Chọn tổ hợp môn học từ lớp 10: Học sinh, nhà trường gặp khó

Năm học 2023-2024 là năm thứ 2 áp dụng chương trình giáo dục phổ thông mới ở bậc THPT. Điểm khác biệt so với chương trình hiện hành là, ngoài 8 môn học bắt buộc, học sinh sẽ phải lựa chọn 4 trong 9 môn gồm: Địa lý; Giáo dục kinh tế và pháp luật, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Công nghệ, Tin học, Âm nhạc, Mỹ thuật để học cùng các chuyên đề. Các trường THPT sẽ căn cứ vào điều kiện cơ sở vật chất, giáo viên để xây dựng sẵn các tổ hợp cho học sinh lựa chọn.

Học sinh, phụ huynh nên cân nhắc trước khi lựa chọn tổ hợp

Tuy nhiên năm ngoái, năm đầu tiên áp dụng, sau một thời gian ngắn, một số học sinh đã nhận ra mình lựa chọn sai và có nguyện vọng đổi tổ hợp nhưng việc này vấp phải khó khăn vì Bộ GD&ĐT quy định, đến hết năm học mới được đổi tổ hợp và học sinh phải tự bổ sung kiến thức khuyết thiếu.

Thời điểm này, Trường THPT Kim Liên (quận Đống Đa, Hà Nội) đã xây dựng 4 tổ hợp gồm các môn học bắt buộc và môn học tự chọn để học sinh có thời gian tìm hiểu. Cụ thể, tổ hợp 1 gồm: Vật lý, Hóa học, Sinh học, Công nghệ; Tổ hợp 2 gồm: Hóa học, Sinh học, Giáo dục kinh tế - pháp luật, Tin học; Tổ hợp 3 gồm: Vật lý, Hóa học, Địa lý, Tin học; Tổ hợp 4 gồm: Địa lý, Vật lý, Mỹ Thuật, Âm nhạc. Theo bà Nguyễn Thị Hiền, Hiệu trưởng nhà trường, trước đó, nhà trường tư vấn cho học sinh hiểu rõ các tổ hợp để có lựa chọn.

Ông Nguyễn Mạnh Quyền, Hiệu trưởng Trường THPT Đại Cường (huyện Ứng Hòa, Hà Nội) cũng nói, dù quy định học sinh chọn 4 trong 9 môn tự chọn nhưng nhà trường phải căn cứ tình hình thực tế của đội ngũ, giáo viên để xây dựng các tổ hợp. Việc này dẫn đến các trường xây dựng tổ hợp không giống trường khác. Riêng Trường THPT Đại Cường có 2 tổ hợp tự nhiên và 2 tổ hợp xã hội. Sau khi trúng tuyển, nhập học, học sinh sẽ được tư vấn để lựa chọn các lớp học phù hợp với năng lực, định hướng nghề nghiệp trong tương lai. “Riêng môn Âm nhạc, Mỹ thuật hiện nay trường thiếu giáo viên, chưa có biên chế nên sẽ không đưa môn này vào các tổ hợp”, ông nói.

“Gây khó khăn cho học sinh”

“Để tránh việc học sinh chọn sai, trong năm học tới, ngoài việc công khai thông tin sớm, tư vấn cho phụ huynh, học sinh, các em vẫn có thể học thử, đổi nguyện vọng trong vòng 1 - 2 tuần đầu, khi chưa có điểm số trong hệ thống. Ngược lại, nếu học sinh đã lựa chọn và học đến giữa học kỳ, có các bài kiểm tra sẽ khó khăn khi chuyển lớp”, ông Quyền nói.

Ở khối trường ngoài công lập, PGS.TS Đặng Quốc Thống, Hiệu trưởng Trường Đoàn Thị Điểm (Hà Nội), cho rằng, việc đổi mới chương trình, cho học sinh lựa chọn tổ hợp gây ra những rắc rối không đáng có. Ví dụ năm ngoái, học sinh muốn đổi sang tổ hợp khác hoặc chuyển trường đến nay đều gặp khó khăn, chưa thể thực hiện do chưa có hướng dẫn cụ thể từ cơ quan quản lý. “Nhà trường đang kiến nghị Sở GD&ĐT cho học sinh có nhu cầu chuyển trường. Khi đến trường mới, các em thiếu kiến thức môn học nào, nhà trường sẽ bố trí giáo viên dạy bù trong hè và các ngày cuối tuần”, ông nói.

Ông Thống cho rằng, nhiều em ngay từ sớm khó có thể biết được sẽ theo học ngành gì, trường học nào. Do đó, đến lớp 11, thậm chí đầu lớp 12 mới quyết định là bình thường. Theo ông, quy định như hiện nay là cứng nhắc và gây khó khăn cho học sinh. Nhà trường hạn chế học sinh chọn sai bằng cách định hướng môn học sở trường, định hướng nghề nghiệp từ sớm, tuy nhiên nếu chọn sai vẫn tạo điều kiện, bố trí giáo viên dạy bù kiến thức cho các được đổi. Tuy nhiên, ở khối trường công lập, việc thực hiện sẽ khó khăn hơn. Đa số học sinh né tổ hợp có các môn Lý, Hóa vì khó và dần dần các trường ĐH sẽ thiếu sinh viên theo các ngành khoa học cơ bản, kỹ thuật, ông cảnh báo.

Liên quan đến các băn khoăn của nhà trường, phụ huynh, tháng 1, Bộ GD&ĐT đã có hướng dẫn về chuyển đổi môn học lựa chọn, trong đó khẳng định việc lựa chọn môn học, cụm chuyên đề học tập của học sinh cần giữ ổn định cho đến hết lớp 12. Trong trường hợp đặc biệt, học sinh có nguyện vọng chuyển đổi thì việc chuyển đổi được thực hiện vào cuối năm học và phải có bản cam kết tự bổ sung kiến thức của chương trình môn học mới để đủ năng lực học tiếp môn học mới. Nhà trường có các giải pháp phù hợp hỗ trợ học sinh bổ sung kiến thức, kỹ năng của môn học mới để bảo đảm cho học sinh có đủ năng lực học tiếp môn học mới ở năm học tiếp theo.

Các nhà quản lý cơ sở giáo dục nói rằng, quy định trên rất mở vì nhà trường sẽ không phải sắp xếp bao nhiêu tiết học/môn cho học sinh đổi tổ hợp. Tuy nhiên, học sinh sẽ phải đi học thêm, tự bù đắp kiến thức cũng rất khó khăn.

Hà Linh