Chủ tịch FED cảnh báo cẩn trọng lạm phát và không ngần ngại tăng lãi suất nếu cần

Chủ tịch FED Jay Powell đã cảnh báo, cuộc chiến chống lạm phát còn “một chặng đường dài”. Ảnh: Reuters

FED “không tự tin” chính sách đủ chặt chẽ để đưa lạm phát về 2%

Ông Powell và các đồng nghiệp tại FED đã giữ nguyên lãi suất ở mức 5,25 đến 5,5% trong tháng này, tăng từ mức gần 0 vào thời điểm tháng 3/2022. FED đã tăng chi phí đi vay trong một năm rưỡi qua để kiềm chế lạm phát nhanh chóng bằng cách làm chậm lại cầu trên toàn nền kinh tế.

Do lạm phát đã giảm đáng kể so với mức đỉnh điểm vào mùa hè năm 2022 và vì FED đã điều chỉnh chính sách quá nhiều nên các quan chức đang tranh luận về việc liệu họ có thể thực hiện được mục tiêu đã đặt ra hay không. Một khi các quan chức FED cho rằng lãi suất đã ở mức đủ cao, họ dự định giữ nguyên lãi suất ở đó một thời gian, về cơ bản là gây áp lực ổn định lên nền kinh tế.

Quyết định giữ lãi suất chuẩn ổn định ở mức 5,25-5,5%, cao nhất trong 22 năm, trong cuộc họp lần thứ hai liên tiếp của FED phản ánh sự thận trọng hơn của các quan chức trong bối cảnh có vô số trở ngại được cho là sẽ làm chậm tốc độ tăng trưởng mạnh 4,9% được ghi nhận trong quý 3.

Ông Powell cho biết trong cuộc thảo luận sau sự kiện ngày 9/11 rằng, khả năng phục hồi của nền kinh tế Mỹ trong năm nay là “đáng chú ý”, đặc biệt là khi đối mặt với những gì ông mô tả là “chính sách hạn chế đáng kể”.

Ông Powell, trong phát biểu tại một hội nghị nghiên cứu ở Washington do Quỹ Tiền tệ Quốc tế tổ chức chiều ngày 9/11 (giờ Mỹ), đã nhắc lại rằng các nhà hoạch định chính sách muốn đảm bảo lãi suất đủ kiềm chế lạm phát. Ông cho biết các quan chức FED “chưa tự tin rằng chúng tôi đã đạt được lập trường như vậy”.

Ông Powell nói khi trả lời một câu hỏi tại sự kiện: “Tại thời điểm này, chúng tôi đang cố gắng đưa ra đánh giá về việc liệu chúng tôi có cần phải làm nhiều hơn nữa hay không. Chúng tôi không muốn đi quá xa, nhưng đồng thời, chúng tôi biết rằng sai lầm lớn nhất có thể mắc phải thực sự là không kiểm soát được lạm phát”.

Ông nói rõ rằng FED không muốn coi lạm phát tiếp tục giảm đều đặn là điều hiển nhiên. Trong khi chỉ số PCE (Chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân, một thước đo mức giá mà những người sống ở Mỹ hoặc những người mua hàng thay mặt họ trả cho hàng hóa và dịch vụ) - chỉ số được FED tham chiếu trong điều hành chính sách, đã hạ nhiệt xuống còn 3,4% từ mức trên 7% vào năm ngoái, việc ép giá tăng trở lại mục tiêu 2% của ngân hàng trung ương có thể vẫn là một quá trình “gập ghềnh”. Phần lớn lạm phát gia tăng còn lại đến từ giá dịch vụ vốn rất khó giảm.

“Chúng tôi biết rằng tiến trình đạt được mục tiêu lạm phát 2% không được đảm bảo: Lạm phát đã khiến chúng tôi mắc một số sai sót. Nếu việc thắt chặt chính sách hơn nữa trở nên thích hợp, chúng tôi sẽ không ngần ngại làm như vậy” - ông Powell nói.

Nhưng FED không muốn tăng lãi suất một cách mù quáng. Cần có thời gian để những thay đổi về chính sách tiền tệ có tác dụng đầy đủ đối với nền kinh tế, vì vậy FED có thể tác động đến nền kinh tế một cách mạnh mẽ hơn mức họ muốn nếu tăng lãi suất nhanh chóng và không cố gắng điều chỉnh các động thái.

Trong khi ngân hàng trung ương muốn hạ nhiệt nền kinh tế để giảm lạm phát, họ cũng muốn tránh gây ra suy thoái trong quá trình này. Ông Powell nói: “Chúng tôi sẽ tiếp tục điều chỉnh cẩn thận”. Ông cũng nói rằng điều đó sẽ cho phép các quan chức FED “giải quyết cả nguy cơ bị đánh lừa bởi dữ liệu tốt trong vài tháng và nguy cơ thắt chặt quá mức”.

