Quốc hội, Chính phủ giao làm chủ đầu tư Dự án thành phần 3 với tổng mức đầu tư 99.019 tỷ đồng, trong đó có Nhà ga hành khách T1, đường cất hạ cánh số 1 cùng các hạng mục phụ trợ đồng bộ để đạt công suất 25 triệu lượt hành khách/năm.

Bên cạnh đó, đường cất hạ cánh thứ 2 được Chính phủ giao ACV làm chủ đầu tư từ ngày 29/3/2025 cũng đã được khởi công từ tháng 6/2025, đảm bảo hoàn thành và đưa vào khai thác từ tháng 6/2026.

“Về cơ bản, ACV chính là nhà khai thác duy nhất khi Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn I đi vào hoạt động”, lãnh đạo Bộ Xây dựng cho biết.

Lãnh đạo ACV khẳng định, chủ trương giao doanh nghiệp nhà nước như ACV tiếp tục làm chủ đầu tư giai đoạn II, Cảng hàng không quốc tế Long Thành là phù hợp với khuyến cáo của Hiệp hội Vận tải hàng không quốc tế (IATA), cũng như thông lệ triển khai tại nhiều quốc gia trên thế giới về nguyên tắc “một cảng hàng không - một người khai thác” tại các cảng hàng không quốc tế có tầm quan trọng quốc gia.

Điều này xuất phát từ nhu cầu bảo đảm rằng các cảng hàng không mang tầm vóc chiến lược quốc gia cần có một doanh nghiệp nhà nước với đầy đủ năng lực và quyền hạn để giữ vai trò người khai thác cảng, làm đầu mối quản lý, kết nối và điều phối với hàng loạt bên liên quan như địa phương, các cơ quan quản lý Nhà nước trong các lĩnh vực chuyên ngành (hải quan, an ninh, công an, công an cửa khẩu, kiểm dịch y tế…), quản lý bay, các hãng hàng không, doanh nghiệp dịch vụ mặt đất, xăng dầu, logistics, các hiệp hội vận tải hàng không quốc tế…

“Đây là cơ sở đảm bảo hoạt động của cảng hàng không được ổn định, hiệu quả và thống nhất - điều đặc biệt quan trọng đối với các cảng hàng không quốc tế trọng yếu của quốc gia”, lãnh đạo ACV phân tích.

Bên cạnh đó, việc giao đơn vị này làm chủ đầu tư giai đoạn II, Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành ngoài việc tận dụng kinh nghiệm của đơn vị này tích lũy được trong giai đoạn I, mà còn giúp đảm bảo lợi ích Nhà nước, lợi ích quốc gia do Nhà nước đang sở hữu tới 95,4% vốn điều lệ tại ACV.

Cụ thể, lợi nhuận từ Dự án một phần sẽ được trả về cho ngân sách Nhà nước dưới dạng cổ tức ứng với 95,4% tỷ lệ sở hữu của Nhà nước tại ACV; phần còn lại sẽ được tích lũy để tái đầu tư vào hệ thống các cảng hàng không hiện hữu qua các dự án mở rộng, cải tạo, nâng cấp hoặc đầu tư xây mới.

Tại Tờ trình số 5341, ACV đã làm rõ các hạng mục cần đầu tư trong giai đoạn II; đồng thời đề xuất các phương án triển khai thi công, phương án huy động vốn có tính khả thi cao.

Cụ thể, Dự án đầu tư xây dựng đường cất hạ cánh thứ 3 và các công trình phụ trợ đồng bộ có thể thực hiện toàn bộ bởi các nhà thầu trong nước từ thiết kế, thẩm tra, cho tới thi công, giám sát thi công. Tổng mức đầu tư Dự án này là khoảng 13.000 tỷ đồng, dự kiến đầu tư bằng nguồn vốn hợp pháp của ACV, không sử dụng bảo lãnh Chính phủ.

Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn II có quy mô bao gồm 1 nhà ga hành khách và các hạng mục công trình đồng bộ khác để Cảng hàng không quốc tế Long Thành đạt công suất 50 triệu hành khách/năm, 1,5 triệu tấn hàng hóa/năm.

“Dự án này cần thiết có sự tham gia của nhà thầu quốc tế trong một số khâu từ thiết kế tới thi công. Ước tính tổng mức đầu tư khoảng 80.000 tỷ đồng, đầu tư bằng nguồn vốn hợp pháp của ACV”, ông Nguyễn Tiến Việt cho biết.

Để chuẩn bị cho công tác đầu tư giai đoạn II, Cảng hàng không quốc tế Long Thành, ACV đã chủ động chuẩn bị phương án cân đối vốn khi thi công.

Đối với đường cất hạ cánh số 3, ACV cơ bản đáp ứng được nguồn vốn để đầu tư ngay từ nguồn lợi nhuận sau thuế năm 2024 và năm 2025 dự kiến chia cổ tức bằng cổ phiếu để tăng vốn điều lệ. Đối với các hạng mục còn lại của giai đoạn II, Cảng hàng không quốc tế Long Thành, ACV dự kiến cân đối bằng nguồn vốn tự có và vốn vay.

Đối với nguồn vốn tự có, nhờ tốc độ tăng trưởng của ngành hàng không tại Việt Nam luôn ở mức tốt, khoảng 1,2 đến 1,5 lần tốc độ tăng trưởng GDP của đất nước, với tốc độ tăng trưởng GDP ở mức trên 6% trong thời gian tới, ACV sẽ bảo đảm việc tích lũy dòng tiền mỗi năm trong giai đoạn 2026-2030 để dành riêng cho việc đầu tư giai đoạn II, Cảng hàng không quốc tế Long Thành, khoảng 10.000 tỷ đồng/năm.

Về nguồn vốn vay, ACV cho biết là giai đoạn II Cảng hàng không quốc tế Long Thành tiếp tục nhận được quan tâm tài trợ vốn vay từ nhiều ngân hàng thương mại, trong đó bao gồm các ngân hàng có vốn góp phần Nhà nước chi phối đã thẩm định kỹ lưỡng năng lực tài chính của ACV để ký hợp đồng vay cho giai đoạn I và một số ngân hàng thương mại khác với tỷ lệ vốn vay có thể cung cấp lên đến 70% tổng mức đầu tư giai đoạn 2 Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

“Như vậy, ACV hoàn toàn đảm bảo tính khả thi của việc huy động vốn để triển khai đầu tư giai đoạn II, Cảng hàng không quốc tế Long Thành”, ông Nguyễn Tiến Việt khẳng định.

Anh Minh