Dự án UPIS: Nâng cao khả năng chống chịu của đô thị Việt Nam

Cấp thiết xây dựng hệ thống UPIS

Ngày 16/10, Bộ Xây dựng phối hợp với Cơ quan hợp tác quốc tế Hàn Quốc (KOICA) tổ chức hội thảo báo cáo giữa kỳ và tham vấn ý kiến để thực hiện dự án "Hỗ trợ kỹ thuật tăng cường năng lực quản lý phát triển đô thị ứng phó với biến đổi khí hậu thông qua xây dựng hệ thống thông tin quản lý quy hoạch và phát triển đô thị Việt Nam".

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn phát biểu chỉ đạo tại hội thảo (Ảnh: Vụ Quy hoạch - Kiến trúc).

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn cho biết, trong bối cảnh Việt Nam đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia và phát triển đô thị thông minh, bền vững; việc xây dựng hệ thống thông tin quản lý quy hoạch và phát triển đô thị Việt Nam (UPIS) là cần thiết và cấp bách.

Dự án được thiết kế nhằm tạo lập nền tảng dữ liệu thống nhất, chuẩn hóa quy trình nghiệp vụ và nâng cao năng lực quản lý phát triển đô thị dựa trên dữ liệu. Điều này sẽ giúp các cơ quan Trung ương và địa phương theo dõi, đánh giá và ra quyết định chính xác, kịp thời về quy hoạch và phát triển đô thị, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp.

Bên cạnh đó, UPIS còn hướng đến tăng khả năng tích hợp, chia sẻ dữ liệu giữa các ngành và các cấp chính quyền, thúc đẩy sự tham gia của người dân và doanh nghiệp thông qua dịch vụ tương tác số, góp phần xây dựng hệ thống quản trị đô thị hiện đại, minh bạch và hiệu quả.

Việc phát triển hệ thống UPIS là cấp thiết nhằm đáp ứng yêu cầu quản trị đô thị hiện đại trong mô hình chính quyền hai cấp, tăng cường năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu, hướng tới xây dựng đô thị xanh, thông minh và bền vững.

Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn đề nghị, thời gian tới, dự án cần phát triển theo hướng mở rộng phạm vi dữ liệu; tăng khả năng phân tích, dự báo; hỗ trợ ra quyết định và cảnh báo sớm rủi ro thiên tai ngập úng, biến đổi khí hậu; qua đó nâng cao tính chủ động và khả năng chống chịu của các đô thị Việt Nam.

Số hóa quản lý đô thị

Phát biểu tại hội thảo, Cơ quan hợp tác quốc tế Hàn Quốc (KOICA) cho biết, UPIS là dự án xây dựng hệ thống quản lý thông tin đô thị trên nền tảng số, nhằm nâng cao năng lực quy hoạch và quản lý đô thị của Việt Nam, thể hiện xu hướng chuyển đổi số và tinh thần quan hệ đối tác chiến lược toàn diện của hai nước.

Dự án đóng góp vào nỗ lực của Việt Nam trong triển khai các dự án trọng điểm quốc gia, tạo bước ngoặt quan trọng trong chính sách phát triển đô thị, ứng dụng thông tin không gian và ứng phó với biến đổi khí hậu của Việt Nam.

Thời gian qua, chuyên gia hai nước đã hợp tác chặt chẽ và đạt kết quả đáng ghi nhận trong các hợp phần: Xây dựng cơ sở dữ liệu chuẩn về thông tin đô thị, phát triển mô hình phân tích đô thị, phát triển bộ chỉ tiêu về đô thị xanh và tính dễ bị tổn thương do thiên tai, khuyến nghị hệ thống văn bản pháp luật.

Dự án UPIS sẽ giúp đô thị Việt Nam tăng khả năng phân tích, dự báo; hỗ trợ ra quyết định và cảnh báo sớm rủi ro thiên tai ngập úng, biến đổi khí hậu.

"Đặc biệt, nội dung đề xuất liên quan đến văn bản pháp luật đã được lồng ghép vào Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn. Đây là kết quả đáng khích lệ", đại diện KOICA đánh giá.

KOICA kỳ vọng, dự án UPIS sẽ không dừng lại ở việc xây dựng một hệ thống đơn thuần, mà còn góp phần số hóa toàn diện công tác quản lý đô thị của Việt Nam và tăng cường năng lực ra quyết định chính sách dựa trên dữ liệu.

KOICA hy vọng dự án sẽ trở thành mô hình hợp tác tiêu biểu giữa Việt Nam và Hàn Quốc trong phát triển đô thị, là nền tảng để nhân rộng trong tương lai.

Bảo đảm tiến độ, chất lượng dự án

Tính đến nay, dự án UPIS triển khai hơn 4 năm và đang hoàn thiện nhiệm vụ cuối cùng để kết thúc trong năm 2026.

Dự án đạt nhiều kết quả nền tảng, gồm: Xây dựng chiến lược ứng dụng công nghệ thông tin (ISP) và tái cấu trúc quy trình nghiệp vụ (BPR); hoàn thiện bộ chỉ tiêu đô thị xanh và bộ chỉ tiêu đánh giá tính dễ bị tổn thương trước thiên tai; xây dựng kiến trúc hệ thống cơ sở dữ liệu; đề xuất khung pháp lý về quản lý, tiếp cận và khai thác cơ sở dữ liệu quy hoạch.

Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn đánh giá, hội thảo là dịp để hai bên đánh giá kết quả giữa kỳ và trao đổi về khó khăn, vướng mắc, đặc biệt là việc cập nhật quy định pháp luật về quy hoạch, phát triển đô thị và nông thôn; sự thay đổi trong mô hình tổ chức chính quyền hai cấp; và điều chỉnh kế hoạch thực hiện dự án UPIS đến hết năm 2026.

Kết quả của hội thảo sẽ giúp Việt Nam - Hàn Quốc tiếp tục phối hợp chặt chẽ, bảo đảm tiến độ, chất lượng và nội dung của dự án, sẵn sàng cho giai đoạn vận hành thí điểm, nghiệm thu, đào tạo và chuyển giao trong năm 2026.

Thứ trưởng khẳng định, Bộ Xây dựng cam kết tạo điều kiện thuận lợi về cơ chế, phối hợp và nguồn lực để dự án UPIS về đích đúng tiến độ, đạt chất lượng cao, sẵn sàng nhân rộng trên toàn quốc, góp phần xây dựng hệ thống quản trị đô thị hiện đại, xanh, thông minh và có khả năng chống chịu cao trước biến đổi khí hậu.

Dịch Phong