Chính sách của FED sẽ tiếp tục “điều hành cẩn thận”

Nguy cơ lạm dụng công cụ tiền tệ là lý do tại sao các ngân hàng trung ương đang cân nhắc xem liệu họ có cần thực hiện thêm động thái nào khác hay liệu lạm phát có đang trên đà ổn định trở lại bình thường hay không.

Một số quan chức FED đã cảnh báo sự gia tăng bền vững của lãi suất dài hạn có thể "có ảnh hưởng rất đáng kể đến hiệu suất kinh tế thực tế". Ảnh: Reuters

Theo dự báo kinh tế tháng 9, các quan chức FED cho rằng có thể cần phải tăng lãi suất lần cuối, tuy nhiên các nhà đầu tư nghi ngờ họ sẽ tăng lãi suất lần nữa trong những tháng tới. Trên thực tế, giá cả thị trường cho thấy FED có thể bắt đầu cắt giảm lãi suất ngay từ giữa năm tới.

Các thị trường đang đặt cược rằng chỉ có rất ít khả năng FED sẽ điều chỉnh chính sách tại cuộc họp cuối cùng vào năm 2023, sẽ kết thúc vào ngày 13/12, và ông Powell đã không đưa ra nhiều tín hiệu cho thấy việc tăng lãi suất sắp xảy ra.

Tuy nhiên, nhận xét của Chủ tịch FED đã đẩy lùi niềm tin ngày càng tăng của các nhà đầu tư rằng ngân hàng trung ương đã hoàn thành quá trình tăng lãi suất một cách dứt khoát.

Chứng khoán và trái phiếu chính phủ Mỹ tiếp tục giảm vào ngày 9/11 sau những bình luận của ông Powell, với chỉ số S&P 500 chuẩn đóng cửa giảm 0,8%.

Trái phiếu kho bạc vẫn chịu áp lực, với lợi suất trái phiếu kỳ hạn 30 năm tăng 0,12 điểm phần trăm trong ngày ở mức 4,78% và lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm chuẩn tăng 0,13 điểm phần trăm lên 4,64%. Lợi suất trái phiếu di chuyển ngược chiều với giá.

Michael Feroli - chuyên gia kinh tế trưởng về thị trường Mỹ tại JP Morgan, đã viết trong một báo cáo: “Chúng tôi vẫn tin rằng FED đã hoàn tất việc tăng tốc cho chu kỳ này, nhưng bài phát biểu ngày hôm nay (của Chủ tịch FED) sẽ đóng vai trò như một thông báo rằng luận điệu của họ phải tiếp tục cứng rắn cho đến khi họ thấy lạm phát được cải thiện hơn nữa”.

Một số nhà kinh tế đã dự đoán đợt tăng lãi suất dài hạn gần đây có thể thuyết phục FED trì hoãn việc tăng chi phí đi vay một lần nữa. Trong khi FED đặt ra lãi suất ngắn hạn, thì lãi suất dài hạn lại dựa trên diễn biến của thị trường trái phiếu kho bạc và có thể mất thời gian để điều chỉnh - nhưng khi điều chỉnh, các khoản thế chấp, cho vay kinh doanh và các hình thức vay khác sẽ trở nên đắt đỏ hơn.

Ông Powell thừa nhận, các quan chức FED đang theo dõi các động thái thị trường trái phiếu, bao gồm cả việc liệu chúng có tiếp tục kéo dài mức tăng hay không và nguyên nhân gây ra chúng. Ông cho biết các quan chức sẽ theo dõi các động thái diễn ra như thế nào.

Ông nói: “Chúng tôi đang điều chỉnh một cách cẩn thận, chúng tôi đã điều chỉnh chính sách rất nhanh và lãi suất hiện đang ở mức hạn chế. Đó không phải là điều chúng tôi đang cố gắng đưa ra quyết định ngay bây giờ”.

Chủ tịch FED cũng sử dụng bài phát biểu của mình để thảo luận về một số vấn đề dài hạn hơn trong chính sách tiền tệ, bao gồm cả việc liệu lãi suất, vốn đã tồn tại gần mức đáy trong suốt thập kỷ trước đại dịch, cuối cùng có quay trở lại mức thấp hơn nhiều hay không.

Một số nhà kinh tế đã suy đoán chi phí đi vay có thể vẫn cao hơn những năm sau cuộc đại suy thoái sâu 2007-2009, nhưng ông Powell nói rằng còn quá sớm để biết và các nhà nghiên cứu của FED sẽ cân nhắc câu hỏi này trong khuôn khổ đánh giá chính sách dài hạn tiếp theo của họ.

Ông Powell giải thích: “Chúng tôi sẽ bắt đầu đánh giá 5 năm tiếp theo vào nửa cuối năm 2024 và công bố kết quả khoảng một năm sau đó”.

Cuộc đánh giá cuối cùng kết thúc vào năm 2020 và tập trung vào cách thiết lập chính sách trong một thế giới lãi suất thấp, bối cảnh đã nhanh chóng thay đổi với sự xuất hiện của lạm phát vào năm 2021./.

Hoàng Lê (theo The Wall Street Journal)