Chủ thể nông thôn mới

Các tuyến đường nội bản được chỉnh trang sạch đẹp; ý thức giữ gìn môi trường, xây dựng nếp sống văn minh được nâng lên. Sự đổi thay về nhận thức và hành động của người dân bản Nặm Cứm, xã Nà Tấu hôm nay đến từ sự nỗ lực của cấp ủy, chính quyền trong công tác tuyên truyền, vận động và hướng dẫn người dân tham gia từng phần việc cụ thể với tinh thần làm chủ, cùng chung mục tiêu xây dựng Nặm Cứm thành điểm du lịch cộng đồng được khơi gợi từ vẻ đẹp rừng ban cổ.

Gia đình anh Vàng A So, bản Nặm Cứm, xã Nà Tấu chỉnh trang khuôn viên gia đình.

Anh Vàng A Dế, Trưởng bản Nặm Cứm cho biết: Bản hiện có 76 hộ với hơn 400 nhân khẩu. Cách đây gần một năm, cấp ủy, chính quyền đã hỗ trợ Nặm Cứm xây dựng mô hình du lịch cộng đồng và tổ chức thành công Ngày hội Hoa Ban ngay tại bản. Sự kiện đã giúp người dân nhận ra giá trị cảnh quan, văn hóa nơi mình sinh sống, từ đó sẵn sàng tham gia gìn giữ, phát huy để thu hút du khách.

Dưới bàn tay chăm sóc của cộng đồng bản Nặm Cứm, tuyến đường hoa dẫn đến rừng ban cổ ngày một khoe sắc. Dọc hai bên đường, các bức tường đá được người dân xếp thủ công tạo thêm điểm nhấn ấn tượng với bất kỳ ai khi đặt chân đến nơi này.

Anh Vàng A Só, bản Nặm Cứm chia sẻ: Từ năm ngoái, bản đã cơ bản hoàn thiện các hạng mục phục vụ du lịch cộng đồng. Hiện nay, chúng tôi chủ yếu duy tu, nâng cấp, cải tạo một số không gian nhà ở. Trong quá trình này, bà con vẫn nhận được sự hỗ trợ, đồng hành của cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc duy trì, chỉnh trang cơ sở vật chất. Chúng tôi rất trân trọng tình cảm ấy và tự nhắc nhau phải cố gắng phát huy nội lực, tiềm năng của bản để từng bước vươn lên, giảm nghèo bền vững.

Một góc bản Nặm Cứm, xã Nà Tấu.

Với đặc thù tỉnh miền núi, giao thông được đánh giá là một trong những tiêu chí quan trọng trong tiến trình xây dựng nông thôn mới; vì thế, hàng năm, các địa phương trong tỉnh đã tranh thủ các nguồn vốn đầu tư của Nhà nước; vận động nhân dân đóng góp kinh phí, nhân lực đẩy nhanh tiến độ xây dựng các trục đường, tuyến đường. Nhờ sự chung sức đồng lòng, đã có hàng trăm kilomet đường liên xã, nội bản được hoàn thành với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”.

Tại xã Mường Nhé (xã Mường Nhé được thành lập trên cơ sở hợp nhất 3 đơn vị hành chính: Nậm Vì, Chung Chải và Mường Nhé), trước đây, quãng đường từ các bản thuộc xã Nậm Vì cũ đến quốc lộ 4H không xa nhưng do chưa được nâng cấp, nhiều đoạn vẫn là đường đất. Mỗi khi mưa xuống, việc đi lại gặp nhiều trở ngại, giao thương hàng hóa bị ảnh hưởng đáng kể.

Được sự quan tâm đầu tư của Nhà nước, công trình nâng cấp mặt đường Nậm Pố - Nậm Vì với chiều dài gần 11km đã được triển khai. Sau khi hoàn thành và đưa vào sử dụng, tuyến đường mở ra điều kiện thuận lợi hơn cho người dân trong đi lại và giao thương.

Anh Sùng A Ly, bản Huổi Lúm, xã Mường Nhé chia sẻ: Có đường mới, bà con rất phấn khởi. Phấn khởi bởi ngoài sự quan tâm, đầu tư của Nhà nước, tuyến đường được hoàn thành cũng một phần nhờ công đóng góp của bà con. Trong đó, nhân dân đóng góp ngày công lao động quy đổi gần 50 triệu đồng; không những thế, nhiều hộ còn tự nguyện hiến đất, ủng hộ chủ trương làm đường của Nhà nước.

