Chủ tịch EC cảnh báo thực tế 'nguy hiểm' của EU sau khi Mỹ xoay trục chính sách
Chủ tịch EC đã phác họa những rủi ro rất lớn của các quyết định mà các nhà lãnh đạo EU đang phải đối mặt, đồng thời cảnh báo về một trật tự quốc tế mới sau cú xoay trục mạnh mẽ trong chính sách của Washington đối với châu lục này.
Tổng thống Mỹ Donald Trump, phải, tại cuộc gặp Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC), bà Ursula von der Leyen ở khu nghỉ dưỡng ở Turnberry, Scotland, ngày 27/7/2025. Ảnh: REUTERS/TTXVN
Kênh Euronews ngày 17/12 cho biết Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC), bà Ursula von der Leyen đã nâng mức độ cấp bách trước thềm cuộc họp then chốt của 27 nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) tại Brussels vào hôm 18/12, coi các cuộc thảo luận là mang tính quyết định đối với an ninh và sự độc lập của châu Âu.
Phát biểu trước nghị trường Strasbourg vào sáng 17/12, bà von der Leyen nói: “Hòa bình của ngày hôm qua đã không còn. Chúng ta không có thời gian để đắm chìm trong hoài niệm. Điều quan trọng là cách chúng ta đối mặt với hiện tại. Chúng ta biết tính cấp bách. Nó rất gay gắt. Tất cả chúng ta đều cảm nhận được. Tất cả chúng ta đều nhìn thấy”.
EU đang đứng trước quyết định về hai vấn đề quan trọng có thể định hình hình ảnh toàn cầu và vị thế quốc tế của khối.
Thứ nhất, EU phải quyết định làm thế nào để duy trì nền kinh tế Ukraine và bảo đảm nước này vẫn có khả năng chống chọi với sự gây hấn của Liên bang Nga.
Thứ hai, EU phải lựa chọn có ký kết một hiệp định thương mại tự do với khối Mercosur ở Nam Mỹ hay không, nhằm khôi phục niềm tin vào các thỏa thuận thương mại dựa trên luật lệ, vốn đã rơi xuống mức thấp mới kể từ khi chính quyền Trump nhiệm kỳ hai xuất hiện.
Về Ukraine, bà von der Leyen ủng hộ một kế hoạch chưa từng có tiền lệ nhằm sử dụng các tài sản nhà nước của Liên bang Nga bị đóng băng để bảo lãnh cho một khoản vay bồi thường của Ukraine.
Tuy nhiên, cách tiếp cận này đã chia rẽ các nhà lãnh đạo EU, và Bỉ – nơi nắm giữ phần lớn số tài sản của Liên bang Nga bị đóng băng vẫn chưa đồng ý rằng các yêu cầu của nước này về việc phân bổ rủi ro đồng đều giữa các quốc gia EU đã được giải quyết thỏa đáng.
Các nhà lãnh đạo cũng đang đối mặt với một quyết định then chốt khác, đó là 25 năm sau khi các cuộc đàm phán bắt đầu, họ có nên ký kết hiệp định thương mại tự do với khối Mercosur ở Nam Mỹ hay không.
Kế hoạch này cần sự ủng hộ của cái gọi là “đa số đủ điều kiện” của các quốc gia thành viên, tức là ít nhất 15 nước đại diện cho tối thiểu 65% dân số của khối.
Một số quốc gia lớn, trong đó có Pháp, đang nghiêng về việc phản đối thỏa thuận khi các ngành nông nghiệp trong nước của họ vận động chống lại.
Italy nổi lên như “người nắm lá bài quyết định”, bởi Paris cần sự ủng hộ của Rome để hình thành một “đa số ngăn chặn” nhằm làm đổ vỡ kế hoạch.
Tuy nhiên, Thủ tướng Italy Giorgia Meloni vẫn giữ kín quan điểm, khiến số phận của thỏa thuận trở nên khó đoán.
Pháp cũng đang tìm kiếm sự ủng hộ để trì hoãn cuộc bỏ phiếu sang năm tới, một động thái mà những người ủng hộ cho rằng có thể thực chất giết chết thỏa thuận và làm suy yếu nghiêm trọng vị thế của EU tại Nam Mỹ cũng như trên toàn thế giới.
Điều được đặt lên bàn cân là uy tín của khối 27 thành viên trong việc định hình chính sách đối ngoại và thương mại, khi EU phải đối mặt với một chính quyền Trump quyết liệt hơn theo đuổi chính sách thương mại và đối ngoại “Nước Mỹ trên hết”.
Trong bài phát biểu của mình, bà von der Leyen trực diện đề cập đến sự thay đổi gần đây trong cách tiếp cận của Mỹ đối với châu Âu, nhấn mạnh rằng: “Chúng ta, những người châu Âu, không thể để các quan điểm thế giới của người khác định nghĩa chúng ta”,
Chủ tịch Ủy ban châu Âu nói: “Không ai trong chúng ta nên bị sốc trước những gì người khác nói về châu Âu. Nhưng tôi xin nói điều này, đây sẽ không phải là lần đầu tiên những giả định về châu Âu bị chứng minh là lỗi thời. Và cũng sẽ không phải là lần đầu tiên người ta nhận ra rằng trật tự thế giới hậu chiến đang thay đổi đến mức không thể nhận ra”.
Những phát biểu này được đưa ra sau khi Mỹ công bố Chiến lược An ninh Quốc gia 2025 (NSS 2025) với giọng điệu gay gắt cảnh báo về sự “suy thoái văn minh” sắp xảy ra của châu Âu.
Không lâu sau khi tài liệu này được công bố, Tổng thống Mỹ Donald Trump mô tả châu lục này là tập hợp của các “quốc gia mục ruỗng” do những chính trị gia “yếu kém” lãnh đạo.
Gần nhất là trong ngày 16/12, Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer đã tiếp tục công kích các quy định trong lĩnh vực kĩ thuật số của EU, cáo buộc khối này và các quốc gia thành viên áp đặt những “vụ kiện, thuế, tiền phạt và chỉ thị mang tính phân biệt đối xử và quấy nhiễu” đối với các nhà cung cấp dịch vụ của Mỹ.
Một người phát ngôn của EU đáp lại rằng “như chúng tôi đã nhiều lần làm rõ, các quy định của chúng tôi được áp dụng bình đẳng và công bằng cho tất cả các công ty hoạt động trong EU”.
“Những quy định này bảo đảm một môi trường an toàn, công bằng và sân chơi bình đẳng trong EU, phù hợp với kỳ vọng của người dân chúng tôi”, người phát ngôn EU nói thêm.
