Chốt bộ sách giáo khoa dùng chung toàn quốc

Học sinh trường Tiểu học Ngôi sao Hoàng Mai trong tiết Văn hóa đọc tại thư viện. Ảnh: Đinh Hà.

Thông tin được Bộ GD&ĐT đưa ra tối 26/12. Theo đó, việc lựa chọn một bộ sách giáo khoa (SGK) thống nhất toàn quốc phải bảo đảm các nguyên tắc: Đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông 2018; bảo đảm tính khoa học - sư phạm - pháp lý; có tính kế thừa; giảm gánh nặng đổi mới; tiết kiệm ngân sách; hạn chế tác động đến giáo viên, học sinh và xã hội theo tinh thần Nghị quyết 71.

“Kết nối tri thức với cuộc sống” đáp ứng đầy đủ tiêu chí

Trên cơ sở nghiên cứu các bộ SGK hiện hành và đối chiếu với các tiêu chí lựa chọn, bộ xác định “Kết nối tri thức với cuộc sống” là bộ sách đáp ứng đầy đủ và nổi trội hơn cả. Cụ thể:

Bộ sách này bảo đảm đầy đủ, đồng bộ tất cả môn học, hoạt động giáo dục ở cả 3 cấp học;
Chất lượng khoa học - sư phạm được khẳng định qua thực tiễn, được sử dụng rộng rãi tại tất cả 34 tỉnh/thành, với quy mô học sinh lớn nhất trong các bộ SGK hiện hành;
Tính ổn định, khả năng chỉnh lý và mức độ sẵn sàng cao nhất (NXB Giáo dục Việt Nam có đủ năng lực kỹ thuật, kho vận, phân phối, đảm bảo cung ứng trên phạm vi toàn quốc);
Hạn chế tác động đến giáo viên, học sinh, phụ huynh do đây là bộ sách đang được sử dụng ổn định và phổ biến nhất, giáo viên quen thuộc phương pháp, cấu trúc bài học.

Dự kiến tác động đến giáo viên, học sinh và xã hội

Bộ dự kiến một số tác động của bộ sách giáo khoa dùng chung đối với giáo viên, học sinh và xã hội.

Theo đó, đối với giáo viên, việc sử dụng một bộ SGK thống nhất trên toàn quốc sẽ giúp giảm sự phân mảnh về học liệu, tạo điều kiện cho công tác dạy học được thực hiện thuận lợi.

Giáo viên sẽ được tiếp cận nội dung chương trình theo cùng một thiết kế sư phạm, thống nhất về cấu trúc bài học, thuật ngữ, chuẩn kiến thức - kỹ năng, từ đó giảm áp lực lựa chọn tài liệu, tránh tình trạng chênh lệch trong cách tiếp cận bài học giữa các địa phương.

Việc tập huấn, bồi dưỡng giáo viên được thực hiện đồng bộ, tiết kiệm chi phí, hiệu quả hơn nhờ nội dung tập trung vào một bộ SGK duy nhất.

Ngoài ra, giáo viên có điều kiện đầu tư nhiều thời gian cho đổi mới phương pháp, ứng dụng công nghệ, tổ chức kiểm tra đánh giá và phát triển học liệu đi kèm.

Học sinh trường THCS và THPT Lương Thế Vinh (Hà Nội). Ảnh: Đinh Hà.

Đối với học sinh, một bộ SGK thống nhất sẽ góp phần bảo đảm học sinh các vùng miền tiếp cận tri thức bình đẳng, hạn chế chênh lệch nội dung học tập giữa các địa phương.

Học sinh được học theo mạch kiến thức xuyên suốt từ lớp 1 đến lớp 12, tạo nền tảng liên thông, đồng bộ trong phát triển năng lực, giảm rủi ro đứt gãy kiến thức khi chuyển trường giữa năm học, đặc biệt với học sinh vùng khó khăn, con em lao động di cư.

Lộ trình tiến tới miễn phí SGK vào năm 2030 đem lại lợi ích trực tiếp cho học sinh và gia đình, giảm chi phí học tập thường xuyên. Khi SGK được số hóa, học sinh có thể tiếp cận kho học liệu mở, bài tập, video, mô phỏng, góp phần nâng cao hứng thú, khả năng tự học và năng lực học tập suốt đời.

Đối với xã hội, việc thống nhất SGK giúp ổn định chính sách học liệu quốc gia, tạo niềm tin, đồng thuận xã hội trong giáo dục phổ thông. Chi phí xã hội cho việc mua, thay mới sách hàng năm được giảm đáng kể; người dân, đặc biệt ở vùng khó, được hưởng lợi từ chính sách hỗ trợ và miễn phí SGK.

Các địa phương thuận lợi hơn trong phân bổ ngân sách, tổ chức đấu thầu - cung ứng sách, giảm áp lực truyền thông và hướng dẫn triển khai. Việc thống nhất SGK cũng là nền tảng thúc đẩy chuyển đổi số học liệu, phát triển thư viện số và kho tài nguyên mở, phù hợp xu thế quốc tế và chiến lược chuyển đổi số quốc gia.

Bộ GD&ĐT khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ với các địa phương, cơ sở giáo dục, đội ngũ giáo viên và toàn xã hội để triển khai hiệu quả bộ SGK thống nhất toàn quốc.

"Bộ sẽ tiếp tục lắng nghe, tiếp thu ý kiến của nhân dân, chuyên gia, nhà giáo để hoàn thiện học liệu, nâng cao chất lượng dạy - học, góp phần thực hiện thành công đột phá phát triển giáo dục và đào tạo theo tinh thần Nghị quyết 71", theo Bộ GD&ĐT.

Trước đó, Nghị quyết 71 về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo đã thống nhất từ năm học 2026-2027, Việt Nam sẽ sử dụng một bộ SGK thống nhất trên phạm vi toàn quốc, đến năm 2030 hoàn thành việc cung cấp miễn phí SGK cho tất cả học sinh.

Đây là định hướng chiến lược nhằm chuẩn hóa nội dung giáo dục phổ thông, bảo đảm công bằng trong tiếp cận tri thức và tạo nền tảng cho chuyển đổi số, xây dựng hệ sinh thái học liệu quốc gia.

Ngọc Bích