Tuyến đường giao thông nông thôn Nậm Pố - Nậm Vì được hoàn thành với phương châm "Nhà nước và Nhân dân cùng làm".

Nỗ lực của các cấp ủy, chính quyền cùng những cách làm phù hợp đã huy động sức mạnh đoàn kết và sự tham gia của cả hệ thống chính trị. Thay vì tư tưởng trông chờ, ỉ lại, nhiều người dân các thôn, bản đã thay đổi nếp nghĩ, cách làm, tích cực chung tay xây dựng NTM. Giai đoạn 2020 - 2025, cộng đồng dân cư trong tỉnh đã đóng góp hàng trăm nghìn ngày công, hiến đất, góp nguyên vật liệu để xây dựng đường giao thông, nhà văn hóa cộng đồng… với giá trị quy đổi hàng chục tỷ đồng. Đến nay, toàn tỉnh có trên 9.200km đường giao thông, tăng 874km so với năm 2020; đường thôn bản, liên thôn bản cơ bản được bê tông hóa hoặc cứng hóa, bảo đảm đi lại thuận tiện quanh năm.

Không chỉ tích cực tham gia các chương trình, dự án, với vai trò là chủ thể NTM, các phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh”, “Sáng - xanh - sạch - đẹp”, “Đường hoa phụ nữ”, “Thắp sáng đường quê” được triển khai sôi nổi, thu hút đông đảo người dân cùng góp sức.

Nhờ có sự đồng hành của người dân, nhiều tuyến đường giao thông nông thôn trên địa bàn tỉnh được hoàn thành; đến nay, đường thôn bản, liên thôn bản cơ bản được bê tông hóa hoặc cứng hóa, bảo đảm đi lại thuận tiện quanh năm.

Dù đã có những chuyển biến tích cực, song đến tháng 7/2025, tỷ lệ xã đạt chuẩn NTM toàn tỉnh chỉ đạt dưới 30%, trong đó vẫn còn 3 huyện cũ “trắng” xã NTM trước khi sáp nhập. Sau khi chuyển sang mô hình 2 cấp, các đơn vị hành chính được tổ chức lại, không còn cấp huyện dẫn đến việc hiện nay chưa có xã nào đạt chuẩn NTM. Theo báo cáo đánh giá của UBND tỉnh tại buổi làm việc với Bộ Nông nghiệp và Môi trường ngày 28/10/2025 về kết quả thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, tiến độ thực hiện các tiêu chí còn chậm, không đồng đều giữa các địa phương, nhất là vùng sâu, vùng xa. Ở nhiều xã hạ tầng kinh tế - xã hội thiếu đồng bộ, nhiều công trình xuống cấp do chưa được bảo dưỡng thường xuyên...

Cán bộ xã Na Sang đồng hành cùng người dân tại lễ ra quân phát động phong trào trồng dứa thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng.

Để khắc phục thực trạng đó, đồng thời thực hiện mục tiêu phấn đấu đến năm 2030 có 60% số xã đạt chuẩn hoặc cơ bản đạt chuẩn NTM, hiện nay, tỉnh đang tập trung vận dụng hiệu quả các cơ chế, chính sách của Trung ương, của tỉnh, chú trọng phát huy nội lực, khơi dậy vai trò chủ thể của người dân trong quá trình xây dựng NTM. Các địa phương được yêu cầu rà soát, lựa chọn các tiêu chí phù hợp với điều kiện thực tế; ưu tiên những nhiệm vụ có sự tham gia trực tiếp của cộng đồng như: Chỉnh trang đường làng, ngõ xóm, vệ sinh môi trường, phát triển sinh kế bền vững.

Cùng với đó, tỉnh tập trung huy động nguồn lực xã hội hóa cho các công trình thiết yếu, khuyến khích người dân hiến đất, góp ngày công, chung tay bảo dưỡng, duy tu hạ tầng sau đầu tư nhằm tránh tình trạng công trình xuống cấp. Các mô hình kinh tế cộng đồng, hợp tác xã gắn với lợi thế của từng địa bàn được ưu tiên hỗ trợ, giúp người dân nâng cao thu nhập, giảm nghèo bền vững. Đây được xem là yếu tố quan trọng, quyết định trong thực hiện các tiêu chí NTM.

Quang Long