Chốt mức thuế áp dụng với hộ kinh doanh từ 1/1/2026

Bỏ thuế khoán từ ngày 1/1/2026, các hộ kinh doanh sẽ được chia thành 3 nhóm để quản lý về thuế. Ảnh: Châu Dương.

Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 3389/QĐ-BTC phê duyệt Đề án "Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán". Theo đó, từ ngày 1/1/2026, sẽ chấm dứt hoàn toàn phương thức thu thuế khoán đối với hộ kinh doanh và chuyển sang quản lý theo phương pháp tự kê khai, tự nộp thuế theo quy định của pháp luật về quản lý thuế.

Đáng chú ý, Đề án cũng quy định rõ 3 nhóm hộ kinh doanh và các điểm mới trong chuyển đổi phương pháp tính thuế sau khi xóa bỏ thuế khoán.

Theo đó, nhóm 1 là các hộ kinh doanh có doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm. Nhóm này được miễn nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN).

Bên cạnh đó, nhóm 1 sẽ không cần áp dụng sổ sách kế toán phức tạp nhưng vẫn phải thực hiện kê khai định kỳ. Có thể lựa chọn kê khai 2 lần/năm vào đầu năm và giữa/cuối năm hoặc chọn thời điểm phù hợp với hộ kinh doanh.

Nhóm 2 có doanh thu từ 200 triệu đến dưới 3 tỷ đồng. Nhóm hộ kinh doanh này áp dụng phương pháp tính thuế trực tiếp trên doanh thu giống như hiện hành. Mức thuế suất theo ngành nghề được quy định rõ, 1% cho phân phối, cung cấp hàng hóa; 5% cho dịch vụ, xây dựng không bao thầu vật liệu; 3% cho sản xuất, vận tải, dịch vụ gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu vật liệu, và 2% cho hoạt động kinh doanh khác.

Quy định của Bộ Tài chính cũng tạo điều kiện cho nhóm này không cần tuân theo chế độ kế toán phức tạp, nhưng vẫn phải lập sổ sách đơn giản, có biểu mẫu theo quy định. Phải kê khai thuế 4 lần/năm (theo quý).

Trong nhóm này, nếu hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ/năm, và thuộc nhóm ngành bán lẻ, dịch vụ trực tiếp đến tay người tiêu dùng theo quy định thì phải xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế. Các hộ kinh doanh khác có doanh thu dưới 1 tỷ đồng/năm không bắt buộc xuất hóa đơn nhưng Bộ Tài chính lưu ý vẫn nên ghi chép doanh thu.

Đối với các hộ kinh doanh có doanh thu trên 3 tỷ/năm, trong 2 năm liên tiếp trên cơ sở theo dõi của cơ quan thuế thì năm thứ 3 sẽ chuyển sang nhóm 3.

Nhóm 3 là các hộ kinh doanh có doanh thu trên 3 tỷ/năm. Với nhóm này, nhà quản lý đặt ra yêu cầu chặt chẽ hơn.

Trong đó, bắt buộc hộ kinh doanh phải áp dụng phương pháp khấu trừ thuế GTGT gồm: Thuế GTGT đầu ra - Thuế GTGT đầu vào = Thuế GTGT phải nộp.

Mức thuế thu nhập cá nhân được tính 17% trên tổng lợi nhuận. Trong đó, Lợi nhuận = Doanh thu trừ Chi phí hợp lý.

Về phương pháp kê khai, hộ kinh doanh có doanh thu trên 50 tỷ/năm, phải kê khai theo tháng, còn dưới 50 tỷ thì kê khai theo quý.

Ngoài ra, nhóm hộ kinh doanh này bắt buộc phải xuất hóa đơn (dù là từ máy tính tiền hay bằng hình thức khác) và buộc phải mở tài khoản ngân hàng riêng để phục vụ cho hoạt động kinh doanh. Đồng thời, việc sử dụng hóa đơn điện tử có mã hoặc hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền yêu cầu bắt buộc đối với nhóm này.

Theo thống kê của Bộ Tài chính, tính tới cuối năm 2024, cả nước có khoảng 3,6 triệu hộ, cá nhân kinh doanh. Số hộ kinh doanh đang hoạt động ổn định (hộ khoán và kê khai) là 2,2 triệu. Số hộ có doanh thu trên ngưỡng phải nộp thuế (trên 100 triệu/năm) là 1,3 triệu hộ, chiếm 59% tổng số hộ.

Năm 2024, tổng thu ngân sách nhà nước từ nhóm hộ, cá nhân kinh doanh là khoảng 26.000 tỷ đồng. Trong 6 tháng năm 2025, dự kiến thu từ hộ, cá nhân kinh doanh trên 17.000 tỷ đồng.

Hồng Nhung